خبرها و ویدئوهای منتشرشده از بدرفتاری با مهاجران و پناهجویان افغانستانی در ایران دوشنبه ۱۱ آوریل / ۲۲ فروردین به اعتراضهای شدید در برابر سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد و سرکنسولگری آن در هرات انجامید.
در هرات، اعتراضها به حمله به کنسولگری ختم شد. بنا به گزارش رسانههای ایران، معترضان در برابر کنسولگری لاستیکهای خودروها را آتش زدند و دوربینهای امنیتی را شکستند.
بنا بر این گزارشها، معترضان موفق به ورود به ساختمان کنسولگری نشدند.
در کابل نیز دوشنبه اعتراض دیگری در برابر سفارت ایران برپا شد و بر اساس تصویرهای منتشرشده، روی تابلوی سفارت ایران رنگ قرمز پاشیده شد.
مردم معترض نسبت به بدرفتاری با افغانستانیها در ایران ــ از سوی مأموران امنیتی و نیز شهروندان ــ خشمگین بودند.
این اتهام مطرح شده که سازماندهی اعتراضها کار طالبان یا دست کم به تشویق آنان بوده است. در این باره شواهد روشنی در دست نیست. مجموع خبرهای قابل اتکا حاکی از خودجوش بودن و واکنشی بودن اعتراضهاست.
در روزهای اخیر چندین ویدئو از این بدرفتاریها منتشر شده است اما زمانه مستقلاً قادر به تأیید آنها نیست. یک ویدئوی پربازتاب ۳۰ ثانیهای ظاهراً گروهی از مردان ایرانی را در حال حمله به یک مهاجر جوان افغان نشان میدهد. چندین مأمور پلیس نیز در این ویدئو هستند که هیچ مداخلهای برای توقف خشونت انجام نمیدهند.
ویدئوی دیگری (در زیر) ظاهراً پس از حمله یک جماعت خشمگین به خودروی حامل مهاجران افغان در یزد ضبط شده است. شیشههای خودرو در این ویدئو شکسته شده اند.
در ویدئوی پربازتاب دیگری، یک مرد ایرانی ظاهراً در حال توهین به یک نوجوان افغانستانی دیده میشود و علاوه بر ناسزاییگویی، او را وادار به چندین بار «بشینپاشو» میکند.
ویدئوی خشونتبار دیگری یک راننده ایرانی را نشان میدهد که بازوی مردی افغان را گرفته و او را با تیغ موکتبری تهدید میکند و مهاجر افغان را به ناسزاگویی علیه افغانستانیها وامیدارد.
ششم آوریل یک مقام ارشد وزارت خارجه طالبان در توئیتی از گفتوگو درباره آزار پناهجویان افغانستانی با دیپلماتهای ایرانی خبر داد و گفت که امارت اسلامی نسبت به بدرفتاری «نیروهای مرزی و مقامهای اداری» ایران اعتراض کرد.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز ۵ آوریل در واکنش به انتشار ویدئوهایی از این دست به «بیبیسی فارسی» گفت که حکومت امارت اسلامی طالبان از جمهوری اسلامی ایران خواسته به آزار و اذیت پناهجویان افغان پایان دهد. او از دپورت اجباری پناهجویان افغان به دست ایران و نیز رفتار خشن مرزبانهای ایرانی با آنها انتقاد کرد.
مقامهای جمهوری اسلامی این گزارشها را تکذیب کرده اند. بهادر امینیان، سفیر ایران در کابل در گفتوگو با «طلوعنیوز» دراینباره مدعی شد که اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران کلیپهای منتشرشده را «علیه جمهوری اسلامی ایران» تولید کرده اند.
اما سابقه آزار پناهجویان و پناهندگان و مهاجران افغانستانی در ایران بیش از اینهاست. برای اطلاع بیشتر دراینباره، به گزارشهای زیر رجوع کنید: