ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه عصر سه‌شنبه ۲۸ تیر/۱۹ ژوئیه برای شرکت در هفتمین نشست «سران روند آستانه» وارد تهران شد.

رئیس‌جمهوری روسیه سپس با علی خامنه‌ای رهبر و ابراهیم رئیسی رئیس دولت جمهوری اسلامی دیدار کرد.

مسأله سوریه

به گزارش رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی، خامنه‌ای در این دیدار با «حمله نظامی» به سوریه مخالفت کرد؛ اشاره‌ای به برنامه ترکیه برای حمله به منطقه‌های تحت کنترل کردها در شمال سوریه. او همچنین خواهان بیرون راندن نیروهای آمریکایی از شرق فرات شد. رهبر جمهوری اسلامی گفت:

« یک مسئله مهم دیگر در موضوع سوریه، اشغال مناطق حاصلخیز و نفت‌خیز شرق فرات بوسیله آمریکایی‌ها است که این قضیه باید با بیرون راندن آنها از آن منطقه علاج شود.»

ولادیمیر پوتین نیز در پاسخ این نظر را تأیید کرده و گفته که کنترل شرق فرات باید به نیروهای سوریه سپرده شود.

جنگ اوکراین

این دومین سفر خارجی پوتین از زمان حمله نظامی روسیه به اوکراین است. علی خامنه‌ای در دیدار با پوتین از حمله روسیه به اوکراین، با تکرار گفته‌های مقام‌های ارشد روسیه از جمله خود پوتین، چنین دفاع کرد:

« جنگ یک مقوله خشن و سخت است و جمهوری اسلامی از اینکه مردم عادی دچار آن شوند به هیچ وجه خرسند نمی‌شود اما در قضیه اوکراین چنانچه شما ابتکار عمل را به دست نمی‌گرفتید، طرف مقابل با ابتکار خود، موجب وقوع جنگ می‌شد.»

خامنه‌ای سازمان پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) را یک «موجود خطرناک» خواند و بار دیگر با دفاع از حمله مسکو به خاک اوکراین گفت:

«اگر راه در مقابل ناتو باز باشد حد و مرزی نمی‌شناسد و اگر جلوی آن در اوکراین گرفته نمی‌شد، مدتی بعد به بهانه کریمه، همین جنگ را به راه می‌انداختند.»

ولادیمیر پوتین با تأیید حرف‌های خامنه‌ای به نوبه خود گفت:

«هیچ‌کس طرفدار جنگ نیست و جان دادن مردم عادی یک تراژدی بزرگ است اما رفتار غرب موجب شد که ما انتخابی جز عکس‌العمل نداشته باشیم.»

همکاری‌های بلندمدت تهران و مسکو و مسأله دلار

رهبر جمهوری اسلامی در این دیدار خواهان «همکاری‌های بلندمدت ایران و روسیه» شد و با اشاره ویژه به حوزه نفت و گاز گفت:

« تفاهم‌ها و قراردادهای متعددی بین دو کشور از جمله در بخش نفت و گاز در جریان است که باید تا انتها پیگیری و عملیاتی شوند.»

خامنه‌ای بر ضرورت راه‌اندازی راه‌آهن رشت ــ آستارا برای تکمیل خط حمل و نقل شمال ــ جنوب نیز تأکید کرد.

رهبر جمهوری اسلامی در بخش دیگر خواهان اتحاذ سیاست جایگزینی پول‌های ملی در روابط دو کشور شد و گفت: « دلار را باید به تدریج از مسیر معاملات جهانی خارج کرد و این کار به صورت تدریجی، ممکن است.»

روسیه و ایران هر دو تحت تحریم‌های شدید ایالات متحده هستند. روسیه به دلیل جنگ اوکراین از سوی اتحادیه اروپا و برخی دیگر از کشورها نیز تحریم شده است.

پوتین هم دراین‌باره گفت:

«روسیه و ایران در حال طراحی روش‌های جدید برای استفاده از پول‌های ملی در روابط دو کشور هستند.»

او درباره همکاری‌های امنیتی و نظامی ایران و روسیه نیز چنین توضیح داد:

«ایران و روسیه در سوریه در حال مبارزه مشترک با تروریسم هستند و در زمینه نظامی نیز تلاش می‌کنیم همکاری‌های دو کشور و همچنین همکاری و مانورهای سه‌جانبه با چین را توسعه دهیم.»

دیگر تنش‌های منطقه‌ای

سفر پوتین درست پس از سفر جو بایدن رئیس‌جمهوری ایالات متحده به خاورمیانه رخ می‌دهد. بایدن در این سفر برای عادی‌سازی هر چه بیشتر روابط اسرائیل با کشورهای عربی تلاش کرد و با اسرائیل پیمانی علیه تهدید ایران به امضا رساند.

علی خامنه‌ای در دیدار با پوتین از سوی دیگر از مواضع «ضداسرائیلی» او تشکر کرده و به گزارش خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، «مواضع اخیر رئیس‌جمهور روسیه علیه صهیونیستها را تحسین‌برانگیز» خوانده است.

رهبر جمهوری اسلامی همچنین در منازعه ارمنستان و آذربایجان نیز موضع‌گیری کرد و در دیدار با پوتین گفت که «جمهوری اسلامی، سیاست‌ها و برنامه‌هایی را که منجر به بسته شدن مرز ایران و ارمنستان شود، هرگز تحمل نخواهد کرد.»

پیش از این دیدار نیز رئیسی با پوتین جلسه‌ای برگزار کرد. در آن جلسه رئیس دولت جمهوری اسلامی از نقش ایران و روسیه در مبارزه با به گفته او «تروریسم» قدردانی کرد و گفت:

«کشورهایی که در منطقه غرب آسیا مدعی مبارزه با تروریسم بودند، هیچ گام موثری در این زمینه برنداشتند اما این جمهوری اسلامی ایران و روسیه بودند که با همکاری جدی در بحث مبارزه با تروریسم، صداقت و اراده جدی خود را در این زمینه نشان دادند.»

مسکو و تهران با مداخله نظامی در سوریه حکومت بشار اسد، دیکتاتور آن کشور را از سقوط نجات دادند. نیروهای دولت سوریه به همراه حامیان ایرانی و روس خود مسئول کشتار اکثریت غیرنظامیان در طول جنگ‌های سوریه هستند.

پس از این دیدار، ولادیمیر پوتین با رجب طیب اردغان همتای ترکیه‌ای خود در تهران دیدار کرد. پیش از این رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با رئیس جمهوری ترکیه با حمله به شمال سوریه مخالفت کرده اما گفته بود ایران قطعا از ترکیه در «مبارزه با تروریسم» حمایت خواهد کرد.