سخنگوی رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه روز شنبه گفت که ترکیه درهای پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو را نبسته است، اما خواستار مذاکره با کشورهای شمال اروپا و سرکوب آنچه که او «اقدامات تروریستی به ویژه در استکهلم» خواند، است.
ابراهیم کالین که مشاور ارشد سیاست خارجی رئیس جمهوری نیز هست، در مصاحبه‌ای در استانبول به رویترز گفت: «ما در را نمی بندیم. اما اساساً این موضوع را به عنوان یک موضوع امنیت ملی ترکیه مطرح می‌کنیم.»
اردوغان اعضای ناتو و دو کشور اسکاندیناوی را که به دنبال عضویت هستند، غافلگیر کرد و گفت: «حمایت ترکیه از گسترش این ائتلاف ممکن نیست زیرا فنلاند و سوئد “محل بسیاری از سازمان های تروریستی” هستند.»
هر کشوری که بخواهد به پیمان آتلانتیک شمالی بپیوندد به حمایت یکپارچه اعضای این ائتلاف نظامی نیاز دارد. ایالات متحده و سایر کشورهای عضو در تلاش برای شفاف‌سازی موضع آنکارا بوده‌اند.
سوئد و نزدیکترین شریک نظامی آن، فنلاند، تا کنون خارج از ناتو، که در سال ۱۹۴۹ برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی در جنگ سرد تأسیس شد، باقی مانده‌اند. این دو کشور نگران دشمنی با همسایه بزرگ خود هستند، اما نگرانی‌های امنیتی آنها از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه افزایش یافته است.
انتظار می رود استکهلم از هلسینکی پیروی کند و روز دوشنبه برای ورود به ناتو درخواست دهد.
کالین گفت که حزب شبه‌نظامی کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) – که توسط ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می‌شود – در اروپا به جمع‌آوری کمک مالی و جذب نیرو می‌پردازد و حضور آن به‌ویژه در سوئد «قوی و آشکار و تایید شده» است. اتحادیه اروپا تا به حال چندین درخواست حزب کارگران کردستان ترکیه برای خروج از فهرست «گروه‌های تروریستی» را رد کرده است.
کالین گفت: «آنچه باید انجام شود واضح است: آنها نباید اجازه دهند رسانه‌ها، فعالیت‌ها، سازمان‌ها، افراد و دیگر اشکال حضور پ.ک.ک در آن کشورها وجود داشته باشند.»
او افزود: «عضویت در ناتو همیشه یک فرآیند است. ما خواهیم دید که اوضاع چگونه پیش خواهد رفت. اما این اولین نکته‌ای است که می‌خواهیم همه متحدان و همچنین مقامات سوئد به آن توجه کنند. البته می‌خواهیم با همتایان سوئدی گفتگو و مذاکره داشته باشیم.»
ترکیه، دومین ارتش بزرگ ناتو به شمار می‌رود و از ۷۰ سال پیش، رسماً از گسترش آن حمایت کرده است.
ترکیه سال‌هاست که سوئد و دیگر کشورهای اروپایی را به دلیل نوع برخوردشان با سازمان‌هایی که ترکیه آنها را تروریستی می‌داند، مورد انتقاد قرار می‌دهد.
ماده پنج معاهده تاسیس ناتو می‌گوید حمله به هر کشور ناتو باید به عنوان حمله به همه تلقی شود. در حالی که سوئد و فنلاند روابط نزدیکی با ناتو داشته‌اند، اما تحت پوشش ضمانت امنیتی ناتو نیستند.
ترکیه از تهاجم روسیه انتقاد کرده و به تسلیح اوکراین – که در ناتو نیست – کمک کرده است. این کشور همچنین سعی کرده نقش میانجی در مذاکرات بین طرفین را بازی کند اما با تحریم مسکو مخالف است. کالین گفته، ناتو می‌خواهد «به نگرانی‌های همه اعضا رسیدگی کند، نه فقط برخی از اعضای آن».
کالین در پاسخ به این سوال که آیا ترکیه در زمان جنگ و زمانی که افکار عمومی فنلاند و سوئد از عضویت در ناتو حمایت می‌کنند، بیش از حد حساسیت نشان نمی‌دهد، گفت: «صد درصد جمعیت ما از حضور پ ک ک و FETO (گولنیست‌ها) در اروپا بسیار ناراحت هستند.»
هواردان فتح‌الله گولن تا پیش از «شبه کودتا» ۲۰۱۶ متحد رجب طیب اردوغان در قدرت بودند. آن کودتا که برخی منتقدان اردوغان آن را ساختگی می‌دانند به اردوغان این فرصت را داد تا افراد نزدیک به گولن، رهبر محافظه‌کار اسلام‌گرایان ترکیه که در آمریکا سکونت دارد، از قدرت اخراج، محاکمه و زندانی کند.
سخنگوی اردوغان گفت: «اگر آنها (فنلاند و سوئد) نگرانی عمومی در مورد امنیت ملی خود دارند، ما هم مردمی داریم که به همان اندازه نگران امنیت خودشان هستند.»
کالین گفت: «انتقاد شدید روسیه از فنلاند و سوئد در مورد برنامه‌های آنها نقشی در موضع ترکیه ندارد.»