دو سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل و بنیاد عبدالرحمن برومند چهارشنبه ۲۷ ژوئیه / ۵ مرداد طی یک بیانیه مطبوعاتی نسبت به افزایش شمار اعدام‌ها در ایران هشدار دادند و خواستار توقف «موج دهشتناک اعدام‌ها در ایران» شدند.
این دو سازمان حقوق بشری اعلام کردند که مقامات ایرانی دوره پرشتاب تازه‌ای از اعدام‌ها را به راه انداخته‌اند و حداقل ۲۵۱ نفر در فاصله بین یکم ژانویه تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۲ (۱۱ دی ۱۴۰۰ تا ۹ تیر ۱۴۰۱) اعدام کرده‌اند.
تعداد کل اعدام‌های ثبت شده ایران توسط سازمان عفو بین‌الملل در سال گذشته میلادی ۳۱۴ مورد اعلام شده است. عفو بین‌الملل و بنیاد برومند هشدار داده‌اند که اگر اعدام‌ها با همین سرعت «دهشتناک» پیش برود، به زودی اعدام‌ها سال جاری از مجموع ۳۱۴ اعدام سال ۲۰۲۱ میلادی فراتر خواهد رفت.
بنابر این بیانیه مطبوعاتی اکثر اعدام‌شدگان یعنی نزدیک به ۱۴۶ نفر در سال میلادی ۲۰۲۲ به اتهام قتل به اعدام محکوم شده بودند، در حالی که طبق گزارش عفو بین‌الملل مطابق مستندات، رویه اعدام به دنبال محاکمه‌های به شدت ناعادلانه به طور نظام‌مند ادامه دارد. در این بیانیه آمده است که حداقل ۸۶ نفر نیز به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر اعدام شده‌اند که طبق قوانین بین‌المللی هرگز نباید مشمول مجازات اعدام شوند.
بیانیه مطبوعاتی عفو بین‌الملل و بنیاد عبدالرحمن برومند هم‌چنین به بازگشت اعدام در ملاء عام اشاره دارد که در تاریخ یکم مردادماه سال جاری، یک مرد در استان فارس در ملاء عام اعدام شده است.
این اولین مورد اعدام در ملاءعام پس وقفه‌ای دو ساله در دوران همه‌گیری ویروس کرونا است.
دیانا الطحاوی، معاون مدیر دفتر خاورمیانه و شمال آفریقای سازمان عفو بین‌الملل در این خصوص گفته است:
«در شش ماه اول سال میلادی جاری، مقامات ایرانی حداقل روزی یک نفر را به طور متوسط اعدام کرده‌اند. دستگاه حکومتی در حال انجام تهاجمی شنیع به حق حیات انسان‌ها و ارتکاب کشتارهایی در مقیاسی وسیع در سراسر ایران است. آمار سرسام‌آور اعدام‌ها در ایران در نیمه اول سال جاری، یادآور سال ۲۰۱۵ است که در آن جهش تکان‌دهنده‌ای مجدداً در میزان اعدام‌ها صورت گرفت.»
رؤیا برومند، مدیر اجرایی بنیاد عبدالرحمن برومند نیز گفته است:
«افزایش مجدد آمار اعدام‌ها در ایران و از سرگیری اعدام در ملاء عام در حالی که ۱۴۴ کشور در جهان مجازات اعدام را در قانون منع یا در عمل متوقف کرده‌اند، بار دیگر یادآور این است که ایران چقدر از تحولات باقی دنیا عقب مانده است. مقامات باید فوراً در راستای لغو کامل مجازات اعدام در ایران دست به تعلیق رسمی همه احکام اعدام صادره بزنند.»
این دو سازمان حقوق بشری اعلام کرده‌اند که بنا به اطلاعات موجود مقامات جمهوری اسلامی از اوایل سال جاری میلادی، به‌طور مداوم دست به اعدام‌های دسته‌جمعی در زندان‌های سراسر ایران زده‌اند.
در آخرین مورد از اعدام دسته‌جمعی زندانیان، چهارشنبه ۸ تیرماه، حکم اعدام ۱۰ زندانی در زندان رجایی‌شهر کرج به اجرا درآمد. ۸ تن از این زندانیان به اتهام قتل، یک نفر به اتهام «لواط به عنف» و یک زندانی دیگر به اتهام «تجاوز به عنف» به اعدام محکوم شده بودند.
دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ نیز دست‌کم ۱۲ زندانی در زندان مرکزی زاهدان به صورت دسته‌جمعی اعدام شدند.
طبق گزارش عفو بین‌الملل حداقل ۶۵ نفر (۲۶ درصد) از اعدام‌شدگان سال ۲۰۲۲ متعلق به اقلیت بلوچ هستند که حدود ۵ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند. بیش از نیمی از اعدام شهروندان بلوچ، حدود ۳۸ نفر، به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر اعدام شده‌اند.
اعدام حداقل ۸۶ نفر برای جرایم مرتبط با مواد مخدر در شش ماه اول سال میلادی ۲۰۲۲ یادآور برخورد مقامات ایران با جرایم مواد مخدر در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ است، سال‌هایی که اکثر اعدام‌های صورت گرفته به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر بودند.
طبق گزارش سالانه عفو بین‌الملل درباره اعدام در سراسر جهان که ۲۴ مه/۳ خرداد منتشر شد، اجرای حکم اعدام در سال ۲۰۲۱ افزایش ۲۰ درصدی و صدور احکام مرگ نیز رشد ۴۰ درصدی داشته است. طبق همین گزارش ۵۷۹ مورد اعدام در سال ۲۰۲۱ ثبت شده و سه کشور ایران، مصر و عربستان سعودی مسئول ۸۰ درصد از اعدام‌های ثبت‌شده در جهان‌اند که به ترتیب دست‌کم ۳۱۴، ۸۳ و ۶۵ نفر را در عرض یک‌سال اعدام کرده‌اند.
ایران به تنهایی مسئول بیش از نیمی (۵۴ درصد) از اعدام‌های ثبت شده در سال گذشته میلادی است.