حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دوشنبه ۲ آبان اعلام کرد که در تماس با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به او گفته است:
«آمادگی داریم تیمی از نظامیان و متخصصان ایرانی و اوکراینی نشست مشترکی داشته باشند و نیز آمادگی داریم از طرف اوکراین هر گونه مدرکی که دارند ارائه کنند و اگر در این نشست برای ما مشخص شود که روسیه از پهپاد ایرانی استفاده کرده، ما بیتفاوت نخواهیم بود.»
امیرعبداللهیان افزود:
«ما هیچ سلاح و پهپادی برای بهکارگیری در جنگ با اوکراین به روسیه نداده و نخواهیم داد.»
حسین امیرعبداللهیان سیاست جمهوری اسلامی در مورد جنگ اوکراین را «برقراری صلح» عنوان کرد و گفت:
«ایران را متهم میکنند که پهپاد از سوی ایران در اختیار مسکو قرار گرفته، اما مایلم بگویم که ایران و روسیه دارای همکاریهای متنوع از جمله دفاعی هستند. در گذشته تسلیحاتی را از روسیه دریافت کردهایم و همچنان دریافت میکنیم و امکاناتی را به روسیه میدهیم و در جنگ اوکراین با نگاه اصولی مخالف به جنگ، هم مخالف جنگ در روسیه و هم مخالف جنگ در اوکراین هستیم و هیچ سلاحی به روسیه برای جنگ به اوکراین ندادیم.»
موضوع استفاده روسیه از پهپادهای ایران پس از حملات ۲۵ مهر / ۱۷ اکتبر روسیه به کییف و شهرهای دیگر برجسته شد. در این حملات دستکم چهار نفر کشته شدند.
اوکراین گفت این حملات با پهپادهای انتحاری «شاهد۱۳۶» ساخت ایران انجام شده است که به سمت هدف پرواز کرده و منفجر میشوند. ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه نیز گفتند که ایران هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه میدهد و از این طریق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در مورد توافق هستهای سال ۲۰۱۵ بین ایران و شش قدرت جهانی را نقض میکند. ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دانست.
دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین ۲۶ مهر / ۱۸ اکتبر، اقدامات ایران در جنگ روسیه علیه کشورش را «شرورانه» خواند و جمهوری اسلامی را به «فریبکاری» متهم کرد و گفت ایران مدعی شده بودند که از جنگ در اوکراین حمایت نمیکند، در حالی که به روسیه سلام میفرستد. کولبا گفت:
«حکومت ایران عامل بههم خوردن روابط دیپلماتیک تهران و کییف است و در این زمینه مسئولیت کامل دارد.»
او افزود طرح قطع کامل روابط دیپلماتیک با حکومت ایران، بهزودی به دفتر ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، ارائه خواهد شد.
روزنامه واشنگتن پست نیز ۲۴ مهر / ۱۶ اکتبراز قول مقامات آمریکایی گزارش داد که ایران قصد دارد دو نوع موشک بالستیک زمین به زمین و پهپادهای بیشتر در اختیار روسیه قرار دهد.
امیرعبداللهیان در سخنان روز گذشته خود افزود:
«مقامات روسیه تأکید کردند که سلاحها علیه اوکراین، روسی است و اطمینان داریم هیچ تهدیدی از ایران در قبال اوکراین وجود ندارد و هیچ سلاحی به روسیه نداده و نخواهیم داد.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین هفته گذشته گفته بود سخنان مقامات جمهوری اسلامی را باور نمیکند زیرا آنها پیشینه روشن دروغگویی و انکار حقایق را دارند.
همچنین، روز گذشته (دوشنبه) زلنسکی اعلام کرد که بر اساس اطلاعاتی که اوکراین در اختیار دارد، روسیه قریب دو هزار فروند پهپاد «شاهد» به ایران سفارش داده است.
زلنسکی گفت:
«به نظر میرسد روسیه در برابر پهپادهایی که از ایران میگیرد، به توسعه برنامه هستهای ایران کمک بیشتری میدهد.»
او از اسرائیل خواست تا در مقابل همکاریهای نظامی ایران و روسیه به اوکراین کمک تسلیحاتی کند.
سهشنبه ۳ آبان امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامهای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت این سازمان نوشت:
«تحقیقات سازمان ملل در مورد ادعاهای بیاساس مربوط به استفاده از پهپادها در جنگ اوکراین در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ غیرقانونی است و این سازمان نباید براساس منویات کشورهای غربی عمل کند.»
ایروانی در این نامه تأکید کرد:
«آمریکا و تروئیکای اروپا تلاش کردهاند تا از طریق انتشار اطلاعات نادرست، مطالب غیرمستند، گمانهزنیهای نادرست و تفاسیر گمراهکننده، خودسرانه و ناقص از قطعنامه ۲۲۳۱شورای امنیت سازمان ملل، بین این قطعنامه و استفاده از پهپادها در درگیری اوکراین ارتباط ساختگی برقرار کرده تا از این طریق ادهای بیاساس خود را علیه جمهوری اسلامی ایران را توجیه کنند.»
از سوی دیگر یائیر لاپید، نخستوزیر اسرائیل نیز در گفتوگو با جروزالم پست روابط نظامی ایران و روسیه را «خطرناک» دانست و گفت اسرائیل نمیتواند این موضوع را نادیده بگیرد یا در مورد آن ساکت بماند.
لاپید اعلام کرد که دولت اسرائیل در حال رایزنی با مقامات آمریکا در باره این تحولات است. آقای لاپید توضیح بیشتری در مورد اقدامات احتمالی که کشورش میتواند انجام دهد، نداد.
او پیش از نیز در مکالمه تلفنی با دمیترو کولِبا، وزیر خارجه اوکراین، نسبت به همکاریهای نظامی ایران و روسیه ابراز نگرانی کرده بود.
مقامات جمهوری اسلامی در حالی هرگونه کمک نظامی به روسیه را انکار میکنند که جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا پنجشنبه گذشته ۲۰ اکتبر/ ۲۸ مهر گفت ایران «تعداد نسبتاً محدودی» از پرسنل نظامی خود را به کریمه فرستاده است تا به نیروهای روسی در پرتاب پهپادهای ساخت ایران در جنگ اوکراین کمک کند.
اداره اطلاعات وزارت دفاع اوکراین نیز گفته است که جمهوریاسلامی برای سربازان روسی لباسهای زرهی تأمین میکند و در حال حاضر حدود ۱۵۰۰ جلیقه ضدگلوله و کلاه نظامی ساخت ایران در روسیه نگهداری میشود.
این اداره همچنین از برنامه ایران برای ارسال ۳۰۰۰ وسیله حفاظت زرهی دیگر به روسیه در آینده نزدیک خبر داد.
به گفته سایت اداره اطلاعات وزارت دفاع اوکراین مقامهای ایرانی همچنین قصد دارند گروه جدیدی از مستشاران را برای کمک به روسیه در استفاده از پهپاد «آرش۲» اعزام کنند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی نیز هفته گذشته نه تنها فروش پهپادها را تأیید کرد بلکه گفت که اینها دستاوردهای غرورآفرین دوران رهبریاش است. او گفت:
«چند سال پیش از این میگفتند که اینها فتوشاپ است! وقتی که عکسهایش منتشر میشد، میگفتند این فتوشاپ است؛ حالا میگویند که پهپادهای ایرانی خیلی خطرناک است! چرا به فلان کس میفروشید، به فلان کس میدهید. خب، اینها کارهایی است که نخبهی ایرانی انجام داده؛ اینها برای کشور آبرو است.»