حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران شامگاه شنبه ۷ اسفند در توییتر نوشت:
ما با جدیت در حال بررسی متن توافق هستیم. امروز با آقای بورل تلفنی گفتوگو داشتم. همکارم آقای باقری نیز با مورا در تماس و مشورت است. همه برای رسیدن به توافق خوب در تلاشیم. خطوط قرمز خود را به طرف غربی منعکس کردهایم. در صورت وجود اراده واقعی آنها، آماده توافق خوب و فوری هستیم.
رسانههای ایران روایت کردهاند که امیرعبداللهیان پس از پایان جلسه شورای عالی امنیت ملی، بهعنوان نهادی که گفته میشود مذاکرات هسته ای زیر نظر آن صورت میگیرد، این موضع را گرفته تا مشخص شود بازگشت علی باقری کنی، رئیس هیئت مذاکره کننده ایران در وین به تهران نتیجه بخش بوده است.
باقری کنی در روزهای پایانی هفته قبل، پس از آنکه رسانهها و نمایندگان کشورهای حاضر در گفت و گوهای نجات برجام از «رسیدن به لحظه تصمیم نهایی» خبر دادند، به تهران بازگشت.
«نور نیوز»، رسانه وابسته به دبیرخانه شورای امنیت ملی ایران صبح یکشنبه هشتم اسفند از بازگشت باقری کنی به وین خبر داد و نوشت: «مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران امشب( یکشنبه) با دستور کار مشخص برای پیگیری مذاکرات با هدف حل مشکلات باقی مانده که حصول توافق را با چالشهای مهمی مواجه نموده، عازم وین خواهد شد.»
به روایت «نور نیوز» در جلسه شورای عالی امنیت ملی «بر ضرورت حل سریع مسائل باقی مانده که مذاکرات را در “مرز توافق یا بن بست” قرار داده، تاکید و پذیرش هرگونه توافق منوط به تعیین تکلیف این موضوعات شده است».
رسانه وابسته به شورای عالی امنیت ملی ایران بدون اینکه جزئیات جلسه شورا را فاش کند، نوشت: «از نظر ایران هیچگونه قید زمانی نمیتواند مانع ادامه مذاکرات تا حصول نتیجه و دستیابی به توافق خوب شود و فضاسازیهای رسانهای در مورد به پایان رسیدن زمان مذاکرات و… نباید مورد اعتنا قرار بگیرد.»
تماس تلفنی با جوزف بورل
وزیر خارجه ایران عصر شنبه، پیش از اینکه در توییتر از آمادگی فوری تهران برای توافق خبر بدهد، با جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات هسته ای تلفنی گفتوگو کرد.
بر اساس اعلام وزارت خارجه ایران، در این تماس تلفنی امیرعبداللهیان گفت: «انتخاب قطعی جمهوری اسلامی ایران عدم عبور از خطوط قرمز خود است».
ایران در مذاکرات احیاء برجام که دور تازه آن نزدیک به دو ماه است که ادامه دارد، خواستار رفع تحریمها، تضمین عدم خروج ایالات متحده آمریکا از توافق هسته ای و به روایت برخی رسانهها خروج نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی شده است.
در هفتههای گذشته رویترز مدعی شد به متن جزئیات پیش نویس توافق دست یافته است. بر اساس آنچه که رویترز منتشر کرد، متن پیشنویس توافق که بیش از ۲۰ صفحه است، متضمن مراحلی است که باید پس از تأیید آن توسط طرفهای باقیمانده در برجام بهاجرا در آید. گام نخست تعلیق غنیسازی از سوی ایران است و بعد مراحل دیگر شامل آزادسازی حدود ۷ میلیارد دلار از دارایی مسدودشده ایران در بانکهای کره جنوبی و همچنین آزادی زندانیان غربی از زندانهای ایران آغاز میشود. تنها زمانی که این اقدامات اجرا و تأیید شد مرحله اصلی لغو تحریمها از جمله در مورد نفت شروع خواهد شد. حتی در مراحل بعدی صحبت از «تمدید معافیت از تحریمهای نفتی» است.
وزارت خارجه ایران اما این روایت از توافق را نادرست خواند و «منابع ایرانی» به رسانهها گفتند: «در موضوع زمانبندی و توالی اقدامات، مطالب نادرست است و نسبتی با واقعیت ندارد. در بخش دیگر از جمله آزادسازی داراییهای ایران یا رفع تحریمهای نفتی مطالب متناقض بیان شده است».
محمود نبویان، نماینده تهران اما با افشای «جزئیاتی از توافق» مدعی شد که هیچ یک از خواستههای ایران در این متن رعایت نشده است.
او روز هفتم اسفند در صحن علنی مجلس گفت:
«اگر دقت کنیم در این توافق آنچه که مطلوب نمایندگان و ملت ایران است، وجود ندارد.»
او ادعا کرد که در متن توافق تعهدی برای لغو تحریم های آیسا و کاتسا داده نداده نشده و از لیست ۲۰۰ نفری که باید رفع تحریم میشدند، تحریم ۲۰ نفر را بر میدارند.
نماینده تهران گفت: آمریکا تعهدی برای خروج از برجام نداده و تنها از زبان ایران عنوان شده است. بایدن گفته است مادامی که ایران به وظایفش عمل میکند، آمریکا از تعهداتش خارج نمیشود یعنی به جای اینکه ما از او تعهد بگیریم، از ما تعهد میگیرد.
به گفته نبویان در متن توافق تضمینی برای بازگشت درآمدهای ارزی ایران وجود ندارد.
«آزادی زندانیان سیاسی، بازی آمریکا است»
رسانههای ایران همزمان با اعلام آمادگی ایران برای «توافق فوری» با رعایت خطوط قرمز، آزادی زندانیان دو تابعیتی را «بازی آمریکا» خواندهاند. خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی (ایرنا) در یک گزارش نوشت: مذاکرات وین وارد فاز مهمی شده است، مرحلهای که طرفهای مختلف به ویژه آمریکایی و اروپایی باید درباره موضوعات باقیمانده تصمیم سیاسی بگیرند. اما همزمان با این مذاکرات رسانهها و مقامات غربی بحث تبادل زندانی را به پیش کشیده و تلاش میکنند که آن را به مذاکرات وین گره بزنند.
وزیر خارجه ایران چندی قبل در گفتوگو با رسانههای خارجی ادعا کرده بود که ایران بدون توجه به برجام «آماده تبادل زندانیان آمریکایی است».
با وجود این اظهارات اما به نظر میرسد تبادل زندانیان دو تابعیتی یکی از اصلیترین موضوعاتی است که ایران باید درباره آن تصمیم بگیرد. تحریمهای وضع شده علیه شخصیتهای سیاسی و نظامی، نحوه بازگشت مطالبات ارزی ایران از دیگر مفادی است که به نظر میرسد ایران خواستار «حل» آن شده است.