ائتلاف عربی به رهبری عربستان در جنگ یمن، روز چهارشنبه چهار اوت/۱۳ مرداد اعلام کرد که پدافند هوایی عربستان یک هواپیمای بدون سرنشین شبه‌ظامیان حوثی نزدیک به ایران را که می‌خواسته به شهر خمیس مشیط حمله کند، ردگیر و سرنگون کرده است.
عربستان در گذشته گفته است که حوثی‌های یمن پهپادهای انتحاری را از ایران می‌گیرند. همین پهپادهای انتحاری و استفاده ایران از آنها در جنگ‌های نیابتی در عراق، سوریه و یمن معادلات روابط دولت‌ها در خاورمیانه را بر‌هم زده است.
پهپادهای انتحاری ایران وسیله‌ای برای چانه‌زنی
ولی نصر و ماریا فانتاپی در «فارن افرز» می‌نویسند که پیشرفت‌های ایران و ترکیه در گسترش برنامه پهپادی‌شان فضای منطقه را پیچیده کرده و استفاده ایران از پهپادهای انتحاری در منطقه معادلات را تغییر داده است. به زبان خود نویسندگان با گسترش چنین فناوری‌هایی در منطقه احتمال درگیری‌ها بیشتر شده:
«هرچه احتمال درگیری‌های غیر قابل پیش‌بینی و خطرناک‌تر بیشتر شود، احتمال اینکه درگیری‌ها از کنترل خارج شود هم متحمل‌تر می‌شود. همچنین احتمال اینکه ایالات متحده مجبور شود برای برای مقابله با عواقب آن به منطقه بازگردد هم بیشتر می‌شود.»
اشاره این دو نویسنده به خروج آمریکا از افغانستان و عراق و هم‌زمانی با آن استفاده از نیروهای نیابتی ایران از پهپادهای انتحاری است.
هفته گذشته، روزنامه «والستریت ژورنال» از قول یک مقام ارشد آمریکایی گفت که ایالات متحده آمریکا می‌خواهد قابلیت‌های در حال توسعه ایران برای حملات دقیق با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌های هدایت شونده را با تحریم‌های بیشتر هدف قرار دهد.
برخی از مقام‌های دولت آمریکا معتقد که برنامه پهپادهای ایران حتی از برنامه اتمی ایران هم برای منطقه خطرناک‌تر است و آمریکا و متحدانش در منطقه را بیشتر تهدید می‌کند.
حل بحران با مذاکره ایران و عربستان
ولی نصر و ماریا فانتاپی مذاکرات عربستان و ایران را برای یافتن راهی برای پایان دادن به جنگ یمن لازم می‌دادند. آنها می‌نویسند که واشنگتن باید راهی پیدا کند که کاهش تعهدات نظامی‌اش در منطقه خاورمیانه و افغانستان را با افزایش ثبات منطقه‌ای همراه کند.
فواز جرجس، استاد علوم سیاسی مدرسه اقتصاد لندن، در «پروجک سندیکت» می‌نویسد که روابط بین‌الملل در سراسر خاورمیانه در حال تغییر است و قدرت‌های منطقه‌ای خود را با کاهش قدرت آمریکا در منطقه و افزایش نفوذ چین تطبیق می‌دهند. اگرچه این منطقه باز هم محل رقابت دیگر قدرت‌های بزرگ می‌شود اما به نظر این تحلیل‌گر این شانس هم وجود دارد که گشایش‌های بیشتری اتفاق بیافتد و روابط سیاسی بین ایران و عربستان بهتر شود.
گفت‌وگو‌های محرمانه ایران و عربستان از بهار ۱۴۰۰ برای حل اختلاف‌ها آغاز شد.
به نظر جرجس احیای روابط سیاسی ایران و عربستان می‌تواند موجب پایان جنگ‌های نیابتی این دو در سوریه و یمن شود – دو کشور که جنگ‌های داخلی آنها بحران‌های بشردوستانه‌اند. احیای این روابط همچنین می‌تواند ثبات بیشتری هم برای لبنان و عراق به ارمغان بیاورد.
عربستان: با توافق با ایران مشکلی نداریم
شاهزاده فیصل بن فرحان بن عبدالله، وزیر خارجه عربستان، صلح با شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت ایران در یمن را منوط به تعهد آنها به پایان حملات‌شان به عربستان می‌داند. او روز سه‌شنبه سوم اوت در اندیشکده انجمن امنیت اسپن گفت که شبه نظامیان حوثی به وضوح راه حل نظامی در یمن را به جای گفت‌وگو و صلح ترجیح می‌دهند:
«ما راه حل بحران یمن را پیشنهاد بودیم و آتش بس را مطرح کردیم؛ حوثی‌ها آن را رد کردند و غیرنظامیان در عربستان و یمن را هدف حمله قرار می‌دهند.»
او گفت پیام عربستان سعودی این است که آنها باید با گفت‌وگو موافقت کنند و بخشی از آینده یمن باشند.
عربستان سعودی در فروردین سال جاری و پیش از آغاز گفت‌وگو‌های محرمانه با ایران، به حوثی‌ها پیشنهاد آتش‌بس داده بود که با یک بسته پیشنهادی زیر نظر سازمان ملل می‌توانست اجرایی شود. اما حوثی‌ها این پیشنهاد را نپذیرفتند و همان زمان ناظران گفتند که می‌تواند فشار ایران باشد برای امتیازگیری بیشتر در منازعات منطقه‌ای.
به گزارش رویترز شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، گفت که با اینکه ایران همچنان در سطح منطقه‌ای معضل است، کشور او از توافق احتمالی کشورهای غربی با ایران حمایت می‌کند، مادامی که این توافق موجب شود که ایران هرگز هسته‌ای نشود. او در ادامه گفت:
«اما این مستلزم آن است که (ایران) در منطقه به عنوان یک بازیگر دولتی مشارکت هنجارمند داشته باشد… از شبه‌نظامیان حمایت نکند، به گروه‌های مسلح اسلحه نفرستد، و مهمتر از همه برنامه هسته‌ای را که ممکن است برای ساخت سلاح هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد، کنار بگذارد.»
صلح ایران و عربستان؛ دشوارتر از این حرف‌ها
گای برتون، متخصص روابط بین دولت‌ها در منطقه خاورمیانه معتقد است که صلح بین ایران و عربستان آسان نخواهد بود. او معتقد است که ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ)، رئیس جمهوری که به زودی در ایران کابینه تشکیل خواهد داد- حتی اگر بخواهد، چیز زیادی در یمن نمی‌تواند به عربستان سعودی بدهد:
«اگرچه حوثی‌ها از کمک‌های ایران بهره‌مند هستند، اما این کمک‌ها به اندازه‌ای که برخی از ناظران می‌گویند فراگیر نیست. برخلاف دیگر شبه‌نظامیان منطقه، مانند حزب‌الله لبنان، که برای آنها منابع مالی و کمک‌های ایران ضروری است، حوثی‌های یمن مختصرتر هستند. در نتیجه، حوثی‌ها کمتر به ایران وابسته‌اند و می‌توانند در استراتژی نظامی و سیاسی خود علیه ریاض خودمختاری بیشتری داشته باشند.»
روز سه شنبه سوم اوت /۱۲ مرداد رویترز نوشت که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل یک دیپلمات سوئدی را به عنوان نماینده ویژه این سازمان در یمن منصوب کرده است. هانس گراندبرگ دیپلمات سوئدی تنها رای چین را در شورای امنیت لازم داشت که اکنون چین هم به او رای داده است. گراندبرگ پیش از این و از سپتامبر ۲۰۱۹ سفیر اتحادیه اروپا در یمن بوده است.
سوئدی‌ها و نماینده سوئد در یمن نقش فعالی را برای برون رفت از بحران جنگ با گفت وگو با ایران آغاز کردند. در میانه ژوئیه ۲۰۲۱، نمایندگان وزارت امور خارجه ایران با نماینده ویژه سوئد در امور یمن در تهران دیدار کردند. این گفت وگو‌ها در مورد زمینه‌های همکاری متقابل بین تهران و استکهلم به منظور کمک به حل بحران یمن و راه‌های پایان فوری بحران انسانی در این جنگ بود.
در سال ۲۰۱۴، حوثی‌های یمن بخش وسیعی از این کشور از جمله پایتخت را تحت کنترل خود در آوردند. در سال ۲۰۱۵، ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی جنگ با حوثی‌ها را آغاز کرد و از آن زمان جنگ یمن تبدیل به یک بحران انسانی شده است. بر اساس اعلام دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، در جنگ یمن بیش از ۲۳۳ هزار نفر کشته و پنج میلیون نفر آواره جنگی شده‌اند.