کشورهای غربی روسیه را متهم کرده‌اند که همزمان با تخلیه غیرنظامیان از شهر خرسون، قصد دارد از تهدید «بمب کثیف» حاوی مواد رادیواکتیو به‌عنوان بهانه‌ای برای تشدید تنش در اوکراین استفاده کند.
با پیشروی نیروهای اوکراینی به سمت استان خرسون تحت اشغال روسیه، مقامات ارشد مسکو در روزهای یکشنبه و دوشنبه با همتایان غربی خود تماس گرفتند و به آن‌ها گفتند مسکو مظنون به برنامه‌ریزی کی‌یف برای استفاده از «بمب کثیف» است.
«بمب کثیف» اصطلاحاً به بمبی گفته می‌شود که در آن از مواد منفجره معمولی همراه با مواد رادیواکتیو استفاده شده باشد.
وزیران خارجه فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه در بیانیه مشترکی این اتهام را رد کرده و بر حمایت خود از اوکراین در برابر روسیه تأکید کردند. آن‌ها گفتند:
«کشورهای ما به صراحت اعلام کردند که همه ما ادعاهای آشکارا نادرست روسیه را مبنی بر آماده‌شدن اوکراین برای استفاده از بمب کثیف در خاک خود، رد می‌کنیم. جهان با هرگونه تلاشی برای استفاده از این ادعا به‌عنوان بهانه‌ای برای تشدید تنش مواجه خواهد شد.»
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه روز یکشنبه با همتایان غربی خود تماس گرفت. وزارت دفاع بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد، تونی راداکین، رئیس ستاد دفاع بریتانیا، دوشنبه در تماسی با والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش روسیه، بار دیگر ادعاهای روسیه را رد کرده است.
خبرگزاری ریا نووستی روسیه گزارش داد که گراسیموف روز دوشنبه، هشت ماه پس از حمله روسیه به اوکراین، با مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده نیز صحبت کرده است.
وزارت دفاع روسیه گفت هدف از حمله با «بمب‌های کثیف» توسط اوکراین، انداختن آلودگی مواد رادیواکتیو ناشی از آن به گردن روسیه است:
«هدف از این اقدام تحریک‌آمیز متهم کردن روسیه به استفاده از سلاح کشتار جمعی در اوکراین و از این طریق راه‌اندازی کارزار قدرتمند ضد روسی در جهان است.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین ادعای روسیه درباره استفاده از «بمب کثیف» را «پوچ و خطرناک» توصیف کرد و گفت:
«اوکراین یکی از اعضای معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است و چنین قابلیت‌ها یا جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ندارد. وقتی روسیه چنین ادعاهایی را مطرح می‌کند، به این معنی است که در حال برنامه‌ریزی نقشه‌ای است.»
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز در این‌باره گفت:
«متحدان ناتو این ادعا را رد می‌کنند. روسیه نباید از این ادعا به‌عنوان بهانه‌ای برای تشدید تنش‌ها استفاده کند. ما همچنان در حمایت خود از اوکراین قاطع هستیم.»
از سوی دیگر واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل روز دوشنبه به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد و شورای امنیت این سازمان نامه‌ای نوشت و در آن خواست تا برای «جلوگیری از وقوع چنین جنایت فجیعی» هر اقدامی که لازم باشد انجام دهند.
شورای امنیت سازمان ملل امروز سه‌شنبه ۳ آبان / ۲۵ اکتبر نشستی در این رابطه برگزار خواهد کرد.
واسیلی نبنزیا در نامه خود آورده است:
«ما استفاده از “بمب کثیف” توسط کی‌یف را رفتار تروریسم هسته‌ای تلقی می‌کنیم.»
این در حالی است که سایمن منلی، نماینده بریتانیا در سازمان ملل شامگاه دوشنبه تأکید کرد که «اوکراین تسلیحات هسته‌ای ندارد».
استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل نیز گفت:
«تمامی طرف‌ها باید از هرگونه اقدامی که منجر به تشدید تنش‌های کنونی می‌شود، خودداری کنند.»
در این میان، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روسیه را تهدید کرد و گفت:
«اگر روسیه از “بمب کثیف” و یا بمب هسته‌ای استفاده کند، پیامدهایی را در پی خواهد داشت.»
سازمان نظارت هسته‌ای سازمان ملل روز دوشنبه اعلام کرد که به درخواست اوکراین در حال آماده‌سازی اعزام ناظرانش به اوکراین طی روزهای آینده است. این سازمان تأکید کرد که هر دو طرف تحت بازرسی قرار دارند.
خبرگزاری ریانووستی روسیه پیش از این کارخانه غنی‌سازی مواد معدنی در منطقه دنیپروپتروفسک مرکزی و مؤسسه تحقیقات هسته‌ای در کی‌یف را دو محلی دانسته بود که در آن‌ها «بمب کثیف» وجود دارد.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید اما گفته بود:
«ما همچنان نشانه‌ای از آماده‌سازی روسیه جهت استفاده از تسلیحات هسته‌ای نمی‌بینیم.»
تخلیه خرسون
روسیه به غیرنظامیان دستور داده است مناطق تحت کنترل خود در کرانه غربی رود دنیپرو را تخلیه کنند، منطقه‌ای که نیروهای اوکراینی از ابتدای ماه جاری و مدت کوتاهی پس از ادعای مسکو مبنی بر الحاق این منطقه در حال پیشروی در آن هستند.
شکست روسیه در خرسون یکی از بزرگترین شکست‌های مسکو خواهد بود.
خرسون تنها شهر بزرگی است که روسیه از زمان حمله نظامی خود در ۲۴ فوریه دست نخورده تصرف کرده است و تنها پایگاه این کشور در کرانه غربی رود دنیپرو است که اوکراین را به دو نیم تقسیم می‌کند.
ارتش اوکراین گفته است که مقامات طرفدار روسیه در خرسون در حال تخلیه بانک‌ها، اداره‌ها، خدمات اورژانس و پرسنل پزشکی هستند و بودجه مدارس و وعده‌های غذایی مدارس متوقف شده است. همچنین تجهیزات مورد استفاده ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی به سرقت رفته و سرقت از ساکنان و غارت افزایش یافته است.
مقامات روسیه روز دوشنبه در خرسون اعلام کردند مردانی که در محل می‌مانند، این گزینه را خواهند داشت که به یک واحد دفاع نظامی از خود بپیوندند. کی‌یف روسیه را متهم می‌کند که مردان را در مناطق اشغالی به گروه‌های نظامی تبدیل می‌کند و چنین اقدامی طبق کنوانسیون ژنو جنایت جنگی محسوب می‌شود.
کیریلو بودانوف، رئیس اداره جاسوسی ارتش اوکراین گفت نیروهای روسیه برای دفاع از شهر خرسون آماده می‌شوند و نه عقب‌نشینی. او گفت:
«آن‌ها این توهم را ایجاد می‌کنند که همه چیز از دست رفته است. با این حال، همزمان واحدهای نظامی جدیدی را وارد می‌کنند و برای دفاع از خیابان‌های خرسون آماده می‌شوند.»
از زمانی که نیروهای روسیه در ماه سپتامبر متحمل شکست‌های سنگینی شدند، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، جنگ را تشدید کرده و صدها هزار نیروی ذخیره را فراخوانده است. پوتین همچنین الحاق سرزمین‌های اشغالی را اعلام کرد و بارها تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای برای دفاع از سرزمین روسیه کرد.
در این ماه، روسیه حملاتی را با استفاده از موشک‌های دوربرد کروز و پهپادهای ساخت ایران برای حمله به زیرساخت‌های انرژی اوکراین آغاز کرد.