جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا عصر جمعه ۱۱ مارس/۲۱ اسفند با انتشار پیامی در توییتر از وقفه در مذاکرات وین خبر داد. بورل نوشت: «وقفه در مذاکرات وین به دلیل عوامل خارجی لازم است.» منظور از «عوامل خارجی» روسیه است که در زمانی که گفتوگوهای غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن در وین برای احیای برجام بعد از ۱۱ ماه گفتوگو به «خط پایانی» نزدیک شده بود، خواهان ضمانت کتبی آمریکا شد مبنی بر آنکه همکاریهای کامل و آزادانه در حوزههای سرمایهگذاری و فنی – نظامی بین روسیه و ایران با هیچ مانعی مواجه نخواهد شد.
یک مقام ارشد آمریکایی در مصاحبه با والاستریت ژورنال گفت کرملین یک هفته فرصت دارد تا درخواست خود را برای ضمانتنامه کتبی پس بگیرد. به گفته این مقام که نام او افشا نشده چنین تضمینهایی ممکن است مجموعهای از تحریمهای غرب را که به دلیل حمله روسیه به اوکراین علیه آن کشور اعمال شده، تضعیف کند. این مقام ارشد آمریکایی گفت:
«من فضایی برای بحث در مورد امور فراتر از آنچه در چارچوب برجام است نمیبینم. فکر میکنم میتوان گفت که هیچ جایی برای صدور معافیتهای فراتر از برجام وجود ندارد.»
به گفته مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا متن نهایی آماده شده و اکنون ظاهراً درخواستهای روسیه «جدیترین مانع برای دستیابی به توافق» است. مقامات اروپایی میگویند روسیه قول داده که در چند روز آینده خواستههای دقیق در بحث تضمین منافعاش را دقیق کند.
مقام آمریکایی در مصاحبه با والاستریت ژورنال گفت اگر روسیه بر روی تضمین منافعاش در برجام تأکید کند واشنگتن باید «به سرعت یک مسیر جایگزین را در نظر بگیرد».
در همان حال علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی بعد از حمله موشکی سپاه به اربیل در پیامی در توییتر نوشت:
«میدان و دیپلماسی ابزارهای تولید قدرت جمهوری اسلامی ایران هستند که به تناسب برای دفاع از منافع و امنیت ملی به صورت هوشمندانه به کار گرفته میشوند. تجربه بیش از ۴۰ سال انقلاب به مردم ایران آموخته که اتکا به شرق و غرب حقوق و امنیتشان را تأمین نمیکند.»
این پیام را میتوان یک سیگنال منفی برای روسیه در نظر گرفت.
ایستگاه پایانی مذاکرات: تصمیمگیریهای سیاسی
محمود عباس زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی توقف مذاکرات را طبیعی خواند و گفت:
«مذاکرهکنندگان باید در پایتختها حضور پیدا کرده و تصمیمهای سیاسی را در پایتختها بگیرند. ایستگاه پایانی مذاکرات همین تصمیمگیریهای سیاسی است.اگر غربی ها حسن نیت و جدیت از خود نشان دهند توافق خوبی حاصل میشود در غیر این صورت جمهوری اسلامی ایران زیر بار توافق بد نمیرود.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در پایان از احتمال برگزاری جلسهای در کمیسیون امینت ملی با حضور باقری، رییس تیم مذاکرهکننده و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران برای بررسی ابعاد مذاکرات خبر داد.
ساعتی قبل از آن نمایندگان مجلس شورای اسلامی با انتشار بیانیهای از تیم مذاکره کننده ایران خواستند که در مذاکرات جاری در وین خود را محدود به «ضربالاجلهای ساختگی غرب» نکند و «مطالبات اصلی را با حفظ خطوط قرمز بدون فوت وقت» پیگیری کند. نمایندگان در این بیانیه نوشتهاند:
«اکنون که بحران، نیاز غرب را به عرضه انرژی ایران افزایش داده، نباید بدون تأمین خواستههای به حق ایران نیاز آمریکا به کاهش قیمت نفت تامین شود.»