رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی چهارشنبه ۲۴ نوامبر/۳ آذر طی سخنانی در شورای فصلی حکام اعلام کرد که سفرش به تهران و دیدار و گفتوگو با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و همچنین حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت سیزدهم به «نتیجه» نرسیده است. مهمترین اختلاف بین ایران و آژانس نظارت بر تأسیسات «تسا» کرج است که در تابستان سال جاری هدف حمله قرار گرفت.
بریتانیا، آلمان و فرانسه شامگاه چهارشنبه ۲۴ نوامبر/ ۳ آذر با انتشار بیانیهای مشترک ابتدا از تلاشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی قدردانی کردند و سپس در بند دوم بیانیه از «تنشزایی هستهای نظاممند» ایران اظهار نگرانی کردند. در سرآغاز این بند آمده است:
«ما عمیقاً نگرانیم که ایران در بیش از دو سال گذشته به تنشزایی هستهای نظاممند خود ادامه میدهد و از آن طریق توانایی هستهای خود را به طور دائمی و برگشتناپذیر ارتقا میدهد و جامعه بینالمللی را با مخاطرات بسیار مواجه میسازد. ایران هیچگونه توجیه غیرنظامی برای غنیسازی ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی اورانیوم ندارد و غنیسازی در این سطح برای کشوری که سلاح هستهای ندارد بیسابقه است.»
سه قدرت اروپایی یادآوری کردهاند که ایران نه تنها به تعهداتش در توافق هستهای عمل نمیکند بلکه دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تأسیسات هستهایاش را هم محدود کرده چنانکه اکنون پیوستگی اطلاعات آژانس به مخاطره افتاده و در مجموع این اقدامات باعث کاهش توانایی آژانس برای راستیآزمایی برنامه هستهای ایران شده است.
تاکید قدرتهای اروپایی بر ضرورت از سرگیری مذاکرات
سه قدرت اروپایی در ادامه این بیانیه با صراحت از ایران خواستهاند دسترسی آژانس به تأسیسات تسا کرج از طریق نصب دوربینهای نظارتی را فراهم کند و همچنین پاسخگوی پرسشهای آژانس درباره اقداماتی باشد که توسط دوربینها به ثبت نرسیده است.
تروئیکای اروپایی همچنین یادآوری کردند که ایران اقدامات شفافسازی و راستیآزمایی مورد توافق ذیل برجام و پروتکل الحاقی را به حالت تعلیق درآورده است.
در ادامه این بیانیه سه قدرت اروپایی اعلام کردهاند که با وجود همه این مشکلات به مذاکرات احیای برجام در وین بازمیگردند با این هدف که مذاکرات را از نقطهای که متوقف شد از سربگیرند. در این بیانیه آمده است:
«ما معتقدیم که حصول توافق و بازگشت ایران به تعهداتش میسر است. ما معتقدیم که هرچه سریعتر [مذاکرات به نتیجه برسد] به نفع همه طرفهای قرارداد است. عمل به مفاد برجام به نفع امنیت همگان از جمله به نفع ایران است.»
نگوئید «بینتیجه»، بگویید «ناتمام»
همزمان با این تحولات خبرگزاریهای داخلی ایران در یک اقدام هماهنگ دست به تحریف سخنان رافائل گروسی زدهاند که چه در شورای حکام و چه در نشست خبری خود در وین با صراحت اعلام کرده بود مذاکرات با تهران بینتیجه بوده است.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه با ایسنا ادعا کرد که سخنان گروسی را بهتر از خود او درک کرده:
«مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مصاحبه اخیر خود گفته است مذاکرات درباره مسائل باقیمانده “ناتمام” مانده است. با توجه به اینکه مسائل ما اجزای مختلفی داشت و از طرفی وقت کم بود و ایشان هم در آستانه اجلاس شورای حکام به تهران آمده بودند، نتوانستیم همه مسائل را به انتها برسانیم و جمعبندی نهایی داشته باشیم. قرار شد این بحثها را ادامه دهیم و در حقیقت تعاملات همان طور که ایشان هم اشاره کردند و همکاریها با آژانس ظرف روزها و هفتههای آینده ادامه پیدا خواهد کرد.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت سیزدهم هم با انتشار پیامی در توییتر ادعا کرد که با رافائل گروسی، مدیر کل آژانس در تهران به «توافقهای خوبی» رسیده است اما «نهاییکردن متن، نیاز به کار بیشتر در مورد چند واژه» دارد.
عبداللهیان گفت «سیاسی کردن مسائل فنی غیرسازنده است.» و ادعا کرد که قرار است «بهزودی» در نشستی مشترک متن نهایی توافق ایران با آژانس آماده شود.
کمالوندی هم در مصاحبه با شبکه خبر گفت:
«بخش مهمی از کارها انجام شد. ما حتی دیشب تا لحظه آخر تا فرودگاه تلاش کردیم که کار را به اتمام برسانیم اما بخشی از کار باقی ماند؛ البته علتش این هم بود که ما بر برخی مواضع خود پافشاری و اصرار داشتیم و نتوانستیم دیشب کار را پایان دهیم.»