انتخابات دور اول ریاست جمهوری فرانسه ۱۰ آوریل به پایان رسید. امانوئل مکرون رئیس جمهوری فعلی ۲۷,۸۵ درصد و مارین لو پن (یا ماری لوپن) نامزد گردهم‌آیی ملی (جبهه ملی سابق) و نماینده راست‌گرایان افراطی کلاسیک ۲۳,۱۵ درصد رأی‌ها را از آن خود کردند و به دور دوم راه یافتند که یکشنبه ۲۴ آوریل برگزار می‌شود.

انتخابات فرانسه و بحران نولیبرال دموکراسی

اما ژان لوک ملانشون نامزد چپ‌های رادیکال با ۲۱,۹۵ درصد و اریک زمور نامزد راست‌گرایان افراطی نوظهور با ۷,۰۷ درصد در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

همان‌طور که لوموند می‌نویسد، این نتیجه‌ها همراه شد با «رأی‌ها به حزب‌هایی که خود را “ضدسیستم” خوانده اند، رأی‌های سفید و میزان بالای عدم مشارکت»:

«به گفته دومینیک رینیه تحلیلگر سیاسی، نتیجه‌ها نشان می‌دهند که ۶۸ درصد شهروندان فرانسوی “رأی اعتراضی” داده‌اند. آقای رینیه، رئیس اندیشکده راست میانه‌روی فونداپول می‌گوید: “این انتخابات در حال بدل شدن به ابزارِ اعتراض علیه قدرت است و نه ابزار واگذاریِ نمایندگی قدرت”.»

چرا رقابت نزدیک است؟

ستون‌نویس لوموند از تضعیف «جبهه‌ی جمهوری‌خواه» علیه راست‌گرایی افراطی در فرانسه سخن می‌گوید ــ جبهه‌ای که حتی به قیمت حمایت از نامزد غیرمطلوب به ائتلاف بین چپ و راست در برابر عضوهای خانواده لوپن انجامیده بود.

ژان‌ماری لوپن، پدر مارین، در برابر این ائتلاف در رویارویی با ژاک شیراک، ۲۰۰۲ مغلوب شد. مارین هم ۲۰۱۷ به مکرون باخت.

ژان‌ماری آشکارا هولوکاست را انکار می‌کرد، آشکارا یهودستیز و خارجی‌ستیز و مسلمان‌ستیز بود، حتی می‌گفت تیم قهرمان فرانسه در جام جهانی بیش از حد بازیکن غیرسفید دارد. مارین اما برند حزب به‌میراث‌برده‌ی جبهه ملی را تغییر داد و با حفظ هسته‌های خارجی‌ستیز و مسلمان‌ستیز تلاش کرد چهره دیگری به آن ببخشد. حالا نام حزب هم به «گردهم‌آیی ملی» تغییر کرده و ماری لوپن در فیلم‌های تبلیغات انتخاباتی‌اش این چنین به تصویر کشیده می‌شود که چندین گربه دارد و آنها را می‌بوسد و در آغوش می‌کشد و نگران خانواده‌های عادی فرانسوی است.

او در مناظره با مکرون هم اعلام کرد که حجاب را به عنوان «یونیفرم اسلامیست‌ها» در مکان‌های عمومی ممنوع خواهد کرد و هم به «شهروندان مسلمان» فرانسه گفت که او به دنبال جنگ با آنها یا با دین اسلام نیست بلکه تنها هدفش مقابله با اسلامیست‌ها است.

مناظره مکرون و لوپن: وضعیت اقتصادی فرانسه، روسیه و اتحادیه اروپا در مرکز توجه

وقتی روسیه به اوکراین حمله کرد، پیوندهای نزدیک ماری لوپن و ولادیمیر پوتین باعث شد که رأی‌های او کاهش یابد و مکرون هم از پیروزی مطمئن‌تر شود. اما با طولانی‌ترشدن جنگ و تأثیر آن بر قیمت‌ها در فرانسه، حرف‌های لوپن بار دیگر خریدار پیدا کرد. مکرون در مناظره به نزدیکی لوپن و پوتین اشاره کرد. ماری لوپن اما در جواب گفت که حامی همه تحریم‌ها علیه پوتین هست اما نه تحریم انرژی روسیه که باعث فقیرترشدن فرانسوی‌ها خواهد شد.

رأی اعتراضی اما بیش از جذابیت لوپن، به نفرت از سیاست‌های مکرون باز می‌گردد. گفتار «مقابله با اسلامیست‌ها و نه اسلام» تکیه‌کلام خود مکرون هم هست. او در مناظره در برابر لوپن به جای اعتراض به اسلام‌هراسی او از کارنامه خودش در بستن موسسه‌ها و نهادها و تعقیب افراد به بهانه ترویج ارزش‌های مغایر با جمهوری و اسلامیسم دم زد.

در دوران زمامداری مکرون، جنبش جلیقه‌زردها سرکوب شدند، سیاست‌های نولیبرالی اقتصادی بیشتری پیاده شدند، و چپ‌ها نیز به بهانه‌ی حمایت از اسلامیسم و ارزش‌های مغایر با جمهوری هدف سرکوب بودند. در این دوران سیاست علیه مهاجران و پناهندگان سرسختانه‌تر شد و اکنون هم تورم بالا رفته است. مکرون به همین خاطر محبوبیت چندانی در میان فرانسوی‌ها ندارد.

درنتیجه این بار سخن از رقابتی نزدیک در میان است؛ آن قدر نزدیک که سه رهبر چپ میانه آلمان و پرتغال و اسپانیا در سرمقاله‌ای بی‌سابقه در لوموند از رأی‌دهندگان فرانسوی بخواهند به امانوئل مکرون رأی بدهند. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان از حزب سوسیال دموکرات، پدرو سانچز نخست‌وزیر اسپانیا از حزب کارگران سوسیالیست، و آنتونیو کوستا نخست‌وزیر پرتغال از حزب سوسیالیست در این نامه بدون اشاره به نام لوپن یا مکرون خطاب به رأی‌دهندگان می‌نویسند:

دور دوم انتخابات فرانسه مثل هر انتخابات دیگری برای ما نیست. انتخاب پیشاروی مردم فرانسه برای فرانسه و برای همه ما در اروپا حیاتی است. این انتخابی است بین یک نامزد دموکراتیک، که باور دارد فرانسه در اتحادیه اروپایی قدرتمند و مستقل قدرتمندتر خواهد بود و یک نامزد راست افراطی که آشکارا طرف مهاجمان به دموکراسی و آزادی ما را می‌گیرد ــ یعنی به همان ارزش‌های بنیادینی که مستقیماً از دل روشنگری فرانسه می‌آیند.

آخرین نظرسنجی‌ها

متوسط آخرین نظرسنجی‌ها به گزارش «پولیتیکو»، اکنون از اختلاف ۱۰ درصدی مکرون با لوپن خبر می‌دهند. بر اساس نظرسنجی‌ها قبل و بعد از دور اول انتخابات، اوایل آوریل، ماه جاری میلادی، اختلاف این دو به حداقل رسیده بود: ۵۳ در برابر ۴۷.

اما از ۱۰ آوریل به بعد که مشخص شد این دو بار دیگر رویاروی یکدیگر در دور دوم رقابت خواهند کرد، حمایت از مکرون افزایش یافته و اکنون به ۵۵ درصد در برابر ۴۵ درصد حمایت از لوپن رسیده است.

در ۲۰۱۷، این رقابت اختلاف بیشتری داشت. مکرون ۶۲ ــ ۶۶ درصد و لوپن ۳۸ ــ ۳۴ درصد بود. به علاوه، رفراندوم برگزیت و پیروزی دونالد ترامپ در آمریکا نشان دادند که نظرسنجی‌ها چندان قابل اتکا نیستند.

آیا این بار عضو خانواده لوپن در دور دوم انتخابات پیروز خواهد شد؟ رأی‌گیری هشت صبح یکشنبه ۲۴ آوریل آغاز خواهد شد و تا هفت شب ادامه خواهد یافت. نتیجه‌های اولیه حدود ۱:۳۰ بامداد دوشنبه ۲۵ آوریل مشخص خواهند شد. دوشنبه صبح نتیجه نهایی اعلام می‌شود.