دولت سوریه و گروههای مخالف در آستانه دور جدید مذاکراتشان تحت نظارت سازمان ملل متحد در ژنو با شروع فرآیند تدوین پیشنویس قانون اساسی جدید در این کشور موافقت کردند.
گایر پدرسن، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، روز یکشنبه گفت:
«دو طرف مذاکره اکنون توافق دارند که ما نه تنها برای اصلاح قانون اساسی آماده هستیم، بلکه تدوین پیشنویس اصلاحیه را در دستور کار قرار دادهاند.»
کمیته تدوین پیشنویس قانون اساسی، شامل ۴۵ نماینده از طرف دولت سوریه، مخالفان و جامعه مدنی این کشور است. آخرین جلسه این هیات دی و بهمن سال گذشته برگزار شده بود.
پدرسن گفت:
«ما به این نتیجه رسیدیم که مذاکرات پیشرفت کافی ندارد و نمیتوانیم به شیوه گذشته کار را ادامه دهیم. از ۹ ماه پیش به این سو، من بین طرفین در حال میانجیگری بودم و سعی کردم در مورد پیشبرد امور اجماع ایجاد کنم.»
هیئت مخالفان و دولت سوریه هماکنون در ژنو هستند و قبل از برگزاری نشست رسمیشان در صبح روز ۱۸ اکتبر/ ۲۶ مهرماه مذاکره اولیهای با گایر پرسون انجام دادند.
قانون اساسی جدید چیست؟
در ژانویه ۲۰۱۸ در کنفرانس صلح سوریه به میزبانی روسیه در سوچی، توافق شد که یک کمیته ۱۵۰ نفره برای تدوین قانون اساسی جدید تا سپتامبر ۲۰۱۹ تشکیل شود. نیمی از اعضای این کمیته توسط دولت سوریه، و نیمی دیگر توسط مخالفان سیاسی و جامعه مدنی تعیین شد.
کمیته کوچکتر متشکل از ۴۵ نفر با همین نسبت وظیفه مذاکره و تدوین مفاد قانون اساسی جدید را بر عهده دارد.
هادی البحرا، نماینده مخالفان دولت در این مذاکرات و رئیس کمیته قانون اساسی سوریه، گفت که هیئت مخالفان به دنبال اصلاحاتی از جمله تضمین حقوق برابر برای همه شهروندان سوری است.
او یکشنبه شب (۱۷ اکتبر/ ۲۵ مهرماه) در یک نشست خبری گفت:
«از آنجا که ما در قانون اساسی فعلی تفکیک قوا نداریم، بیثباتی و عدم تعادل در بخشهای مختلف ساختار سیاسی دیده میشود.»
این نماینده مخالفان دولت گفت که هر دو طرف متون پیشنهادی را در موضوعاتی از جمله شکل حکومت و حاکمیت قانون ارائه میدهند.
نمایندگان دولت سوریه در این مذاکرات با رسانهها صحبت نکردند.
در جریان قیام سوریه طی ۱۰ سال گذشته حدود نیم میلیون نفر کشته شدهاند. نزاع در سوریه در سال ۲۰۱۱ با سرکوب وحشیانه اعتراضات ضددولتی توسط نیروهای بشار اسد آغاز شد. بعداً این اعتراضات به میدان جنگ پیچیدهای تبدیل شد که در آن ارتشهای خارجی، شبهنظامیان محلی و جنگجویان خارجی حضور داشتند.
نماینده سازمان ملل در امور سوریه میگوید که این کشور سوریه همچنان با بحرانهای پیچیدهای روبهروست و از جامعه بین المللی خواست تا «جنبههای دیگر» این وضعیت را بررسی کنند.
پدرسن گفت:
«در سوریه کشته و زخمی شدن غیرنظامیان در منازعه موجود امری روزانه است. بیش از ۱۳ میلیون سوری نیازمند کمکهای بشردوستانه هستند و نزدیک به ۹۰ درصد آنها زیر خط فقر زندگی میکنند.»
بشار اسد، رئیس جمهور سوریه برای چهارمین بار در ماه مه با ۹۵,۱ درصد آرا در مناطق تحت کنترل دولت انتخاب شد. کشورهای غربی و گروههای مخالف میگویند که انتخابات آزاد و عادلانه نبود.
دیپلماتهای غربی میگویند که روسیه در هفتههای اخیر دمشق را تشویق کرده تا برای ازسرگیری مذاکرات از خود انعطاف بیشتری نشان دهد. پدرسون نیز در ماههای اخیر دو سفر به مسکو داشته است. گرچه برخی از ناظران نسبت به حل بحران در سوریه خوشبین هستند ولی نماینده سازمان ملل در امور این کشور میگوید:
«کمیته تدوین قانون اساسی سوریه سهم مهمی در روند سیاسی دارد اما این کمیته به تنهایی نمیتواند بحران سیاسی در این کشور را حل کند.»