ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم در چهارمین گفتوگوی خود با صدا و سیمای جمهوری اسلامی مذاکره مستقیم با آمریکا را به آمادگی ایالات متحده برای رفع تحریمها مشروط کرد.
گفتوگوهای غیرمستقیم ایران و ایالات متحده برای احیای برجام بعد از یک وقفه سه روزه که بهسبب سال نویِ مسیحی ایجاد شد از دوشنبه ۲ ژانویه/ ۱۲ دی از سر گرفته شده است. دیپلماتها از همه طرفهای حاضر در مذاکرات اظهار امیدواری کرده بودند که تا پایان ماه جاری یا حداکثر تا اوایل فوریه/ بهمن در روند مذاکرات پیشرفتهایی حاصل شود. در حال حاضر بحث بر سر راستیآزمایی بازگشت طرفین به تعهداتشان در برجام و تضمین توافق و سانتریفیوژهای پیشرفته ایران است. طرف غربی خواهان معدوم شدن سانتریفیوژهاست. رئیسی شامگاه سهشنبه ۵ بهمن در گفتوگو با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران درباره مذاکرات وین خاطرنشان کرد:
«درخواست مذاکره مستقیم از سوی آمریکا جدید نیست و مدتهاست مطرح شده است، ولی تا الان با آمریکا مذاکره نکردهایم، اما چنانچه در طرف مقابل آمادگی رفع تحریمها وجود داشته باشد، جا برای توافق وجود دارد.»
روز گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران گفته بود:
«اگر در روند مذاکرات به مرحلهای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمهاش این باشد که سطحی از گفتوگوها را با آمریکاییها داشته باشیم (مذاکره مستقیم) را نادیده نخواهیم گرفت.»
پیش از آن سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از آمادگی ایالات متحده برای تعامل مستقیم با ایران خبر داده بود. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی سهشنبه ۲۵ ژانویه/ ۵ بهمن با انتشار پیامی در توییتر در واکنش به اعلام آمادگی ایران و آمریکا برای گفتوگوی مستقیم در وین گفت:
«تاکنون ارتباط با هیئت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیر رسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روشهای دیگر جایگزین میشود که توافق خوب در دسترس باشد.»
ابراهیم رئیسی در ادامه مصاحبه با صدا و سیمای جمهوری اسلامی افزود:
«ما مذاکرات را پیش میبریم اما همهچیزمان مذاکره نیست؛ در خنثیسازی تحریمها یکی از راههای ما ارتباط با روسیه است.»
اما در همان حال تلویحاً اذعان کرد که سفر او به روسیه دستاورد محسوسی نداشته است. رئیسی گفت:
«در سفر ما لبخند زیاد بود اما اینکه نتیجه یک سفر لبخند باشد که چیزی برای مردم ندارد. آقای پوتین بعد از دیدار من به وزرایش دستور داد که توافقات بین ما سریعا اجرایی شود.»
بر اساس گزارشهای تأیید نشده به نقل از منابع نزدیک به مذاکرات وین، روسیه خواهان توقف غنیسازی ۶۰ درصدی و محدودیت غنیسازی ۲۰ درصدی است. گزارش بعدی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در فوریه سال جاری منتشر میشود. مقامات آمریکایی بارها اعلام کردهاند که ادامه مذاکرات به زمان گریز هستهای ایران بستگی دارد. لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، سهشنبه هشدار داد مذاکرات هستهای با ایران به «بنبست خطرناکی» نزدیک میشود.