به گزارش خبرگزاری رویترز میخائیل اولیانوف مذاکرهکننده ارشد روسیه که به خوشبینی معروف است میگوید مذاکرهکنندگان در وین به «خط پایان» نزدیک شدهاند اما همچنان برخی مسائل باقی مانده که باید حل و فصل شود. مسائل پادمانی و تحریمها همچنان لاینحل باقی ماندهاند. گروسی در پی یک نقشه راه مشترک است.
اولیانوف در یک نشست خبری در جمع خبرنگاران گفت:
«این مسائل میتواند هر لحظه حل و فصل شود، کسی چه میداند شاید همین فردا. اما تا این لحظه، مسائل باقی مانده و به محض رفع آنها نشست کمیسیون مشترک احتمالا در سطح وزرا برگزار میشود.»
بر همین اساس و به گفته مذاکرهکننده ارشد روسیه برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام پس از دستیابی به توافق نهایی ضروری است اما این نشست میتواند در سطح مدیران سیاسی نیز برگزار شود.
سفر گروسی به تهران
یکشنبه گذشته علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد هیأت ایرانی بعد از گفتوگو و رایزنیهایی، تهران را به مقصد وین ترک کرد. بنا به گزارش نورنیوز، در جلسه شورای عالی امنیت ملی ایران بر ضرورت «حل سریع مسائل باقیمانده که مذاکرات را در مرز توافق یا بنبست قرار داده»، تأکید شد. علاوه بر خروج سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی، تضمین توافق، رفع تحریم بانکی ایران و رفع تحریم صنعت نفت ایران و همچنین پرونده فعالیتهای غنیسازی ایران برای کاربردهای نظامی همچنان از چالشهای باقیمانده است. از میان این چالشها، ظاهراً اصلیترین اختلاف پیش روی ایران و قدرتهای جهانی، در حال حاضر بر سر پرونده پادمان و فعالیتهای پیشین برنامه هستهای ایران است. ایران خواهان بسته شدن این پرونده برای همیشه است. مذاکره کننده ارشد روسیه درباره پرونده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی ابراز امیدواری کرد که این مساله به زودی حل و فصل و برای آن بیانیهای صادر شود. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اما در نشست خبری دیگری با صراحت اعلام کرد که احیای برجام و پرونده پادمانی ایران دو موضوع جداگانه است. گروسی گفت:
«موضوع مذاکرات وین برای بازگشت کشورها به توافق هستهای برجام با موضوع مسائلی که باید به آژانس توضیح داده شود، دو مقوله جدا از هم هستند. در ظاهر، یک رابط متقابل میان این دو موضوع وجود دارد اما اینکه بگوییم هر یک از این دو موضوع چقدر بر دیگر اثرگذار است، چندان مفید نیست و کمک به حل مسائل نمیکند.»
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در ادامه افزود:
«آنچه اکنون نیاز داریم، رسیدن به توافق خوب در هر دو موضوع است و آن وقت هرگونه ارتباط میان این دو مقوله میتواند ارتباط مثبت باشد.»
گروسی خاطرنشان کرد که آژانس هرگز روندی را که در خصوص ضرورت شفافسازی برنامه هستهای ایران شروع کرده است، به خاطر مسائل سیاسی متوقف نمیکند. مدیرکل آژانس گفت:
«آنچه نیاز داریم، این است که با ایران دور یک میز بنشینیم و سعی کنیم مسائل را شفاف سازی کنیم. این مسائل تنها زمانی که تمام میشود که از نظر آژانس به طور کامل شفافسازی شده باشد.»
بحث بر سر ذرات اورانیونم غنیشده در چند مکان هستهای اعلام نشده ایران است که اسرائیل با سرقت اسناد هستهای ایران در تورقوزآباد در اختیار آژانس قرار داده بود.
چند ساعت بعد از نشست خبری گروسی، خبرگزاریهای داخلی اعلام کردند که مدیرکل آژانس احتمالا برای گفت وگو درباره یک نقشه راه مشترک برای حل مسائل پادمانی شنبه ۵ مارس/ ۱۴ اسفند به تهران سفر میکند.
فقط فروش نفت
علی خضریان، سخنگوی اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی ظهر چهارشنبه در همایشی موسوم به «احیای هیچ» که در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد طی سخنانی گفت:
«متاسفانه اخباری که از مذاکرات داریم این است که وزارت امور خارجه کشورمان این موضوع را متوجه نیستند و تعجیل در تفاهم را ترجیح داده است.»
خضریان در ادامه سخنانش در دانشگاه تهران افزود:
«مجلس در جلسهای که روز دوشنبه در کمیسیون امنیت ملی برگزار شد نکات اصلی و کلیدی خود را مبنی بر اینکه تفاهم باید با هماهنگی مجلس باشد را به تفاهم رسیدیم. ما معتقدیم که باید لغو تحریمها صورت بگیرد وگرنه در غیر اینصورت اصراری به اینکه تفاهم باید هر چه سریعتر صورت بگیرد نداریم.»
علاوه بر جلسه روز دوشنبه، صبح چهارشنبه ۱۱ اسفند علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی به گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در محل دبیرخانه شورا، گزارشی از آخرین تحولات مذاکرات احیای برجام در وین را ارائه داد. به گفته خضریان عملا کمترین خواستههای جمهوری اسلامی تحقق یافته. به گفته او مهمترین تحریمهایی که باید در قالب مذاکرات لغو شوند، علاوه بر تحریم بانکی و تحریم صنعت نفت ایران، تحریم تسلیحاتی و تحریم سپاه پاسداران نیز باقی میمانند.
سخنگوی کمیسیون اصل نود خاطرنشان کرد:
«اگر در مذاکرات به سمت لغو تحریمها نرویم اصل مذاکرات بیفایده است و ما اگر برجام را به عنوان یک تجربه برای خود میدانیم باید محکم روی این مواضع بایستیم. اگر لغو این تحریمها صورت نگیرد به انتفاع اقتصادی مردم ایران نمیرسیم.»
به گفته خضریان مکانیسم ماشه نیز همچنان به قوت خود باقی است.