خبرگزاریهای روسیه گزارش دادند که در پی از سرگیری خصومتهای دیرین مرتبط با منطقه مورد مناقشه قرهباغ کوهستانی، درگیریها میان سربازان آذربایجان و ارمنستان صبح سهشنبه ۲۲ شهریور / ۱۳ سپتامبر ادامه یافت. این درگیریها از شب گذشته آغاز شد.
باکو و ایروان یکدیگر را به تشدید تنشها متهم کردند. جمهوری آذربایجان که در یک درگیری شش هفتهای در سال ۲۰۲۰ کنترل کامل قرهباغ کوهستانی را مجدداً بهدست گرفت، در درگیریهای جدید به تلفات نیروهای خود اذعان کرد. ارمنستان هیچ اشارهای به تلفات نکرد، اما گفت درگیریها در طول شب گذشته ادامه داشت.
در بیانیه وزارت دفاع آذربایجان آمده است:
«چند موضع، پناهگاه و نقاط تقویت شده نیروهای مسلح آذربایجان… مورد گلولهباران شدید یگانهای ارتش ارمنستان قرار گرفت. در نتیجه این حملات، تلفاتی به پرسنل و آسیبهایی به زیرساختهای نظامی وارد شد.»
بهگفته وزارت دفاع آذربایجان، «از اواخر شب گذشته، یگانهای نیروهای مسلح ارمنستان دست به اقدامات تحریکآمیز گستردهای در مسیرهای داشکسان، کلباجار و لاچین در مرز دولتی آذربایجان و ارمنستان زدند. (…) و گروههای خرابکار نیروهای مسلح ارمنستان با بهرهگیری از منطقه کوهستانی و شکافهای دره، بین مواضع یگانهای ارتش آذربایجان و جادههای تدارکاتی در جهات مختلف مینگذاری کردند».
وزارت دفاع ارمنستان نیز اعلام کرد:
«تیراندازیها در نتیجه تحریکات گسترده طرف آذربایجان آغاز شد و بهشکل فشرده ادامه دارد. نیروهای مسلح ارمنستان پاسخ متناسبی را آغاز کردند.»
خبرگزاری اینترفاکس روسیه گزارش داد، دولت ایروان اعلام کرده است که به توافقنامه همکاری با روسیه استناد خواهد کرد و از یک بلوک امنیتی به رهبری روسیه، سازمان پیمان امنیت جمعی و همچنین شورای امنیت سازمان ملل متحد درخواست رسیدگی خواهد کرد.
بهگزارش رویترز، سورن پاپیکیان، وزیر دفاع ارمنستان، گفت با همتای روسی خود سرگئی شویگو صحبت کرده و این دو «توافق کردهاند که اقدامات لازم برای تثبیت وضعیت را انجام دهند».
روسیه قدرت کلیدی در منطقه و متحد ارمنستان در سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری مسکو است.
پایگاه خبری “حققین” جمهوری آذربایجان صبح سهشنبه به نقل از منابعی گزارش داد که ایروان و باکو بر سر آتش بس از صبح امروز سهشنبه به توافق رسیدند اما آتشبس بلافاصله از سوی ارمنستان نقض شد.
مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه روز سهشنبه گفت با جیحون بایراموف، همتای آذری خود درباره «تحریکات ارمنستان» در مرز آذربایجان گفتوگو کرده است. چاووش اوغلو در توئیتر نوشت:
«ارمنستان باید تحریکات خود را متوقف کند و بر مذاکرات صلح و همکاری با آذربایجان تمرکز کند.»
روسیه در سال ۲۰۲۰ هزاران نیروی حافظ صلح را بهعنوان بخشی از توافق برای پایان دادن به درگیریهای شش هفتهای بین دو طرف به منطقه اعزام کرد. این درگیریها موجب شد تا آذربایجان به دستاوردهای ارضی قابل توجهی دست یابد.
نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان، افزون بر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در مورد وضعیت کنونی تماس گرفت و گفتوگو کرد.
آنتونی بلینکن اعلام کرد که ایالات متحده عمیقاً در مورد درگیریهای نظامی در امتداد مرز ارمنستان و آذربایجان نگران است و خواستار پایان فوری خصومتهاست.
بلینکن در بیانیهای گفت:
«هیچ راهحل نظامی برای درگیری وجود ندارد. ما خواهان توقف فوری هرگونه درگیری نظامی هستیم.»
درگیریهای آذربایجان و ارمنستان برای نخستین بار در اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد، زمانی که هر دو طرف تحت حاکمیت شوروی بودند و نیروهای ارمنی بخشهایی از قلمرو نزدیک قرهباغ کوهستانی را تصرف کردند. این منطقه مدتها در سطح بینالمللی بهعنوان قلمرو آذربایجان شناخته میشد، اما جمعیت ارمنی زیادی داشت.
آذربایجان در درگیریهای نظامی سال ۲۰۲۰ این منطقه را پس گرفت و با میانجیگری روسیه و برقراری آتشبس، هزاران نفر از ساکنان آن به خانههایشان بازگشتند.
رهبران هر دو کشور از آن زمان چندین بار برای امضای معاهدهای با هدف برقراری صلح پایدار دیدار کردهاند.
جواد هدایتی، مدیرکل دفتر حمل و نقل بینالملل و ترانزیت سازمان راهداری و حملونقل جادهای ایران درباره آخرین وضعیت مرزهای ایران و آذربایجان در پی از سرگیری درگیریهای قرهباغ گفت:
«در حال حاضر هم مسیرهای تردد به آذربایجان و ارمنستان باز است و هم پایانههای مرزی ما با این کشورها و پذیرش و اعزام کامیونها از مرزها در حال انجام است.»
هدایتی افزود:
«رانندگانی که از مرز خارج شده و وارد قلمروی این دو کشور شدهاند، در صورتی که راه مسدود باشد یا امکان ادامه تردد وجود نداشته باشد، به پایانههای مرزی شمال غربی ما اطلاع میدهند تا از ادامه پذیرش رانندگان و خودروهایی که قصد تردد به ارمنستان دارند، جلوگیری شود.»