سازمان امنیت و همکاری اروپا اعلام کرد هیأتهای مذاکرهکننده از روسیه و اوکراین بر سر برقراری مجدد آتشبس کامل در شرق اوکراین به توافق رسیدند.
میکو کینونن، نماینده ویژه سازمان امنیت و همکاری اروپا گفت هیأتهای مذاکرهکننده از روسیه و اوکراین از «عزم راسخ» خود برای «تقویت» توافقنامه آتشبس در ژوئیه ۲۰۲۰ میلادی (تیر/ مرداد ۱۳۹۹) خبر دادهاند. در همان حال تنش بین مسکو با واشنگتن و بروکسل بر سر مرزهای شرقی اوکراین ادامه دارد.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در مصاحبه با راشاتودی اعلام کرد که دور نخست گفتوگوهای مسکو و واشنگتن درباره پیشنهادهای امنیتی روسیه اوایل سال آینده میلادی برگزار میشود. لاوروف با اشاره به مکالمه تلفنی پوتین با بایدن گفت:
«بایدن تمایل خود را نسبت در نظر گرفتن نگرانیهای روسیه ابراز کرد. ما دیدگاه خود را در این زمینه که توافق چگونه میسر خواهد بود به بحث گذاشتیم. ما پیشنهادهای خود را درباره تضمین امنیتی بین روسیه و آمریکا و پیشنهاد مشابه دومی بین روسیه و ناتو ارائه کردیم. نتیجه این شد که دور اول رایزنیها بین مسکو و واشنگتن درباره پیشنهادهای روسیه ابتدای سال آینده میلادی انجام شود.»
واشنگتن میگوید که روسیه دست کم ۱۷۵ هزار نیروی نظامی در مرزهای شرقی اوکراین مستقر کرده است. مسکو جمعه ۱۷ دسامبر/ ۲۶ آذر فهرستی از درخواستهای خود از غرب، از جمله عقبنشینی نیروهای ناتو از لهستان، لتونی، استونی و لیتوانی را به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ارائه کرد. این کشورها قبلا جزء اتحاد جماهیر شوروی بودند. روسیه علاوه بر این خواهان تضمینهایی شده است که ناتو از هرگونه تحرک نظامی در شرق اروپا و در اوکراین صرفنظر کند و درخواست عضویت اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را نپذیرد. کشورهای غربی تاکنون با این درخواست مسکو مخالفت کردهاند.
علاقمندی آلمان و فرانسه به تنشزدایی از شرق اوکراین
سهشنبه گذشته رئیس جمهوری روسیه درباره پیشنهادهای امنیتی این کشور بهعنوان شرط تنشزدایی از مرزهای شرقی اوکراین با اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه نیز تلفنی گفتوگو کرد. وزیر امور خارجه روسیه با اشاره به این گفتوگوها گفت:
«آنها نیز علاقه نشان دادند و رئیس جمهوری پوتین گفت که ضمانت امنیتی را با گروه “OSCE” (سازمان امنیت و همکاری اروپا) در میان خواهیم گذاشت. تنشزایی ناتو در اطراف مرزهای ما امری متداوم شده و ناتو به مرزهای ما نزدیکتر میشود. بنابراین ما به یک ضمانت حقوقی نیاز داریم که آمریکا مانند توافقهای قبلی نتواند بهراحتی آنها را نقض کنند. روسیه بهدنبال جنگ نیست اما از امنیت خود اطمینان حاصل خواهد کرد.»
ایالات متحده آمریکا هنوز آغاز گفتوگوها با روسیه در اوایل سال آینده میلادی را تأیید نکرده است. اگر این گفتوگوها سر بگیرد، انتظار میرود پرتنش باشد. کشورهای شرق اروپا اعلام کردهاند که انتظار دارند منافع و خواستههای آنها نیز در نظر گرفته شود. کاخ سفید صرفاً به بیانیه دوشنبه گذشته امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی، در مورد تماس جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین ارجاع داد.
هورن گفت: سالیوان آمادگی ایالات متحده را برای مشارکت در دیپلماسی از طریق کانالهای متعدد، از جمله تعامل دوجانبه، شورای ناتو-روسیه، و سازمان امنیت و همکاری اروپا نشان داده است.
سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا تصریح کرد که هر گونه گفتوگو باید مبتنی بر تعامل متقابل باشد و نگرانیهای ایالات متحده درباره اقدامات روسیه را برطرف کند و علاوه بر این در هماهنگی کامل با متحدان و شرکای اروپایی ایالات متحده انجام شود.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید نیز ضمن یادآوری ارتباط و تعامل مستمر با روسیه، اوکراین و اتحادیه اروپا اعلام کرد که «یک خط باز گفتوگو» بین طرفین وجود دارد.
روسیه: جنگ نمیخواهیم
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، سهشنبه گذشته در نشست گسترده فرماندهان وزارت دفاع در مسکو گفت امیدوار است گفتوگوهای سازندهای با واشنگتن و بروکسل درباره پیشنهادهای امنیتی مسکو آغاز شود. رئیس جمهوری روسیه گفت:
«درگیری نظامی و خونریزی مطلقاً انتخاب ما نیست. ما چنین سناریویی را نمیخواهیم. ما نگرانیم که در جوار روسیه سامانههای دفاع موشکی آمریکا نصب میشوند.»
لاوروف هم در مصاحبه با راشاتودی بر همین نکته تأکید کرد:
«ما جنگ نمیخواهیم و به درگیری نیاز نداریم و امیدواریم که دیگران هم خواهان درگیری نباشند.»
همزمان سخنگوی کرملین هم از آغاز گفتوگو برای تنشزدایی از مرزهای شرقی اوکراین استقبال کرد. اما در همان حال گفت مسکو علاقهای به شرکت در یک «ماراتون» ندارد و انتظار دارد که بحثها به درازا نکشد.
پوتین در نشست گسترده فرماندهان وزارت دفاع در مسکو با صراحت اعلام کرد که گسترش ناتو به اوکراین جایی برای «عقبنشینی» روسیه باقی نمیگذارد و روسیه هم دست روی دست نخواهد گذاشت.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز سهشنبه اعلام کرد که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی خواستار برگزاری نشست شورای ناتو-روسیه در اوایل سال آینده خواهد شد و هر گونه مذاکره با مسکو باید شامل همه اعضای اروپایی ناتو باشد.