کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان در سومین گزارش خود که ۲۰ آبان منتشر شد، شمار بازداشت‌شدگان را بیش از ده هزار نفر برآورد کرد و اعلام کرد که هنوز آمار دقیق و رسمی بازداشت‌شدگان منتشر نشده است. مقام‌های حکومتی از بیان آمار دقیق بازداشت‌شدگان امتناع می‌کنند.
این کمیته که از گروهی از فعالان حقوق بشر، زندانیان سابق و روزنامه نگاران تشکیل شده و توانسته است تا به حال اسامی ۱۶۰۰ تن از بازداشت شدگان را مستند کند، گزارش کرد برخی از بازداشت‌شدگان در بلوچستان بدون شناسنامه هستند و خانواده برخی از بازداشت‌شدگان «پس از گذشت چند هفته همچنان از وضعیت آنها بی‌‌اطلاع هستند و نهادهای رسمی نیز حاضر به پاسخگویی به آنها نیستند.»
بازداشت در بلوچستان پس از دو جمعه خونین در زاهدان و خاش گسترده بوده است. هنوز هویت بسیاری از بازداشت‌شدگان احراز نشده و مکان نگهداری آنها نیز مشخص نیست. یکی از بازداشت‌شدگان به کمیته پیگیری گفته است ماموران امنیتی به او گفته‌اند: «تو که شناسنامه هم نداری، هیچ کس نمی‌تواند پیگیرت باشد. تو هیچی نیستی.»
حبس بازداشت‌شدگان در مکان‌های نامعلوم تنها به بلوچستان محدود نشده است. در بسیاری دیگر از نقاط ایران بازداشت‌شدگان به مکان های نامشخص منتقل شده و ماموران امنیتی مانع تماس تلفنی آنها با خانواده‌هایشان شده‌اند. یکی از بازداشت‌شدگان به کمیته پیگری گفته است: «ماموران امنیتی پس از بازداشت و قبل از آزادی‌اش او را با خود به کانون اصلاح و تربیت برده و در آنجا فرم ثبت‌نامش را پر کردند و هیچ سندی مبنی بر نگهداری او در بازداشتگاه اطلاعات وجود نداشت». این کمیته همچنین به نقل از یک بازداشت شده دیگر نوشت «تا ۱۰ روز حتی خودش هم خبر نداشت که در کجا و کدام زندان حبس شده است». یک بازداشتی دیگر هم گفته است که مدتی را در یک بازداشتگاه زیرزمینی در حوالی کلاهدوز تهران گذرانده و در تمام مدت، او و دیگر زندانیان را در صندوق عقب ماشین به مکان‌های مختلف انتقال می دادند.
آزار جنسی و تهدید به تجاوز
چند تن از بازداشت‌شدگان پس از آزادی موقت گفته‌اند که در هنگام بازداشت ماموران امنیتی آنها را به تجاوز تهدید کردند، مجبورشان کردند که عریان شوند و از عکس‌های شخصی آنها برای بازجویی و تهدید استفاده کرده‌اند.
یکی از زنان بازداشت‌شده روایت کرده است در بند ۲۰۹ اوین او را مجبور کرده‌اند که تمام لباس‌هایش را دربیاورد و برهنه در مقابل یک مامور زن، دوبار بنشیند و بایستاد. یک زن بازداشت‌شده دیگر دیگر هم به صراحت تهدید به تجاوز شده است. کمیته پیگیری وضعیت بازداشت شدگان به نقل از این زن نوشت بازجوها به او و دیگر بازداشت‌شدگان گفته‌اند: «اگر به شما در اینجا تجاوز شود نمی‌توانید اعتراض کنید! دنبال عریانی هستید و باید تاوانش را بدهید!».
یک شهروند بازداشت شده در تبریز هم شهادت داده است در بند عمومی و قرنطینه این زندان، برخی بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر بدون رعایت تفکیک جرایم با دیگر زندانیان در یک محل نگهداری می‌شوند و از سوی این زندانیان مورد آزار جنسی قرار گرفته‌اند.
همچنین یک نفر دیگر از بازداشت‌شدگان روایت کرده است که بازجویش با دسترسی به عکس‌های خصوصی او و دوست‌دخترش، تهدید می‌کرد که اگر پس از آزادی فعالیتی داشته باشد این عکس‌ها را رسانه‌ای می‌کنند.
محرومیت از دسترسی به درمان
محرومیت از مداوای بازداشت‌شدگانی که در اعتراضات خیابانی مصدوم شده‌اند هم یکی دیگر از ابزارهای شکنجه بازداشت شدگان است. کمیته پیگیری در ابن باره نوشت «برخی مجروحانی که ده‌ها تیر ساچمه‌ای در بدن‌شان باقی مانده بود، بدون رسیدگی رها شده‌اند و به بهداری و بیمارستان اعزام نمی‌شوند». یکی از بازداشت‌شدگان به این کمیته گفت دونفر از هم سلولی‌هایش دچار شکستگی دندان و در رفتگی کتف بودند و به وضعیتشان رسیدگی نمی‌شد.
پیشتر نیز گزارش هایی مبنی بر مداوا نکردن بازداشت شدگان مجروح منتشر شده بود. در برخی شهرها نیز مصدومان به دلیل ترس از بازداشت از مراجعه به بیمارستان ها خودداری می‌کنند.
وکیلان سفارشی قوه قضاییه
جلوگیری از دسترسی وکیلان بازداشت‌شدگان به پرونده آنها و ممانعت از پذیرش وکالت بازداشت شدگان از سوی وکلای مستقل در سال‌های اخیر یکی از ابزار سرکوب قوه قضاییه و نهادهای امنیتی بوده است.
کمیته پیگیری بازداشت شدگان به نقل از برخی از وکلای بازداشت‌شدگان نوشت «در مرحله تحقیقات و دادسرا، با استناد به تبصره ماده ۴۸ اجازه ورود وکلای انتخابی را نمی دهند و تنها وکلای مورد تایید قوه قضاییه اجازه ورود به پرونده ها را دارند. در مرحله دادگاه نیز این مساله به نظر قاضی بستگی دارد.»
کمیته پیگیری حداقل دو گزارش از شهرهای مختلف دریافت کرده است که دادگاه حضور وکلای خارج از لیست مورد تایید را در جلسه دادرسی نپذیرفته است.
این کمیته نوشت: «در دادگاه‌های علنی برگزارشده نیز عدم حضور وکلای انتخابی متهمانی که با اتهاماتی سنگین مانند محاربه و یا فساد فی الارض محاکمه می شدند، نگرانی‌ها از ناعادلانه بودن روند دادرسی این پرونده‌ها را بیشتر نشان می‌کند.»
وضعیت هشداردهنده زندان
برخی از بازداشت‌شدگانی که در روزهای اخیر آزاد شده‌اند وضعیت رفاهی و بهداشتی بازداشتگاه و زندانها را هم بسیار نامناسب توصیف کرده‌اند. کمیته پیگری وضعیت بازداشت‌شدگان وضعیت نگهداری و شرایط رفاهی بازداشت شدگان را «هشدار دهنده» دانست و نوشت «اکثریت دستگیرشدگان فضای کافی و استاندارد برای زندگی ندارند».
این کمیته به نقل از خانواده برخی از بازداشت شدگان نوشت: «بسیاری از آنها اخیر ناچار به خوابیدن در کف راهروهای بندها در زندان هستند». یک تن از بازداشت شدگان هم پیشتر گفته بود «شب‌ها در نزدیکی سرویس بهداشتی می‌خوابد». یک بازداشت شده در زندان اوین هم روایت کرده است با چهار زندانی دیگر در یک سلول انفرادی بود و در آنجا «فضای کافی برای خواب یا تهویه‌ی خوب نداشت و حتی امکان حمام در محیط خصوصی یا دستشویی رفتن بدون آزار دیگران از بوی دستشویی شما، وجود نداشت.»
کیفیت و کمیت غذا نیز که پیشتر هم با اعتراض زندانیان روبرو بود بنا بر اعلام کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان «بدتر» شده است. برخی از بازداشت‌شدگان که آزاد شده‌اند، گفته‌اند: «غذای زندان به هیچ وجه قابل خوردن نبود و آنها ناچار بودند تا اجناس مورد نیاز خود را از فروشگاه زندان با قیمت‌های گزاف خریداری کنند.»
یکی از زندانیان آزادشده که در بند ۲۰۹ وزارت اطلاعات حبس شده بود هم گفته: «حجم غذا بسیار کم بود و ما تقریبا همیشه گرسنه بودیم و ناچار بودیم در سلول‌مان مدیریت غذا انجام دهیم.»
اتهام محاربه و فساد فی‌الارض برای ۹ نفر
خبرهای تأیید نشده از بازداشت حداقل ۱۳ هزار نفر طی روزهای ۲۶ شهریور تا ۱۰ آبان حکایت دارند. مقام‌های دولتی گفته‌اند که شمار زیادی از بازداشت شدگان آزاد شده‌اند. کمیته پیگری آزادی تنها ۲۹۴ تن از بازداشت‌شدگان را مستند کرده است.
صدور وثیقه‌های سنگین و تهدید خانواده‌ها با هدف منع اطلاع‌رسانی می‌تواند دو دلیل علنی نشدن هویت بسیاری از بازداشت‌شدگان در شهرهای مختلف باشد. برخی از افرادی که آزاد شده‌اند به کمیته پیگیری گفته‌اند که از سوی ماموران امنیتی تهدید شده‌اند که در صورت اطلاع‌رسانی به رسانه‌ها حکم‌تان سنگین‌تر خواهد شد و اعضای خانواده‌تان را بازداشت می‌کنیم. شماری از بازداشت‌شدگانی که با گرفتن تعهد از زندان آزاد شده‌اند هم پس از مدتی ابلاغیه‌ی احضار به دادگاه را دریافت کرده‌اند.
این کمیته همچنین صدور کیفرخواست برای ۲۰۰۳ تن از بازداشت‌شدگان در ۱۲ استان را تا روز ۱۷ آبان ثبت کرد. برخی از بازداشت شدگان در کیفرخواست های صادر شده به محاربه متهم شده‌اند که می‌توانند زمینه‌ساز صدور حکم اعدام برای آنها باشد.
دست‌کم ۹ تن از بازداشت‌شدگان اعتراضات به اتهامات «محاربه» و «فساد فی‌الارض» متهم شده‌اند. ماهان صدرات مدنی، سهند نورمحمدزاده، محمد قبادلو، منوچهر مهمان نواز، سامان یاسین، محمد بروغنی، محسن رضازاده قراقلو، سعید شیرازی و ابوالفضل مهری حسین حاجی لو از جمله بازداشت شدگانی هستند که در دادگاه های نمایشی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به محاربه متهم شده‌اند.
ما قطعا پس از بررسی های دقیق در پی اعلام فراخوانی بزرگ و میلیونی از مردم برای سه هدف در تهران زندانها رادیو تلویزیون و سوم تسخیر و اشغال مردمی مجلس و خیابانها پاستور خواهیم بود . زیرا انتظار ما از ریزش درونی رژیم و جدا شدن نیروهائی که بر اثر اجبار معیشتی در خدمت رژیم بودند و افراد دو دل برای تعیین دوستان و دشمنان مردم رو به اتمام است و اگر ارزیابی های ما مستند شود قطعا خیلی زود این فراخوان را خواهیم داد از اینرو هموطنان تهرانی تمام ظرفیتهای خودشان را آماده ی نبرد سرنوشت کنند چون دیگر حکومت در بن بست راه حلهایش همچنان بر همان خط و ربط سرکوبش پافشاری دارد لذا شکستن این مانع تنها با یک یورش همگانی با اعتراضات و درگیری های شدید خیابانی و اعتصابات همگانی میسر است . راه دیگری باقی نمانده است و سرنگونی تنها راه و تنها راه است . زن زندگی آزادی – پیش بسوی استقرار شوراهای محل کار و محل زندگی
فرهاد - فرهادیان / 11 November 2022