رهبران اتحادیه اروپا در اجلاس بروکسل توافق کردند که در صورت حمله ارتش روسیه به اوکراین، با همراهی ایالات متحده و بریتانیا تحریم‌های اقتصادی بیشتری را علیه روسیه اعمال خواهند کرد و با این حال همچنان خواهان مذاکرات دیپلماتیک با مسکو هستند.

کشورهای بالکان، کشورهای اروپای مرکزی و اروپای شرقی بر این باورند که ممکن است از چندین جبهه‌ هدف حملات ارتش روسیه قرار گیرند. لیتوانی می‌گوید این احتمال وجود دارد که از سمت بلاروس متحد راهبردی روسیه مورد حمله نظامی قرار گیرد.   

رهبران اتحادیه اروپا در بیانیه پایانی اجلاس خود با تأکید بر شراکت راهبردی با بریتانیا و آمریکا به روسیه هشدار دادند که «هر گونه تجاوز نظامی بیشتر به اوکراین عواقب عظیم و هزینه سنگینی در پی خواهد داشت.»

غرب در سال ۲۰۱۴ به دلیل الحاق شبه جزیره کریمه به اوکراین، تحریم‌هایی را علیه روسیه اعمال کرد که بخش‌های انرژی، مالی و دفاعی آن کشور را هدف قرار داده بود. در اجلاس بروکسل تحریم مشخصی علیه روسیه وضع نشد. به گزارش رویترز دیپلمات‌ها گفته‌اند تحریم‌های تازه ممکن است الیگارش‌های روس، تراکنش‌های مالی اتحادیه اروپا با بانک‌های روسیه  و قطع اتصال بانک‌های روسیه به شبکه سویفت را شامل شود.

رهبران اتحادیه اروپا در بیانیه مشترک خود با اشاره به توافق صلح ۲۰۱۴-۲۰۱۵ اعلام کردند این اتحادیه «تلاش‌های دیپلماتیک را تشویق می‌کند و از فرمت نرماندی در دستیابی به اجرای کامل توافقنامه‌های مینسک حمایت می‌کند.»

هشدارها در نشست اتحادیه اروپا صریح‌ترین هشدارها به روسیه در طی هفته‌های اخیر بود.

افزایش تحرکات نظامی روسیه

نهادهای امنیتی آمریکا احتمال داده‌اند که روسیه سال آینده میلادی از چند جبهه و با مشارکت ۱۷۵ هزار نیروی نظامی به اوکراین حمله می‌کند. برای مسکو گسترش ناتو به سرحداتش خطر مهمی به شمار می‌آید. پذیرش درخواست اوکراین برای عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی خط قرمز مسکوست. رئیس جمهوری روسیه پیش از این از آمریکا خواهان تضمین‌هایی شده بود که نیروهای ناتو در اوکراین مستقر نمی‌شوند.

دبیرکل ناتو روز پنجشنبه گفت روسیه در حال افزایش نیروهای خود در مرزهای شرقی اوکراین است. ینس استولتنبرگ در مقر ناتو در یک نشست خبری مشترک با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در جمع خبرنگاران گفت:

«ما هیچ نشانه‌ای از توقف یا کند شدن تحرکات نظامی روسیه در مرز اوکراین نمی‌بینیم. نیروهای آماده رزم، توپخانه، واحدهای زرهی، پهپادها و سیستم‌های جنگ الکترونیک روسیه در مرز اوکراین مستقر شده‌اند.»

کرملین اتهام قصد تجاوز نظامی به اوکراین را رد می‌کند و می‌گوید منافع امنیتی مشروعی در منطقه دارد. چهارشنبه گذشته رئیس جمهوری روسیه فهرستی از تضمین‌های امنیتی الزام‌آور را به جو بایدن، همتای آمریکایی خود پیشنهاد داد. وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد:

«رئیسان جمهوری دو کشور با توجه به تلاش‌های مستمر آمریکا و ناتو برای تغییر وضعیت نظامی-سیاسی در اروپا درباره موضوع تضمین‌های امنیتی مفصلاً با یکدیگر بحث و گفت‌وگو کردند.»

کاخ سفید اعلام کرد خواسته‌های روسیه را با دولت‌های اتحادیه اروپا در میان می‌گذارد. یکی از این خواسته‌ها این است که ناتو تعهد سال ۲۰۰۸ مبنی بر پذیرش درخواست اوکراین و گرجستان برای عضویت در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی را پس بگیرد.

 خطرناک‌ترین وضعیت در ۳۰ سال گذشته

گیتاناس ناوسدا، رئیس جمهوری لیتوانی به عنوان یکی از ۹ کشور جناح شرقی ناتو گفت:

«ما با خطرناک‌ترین وضعیت در ۳۰ سال گذشته روبرو هستیم. من نه تنها در مورد اوکراین بلکه در مورد جناح شرقی ناتو صحبت می‌کنم.»

او احتمال داد که روسیه از طریق بلاروس که هم‌مرز با لهستان و دو کشور بالکان است، به جناح شرقی ناتو حمله کند.  

تصمیم‌گیرنده اصلی درباره تحریم روسیه آلمان است. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان که به جناح چپ میانه‌رو تعلق دارد، برخلاف آنگلا مرکل که به جناح راست میانه‌رو تعلق داشت، موضعی تهاجمی‌تر در برابر روسیه اتخاذ کرده است و با این‌حال وابستگی آلمان به گاز روسیه به ویژه در سرمای زمستان عامل بازدارنده‌ای در اعمال تحریم‌های سنگین بانکی علیه روسیه است.