حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی شنبه ۲۸ خرداد/۱۸ ژوئن با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد. بر مبنای بیانیه وزارت خارجه جمهوری اسلامی او در گفت‌وگو با بورل از اقدامات «غیرسازنده» و «شتاب‌زده» ایالات متحده آمریکا در صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتقاد کرده و گفته جمهوری اسلامی آماده برگزاری «مذاکره منطقی و مبتنی بر نتیجه» است.
طبق گزارش‌ها جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این تماس تلفنی برای کمک به طرفین در رسیدن به توافق نهایی اعلام آمادگی کرد و از ایران خواست به سرعت به پای میز مذاکرات برگردد.
بورل اعلام کرد :
«راه برون‌رفت از شرایط کنونی، پیگیری دیپلماسی و اجتناب از اقدامات غیرسازنده است. تا رسیدن به توافق در وین فاصله زیادی نداریم و اکنون نیز زمان آن است که گفت‌وگوها مجدداً و با سرعت از سر گرفته شود و تلاش شود تا از افزایش تنش جلوگیری شود.»
امیرعبداللهیان نیز در این تماس تلفنی گفت:
«ایران از مذاکره منطقی و مبتنی بر نتیجه همواره استقبال کرده است اما برای رسیدن به توافق خوب و پایدار، ضروری است طرف مقابل رفتارهای دوگانه و متناقض خود را کنار بگذارد. ما بعد از صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس، نشان دادیم که از حقوق ملت عقب‌نشینی نمی‌کنیم و اگر آمریکا بخواهد رفتار غیرسازنده خود را ادامه دهد، با پاسخ متناسب ما مواجه خواهد شد.»
او صحبت‌های پیشین خود درباره موضع جمهوری اسلامی نسبت به مذاکرات وین را تکرار کرد و گفت:
«ایران هیچ‌گاه از میز مذاکره فاصله نگرفته است. به همین دلیل همواره در گفت‌وگوها، ابتکارات مهمی را برای رسیدن به توافق مطلوب ارائه کرده‌ایم اما باید مذاکره نتیجه‌بخش باشد.»
اشاره وزیر خارجه ایران به «عدم عقب نشینی از حقوق ملت» به اقدام سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش به صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران برمی‌گردد. شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از نمایندگان ۳۵ کشور تشکیل شده است، هشتم ژوئن قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کرد. در این قطعنامه از حکومت ایران به خاطر عدم ارائه اطلاعات لازم به آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای در سه پایگاهِ اعلام نشده، انتقاد شده است. سازمان انرژی اتمی ایران هم در جواب ۲۰ درصد از دوربین‌های نظارتی فراپادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در یکی از تاسیسات هسته‌ای خود خاموش کرد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یکشنبه گذشته در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان حذف ٢٧ دوربین ناظر در تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را تأیید کرد و گفت این اقدام تهران بسیار جدی است و امکان راستی‌آزمایی صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را بسیار دشوار می‌سازد.
گفت‌وگوی تلفنی وزیران خارجه ایران و امارات
وزارت خارجه جمهوری همچنین از گفت‌وگوی تلفنی حسین امیرعبداللهیان با شیخ عبدالله بن زاید وزیر خارجه امارات درباره «مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی» خبر داده است.
این تماس یک روز پس از ابراز نگرانی امارات در مورد برنامه هسته‌ای تهران انجام شد. نماینده امارات متحده عربی در آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای روز جمعه گفته بود امیدوار است ایران با این نهاد همکاری کند تا به جامعه بین‌المللی و منطقه در مورد برنامه هسته‌ای تهران اطمینان خاطر دهد.
حسین امیرعبداللهیان اما به وزیر خارجه امارات درباره اولویت همسایگان در سیاست خارجی ایران اطمینان خاطر داده و خواستار رایزنی بیشتر برای گسترش روابط دوجانبه شده است.
او در این تماس گفت:
جمهوری اسلامی ایران خواهان حفظ امنیت و پیشرفت برای همسایگان و منطقه بوده و مداخله و حضور بیگانگان را مخل امنیت منطقه می‌داند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی به صورت ضمنی به نزدیک‌شدن ابوظبی و تل‌آویو انتقاد کرد و حضور رژیم اسرائیل در منطقه را «موجب بی ثباتی و ناامنی و عامل ترور و خرابکاری در کل منطقه» خواند.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص در آستانه سفر جو بایدن، رئيس جمهوری ایالات متحده به خاورمیانه، در گزارشی نوشت دولت آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن تلاش می‌کنند تا قدرت دفاعی در برابر ایران ایجاد کنند و در این راستا تشکیل یک سامانه پدافند هوایی منطقه‌ای برای رویارویی با موشک‌های بالستیک، کروز و پهپادهای ایران در دستور کار است.
طبق گزارش وزارت خارجه ایران از سوی مقابل شیخ عبدالله تاکید کرده که «امارات متحده عربی به هیچ طرفی اجازه اقدامات مخرب از خاک خود بر علیه کشورهای همسایه امارات را نخواهد داد و امنیت همسایگان را همیشه مد نظر خواهد داشت».
همچنین «طرفین بر تداوم تماس ها و رایزنی بین دو کشور تاکید و همچنین آخرین وضعیت گفت‌وگو برای رفع تحریم‌ها را مورد رایزنی قرار دادند و امیرعبداللهیان از همتای اماراتی خود برای سفر به تهران دعوت کرده است.»
مذاکرات میان ایران و قدرت‌های جهانی برای احیای برجام نزدیک به دو ماه است که متوقف شده است. ایالات متحده آمریکا دلیل آن را «درخواست‌های فرابرجامی» ایران عنوان کرده است. تهران خواستار حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده و همچنین تضمین واشنگتن مبنی بر عدم خروج دوباره از برجام است. کاخ سفید اما دادن تضمین را رد کرده و حاضر نیست نام سپاه را هم از فهرست یاد شده حذف کند چون تحریم سپاه را بی‌ارتباط به برجام می‌داند.
در همین حال تنش بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و احتمال دست‌یابی ایران به تسلیحات هسته‌ای بالاگرفته است.
براساس اطلاعاتی که ناظر هسته‌ای سازمان ملل متحد در اختیار دارد ایران در سه نقطه فعالیت هسته‌ای اعلام‌نشده و پنهانی داشته است و مواد هسته‌ای با منشا انسانی در این نقاط یافت شده است. اطلاعات در مورد این سه نقطه پس از ربودن اسناد هسته‌ای جمهوری اسلامی از انباری در جنوب تهران در سال ۱۳۹۷ افشا شد.
طبق توافق اسفندماه گذشته میان ایران و مدیرکل آژانس، قرار بود مقام‌های جمهوری اسلامی تمامی اطلاعات در مورد فعالیت‌های انجام شده در این سه نقطه را در اختیار این نهاد قرار دهند. اما رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در گزارش خود به نشست سه‌ماهه شورای حکام اعلام کرد که ایران پاسخ قانع‌کننده‌ای به سوالات در مورد این سه نقطه ارائه نکرده است.
برخی از گزارش‌های غیر رسمی به کشیده‌شدن دامنه تنش به نشست فوق‌العاده مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره چگونگی پیشبرد برجام و «درگیری لفظی» در این نشست خبر داده‌اند. گفته می‌شودسعید جلیلی، مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد «طرح خروج ایران از ان‌پی‌تی را به‌صورت مفصل مطرح کرده که با مخالفت صادق آملی لاریجانی [رئیس اسبق قوه قضائیه]، علی لاریجانی، [رئیس پیشین مجلس] و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی روبه‌رو شده است.