رویترز سه‌شنبه ۲۶ مهر / ۱۸ اکتبر در گزارشی اختصاصی نوشت، ۱۴ مهر / ۶ اکتبر جاری، زمانی که محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهوری ایران، دو مقام ارشد سپاه پاسداران و یکی از مقامات شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی برای مذاکره با روسیه در مورد تحویل تسلیحات به مسکو سفر کرده بودند، توافقی در این زمینه امضا کردند.
یکی از دیپلمات‌های ایرانی که در جریان این سفر قرار دارد، به رویترز گفت:
«روس‌ها پهپادهای بیشتر و موشک‌های بالستیک ایرانی با دقت بالا، به‌ویژه از نوع موشک‌های فاتح و ذوالفقار را درخواست کرده بودند.»
یک مقام غربی نیز این موضوع را تأیید کرد و گفت توافقی بین ایران و روسیه برای ارائه موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد زمین به زمین از جمله ذوالفقار صورت گرفته است.
دیپلمات ایرانی که نام او ذکر نشده، اظهارات مقامات غربی مبنی بر این‌که این‌گونه اقدامات ناقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در مورد توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است را رد کرد. او گفت:
«این‌که از این تسلیحات استفاده شود موضوع [ما به‌عنوان] فروشنده نیست. ما در بحران اوکراین مانند غرب جانبداری نمی‌کنیم و خواهان پایان دادن به این بحران از طریق روش‌های دیپلماتیک هستیم.»
اوکراین در هفته‌های اخیر از حملات روسیه با پهپادهای «شاهد۱۳۶» ساخت ایران خبر داده اما ایران ارسال پهپاد به روسیه را رد کرده است. کرملین نیز روز سه‌شنبه استفاده نیروهایش از پهپادهای ایرانی برای حمله به اوکراین را رد کرد.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در پاسخ به این پرسش که آیا روسیه از پهپادهای ایرانی در عملیات خود در اوکراین استفاده کرده است یا خیر، گفت کرملین هیچ اطلاعاتی در مورد استفاده از آن‌ها ندارد. او گفت:
«از تجهیزات روسی با نام روسی استفاده می‌شود. این سئوالات باید به وزارت دفاع ارسال شود.»
وزارت دفاع روسیه به درخواست رویترز برای اظهار نظر در این‌باره پاسخی نداد.
حضور موشک‌ها و پهپادهای ایرانی در زرادخانه مسکو در جنگ با اوکراین موجب افزایش تنش بین ایران و آمریکا و دیگر قدرت‌های غربی خواهد شد.
ارسال سریع تسلیحات به روسیه
یک مقام آمریکایی گفت وزارت امور خارجه این کشور بر این نظر است که پهپادهای ایرانی در حملات صبح دوشنبه به کی‌یف پایتخت اوکراین مورد استفاده قرار گرفتند. کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید نیز تهران را به دروغگویی متهم کرد که گفته بود روسیه از پهپادهای ایرانی در اوکراین استفاده نمی‌کند.
یک دیپلمات اروپایی به رویترز گفت ارزیابی کشورش این است که با توجه به تحریم‌های بخش صنعتی روسیه، تولید تسلیحات برای مسکو دشوارتر شده و به همین دلیل به واردات تسلیحات از شرکایی مانند ایران و کره شمالی روی آورده است.
این دیپلمات اروپایی گفت گام منطقی بعدی ارسال پهپادها و موشک‌های بیشتر است.
یکی از مقامات ارشد ارتش آمریکا در پاسخ به پرسشی درباره فروش موشک‌های زمین به زمین ایران به روسیه گفت «در حال حاضر اطلاعات دقیقی ندارم».
حاکمان ایران که تحت تحریم‌های اقتصادی غرب قرار دارند، مشتاق تقویت روابط راهبردی با روسیه در برابر بلوک نوظهور عربی ـ اسرائیلی تحت حمایت ایالات متحده هستند که می‌تواند موازنه قدرت در خاورمیانه را به ضرر جمهوری اسلامی تغییر دهد.
مقامات جمهوری اسلامی همچنین تحت فشار اعتراضات سراسری در ایران هستند که با مرگ ژینا (مهسا) امینی دختر ۲۲ ساله‌ای که به دلیل «لباس نامناسب» بازداشت شده بود، شعله‌ور شد.
روز گذشته (دوشنبه) اتحادیه اروپا با مجموعه‌‌ای از تحریم‌ها علیه ایران به دلیل سرکوب ناآرامی‌ها موافقت کرد. چندین کشور عضو اتحادیه اروپا نیز خواستار تحریم ایران به دلیل عرضه پهپاد به روسیه شدند.
یکی از مقامات امنیتی ایران گفت:
«آن‌ها (روس‌ها) می‌خواستند صدها موشک ما را بخرند، حتی موشک‌های میان‌برد، ما به آن‌ها گفتیم می‌توانیم به‌زودی صدها موشک کوتاه‌برد ذوالفقار و فاتح۱۱۰ را ارسال کنیم. من نمی‌توانم زمان دقیق را به شما بگویم، اما [این تجهیزات] به‌زودی، خیلی زود، در دو تا سه محموله ارسال خواهند شد.»
یک مقام اروپای شرقی که فعالیت‌های تسلیحاتی روسیه را ردیابی می‌کند، گفت آن‌ها بر این باورند که این معامله تسلیحاتی رخ خواهد داد، اگرچه مدرک خاصی برای تأیید آن ارائه نداد. این مقام مسئول گفت «تصمیم سران ایران و روسیه برای ادامه این انتقال گرفته شده است».
یکی دیگر از دیپلمات‌های ایرانی گفت:
«مسکو به‌طور مشخص درخواست موشک‌های کوتاه‌برد زمین به زمین فاتح۱۱۰ و ذوالفقار را داده بود و ارسال [آن‌ها] حداکثر تا ۱۰ روز دیگر انجام می‌شود.»
پهپادهای تهاجمی
خطرات در این زمینه برای ایران که در حال مذاکره با کشورهای غربی برای احیای برجام است، زیاد است.
مذاکرات به بن‌بست رسیده است و هرگونه اختلاف بین تهران و قدرت‌های غربی بر سر فروش تسلیحات به روسیه یا سرکوب ناآرامی‌ها توسط ایران می‌تواند تلاش‌ها برای امضای توافق را تضعیف کند.
ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه گفت ایالات متحده با ارزیابی‌های بریتانیا و فرانسه مبنی بر این‌که ایران با ارسال هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه توافق هسته‌ای را نقض می‌کند، موافق است.
یک مقام غربی که به دلیل ماهیت حساس موضوع از افشای نام خود خودداری کرد، گفت در اختیار قرار دادن موشک همچون پهپاد، ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل است.
دیپلمات دوم گفت برخی مقامات ارشد ایرانی از تحریم‌های «ناعادلانه» برنامه‌ریزی‌شده علیه ایران به دلیل ارسال تسلیحات به روسیه، خشمگین هستند.
سه مقام ایرانی نیز به رویترز گفتند، تهران در ماه سپتامبر درخواست ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه برای تأمین پهپادهای پیشرفته آرش۲ را رد کرده بود.
یکی از آن‌ها در پاسخ به سئوالی درباره علت رد این درخواست به چند موضوع از جمله «برخی مشکلات فنی» اشاره کرد. او همچنین گفت:
«فرماندهان سپاه پاسداران نگران بودند که اگر روسیه از پهپاد آرش۲ در اوکراین استفاده کند، آمریکایی‌ها به فن‌آوری ما دسترسی خواهند یافت.»
قطع رابطه با ایران
روز سه‌شنبه ۲۶ مهر / ۱۸ اکتبر، دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین اقدامات ایران در جنگ روسیه علیه کشورش را «شرورانه» خواند و جمهوری اسلامی را به «فریبکاری» متهم کرد و گفت ایران مدعی شده بودند که از جنگ در اوکراین حمایت نمی‌کند، در حالی که به روسیه سلام می‌فرستد. کولبا گفت:
«حکومت ایران عامل به‌هم خوردن روابط دیپلماتیک تهران و کی‌یف است و در این زمینه مسئولیت کامل دارد.»
وزیر خارجه اوکراین افزود طرح قطع کامل روابط دیپلماتیک با حکومت ایران، به‌زودی به دفتر ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، ارائه خواهد شد.
پیش از این روزنامه واشنگتن پست نیز در روز یکشنبه ۲۴ مهر / ۱۶ اکتبراز قول مقامات آمریکایی گزارش داد که ایران قصد دارد دو نوع موشک بالستیک زمین به زمین و پهپادهای بیشتر در اختیار روسیه قرار دهد.
پولیتیکو نیز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت ایالات متحده قصد دارد به دلیل نقش ایران در کمک تسلیحاتی به روسیه در جنگ اوکراین، تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کند.