پیتر دِ-فریز (Peter R. de Vries) روزنامهنگار و محقق جنایی هلندی که روز ۶ ژوئیه/ ۱۵ تیر در مرکز شهر آمستردام مورد سوء قصد قرار گرفته بود، پنجشنبه ۱۵ ژوئیه/ ۲۴ تیر در بیمارستان درگذشت. خانواده دِ-فریز بعد از ظهر پنجشنبه در بیانیه تأیید خبر مرگ او نوشتند: او با این ایده زندگی کرد که «زانو زدن راه رهایی نیست. سخت با مرگ جنگید اما پیروز نشد. ما به او افتخار میکنیم».
پیتر دِ-فریز در سالهای آغازین کار بهعنوان روزنامهگار جنایی، گزارش پرونده گروگانگیری فردی هینکن صاحب برند آبجو هینکن را پوشش داد. در سالهای اخیر نقش مهمی در رمزگشایی از پرونده باند تبهکار رضوان التاغی داشت که از آن بهعنوان بزرگترین پرونده جنایی هلند یاد میشود. او مشاور و معتمد شاهد کلیدی پرونده بود که همکاری او با پلیس به قتل برادر و وکیل شاهد انجامیده است. دِ-فریز بارها از سوی باندهای تبهکار تهدید به قتل شده بود و در لیست مرگ رضوان التاغی قرار داشت. احتمال داده میشود دِ-فریز نیز قربانی همین پرونده شده باشد.
او غروب روز ۶ ژوئیه/ ۱۵ تیر در مرکز شهر آمستردام پس از شلیک پنج گلوله به سرش زخمی و به بیمارستان منتقل شد.
پلیس به فاصله کمی سه مظنون را دستگیر کرد. یکی از دستگیر شدگان آزاد شد و دو متهم ۲۱ ساله و ۳۵ ساله در بازداشتاند و جز وکیل خود امکان ارتباط با کس دیگری را ندارند. دلانو خ متهم ۲۱ ساله از اقوام یک عضو کلیدی باند رضوان التاغی است. روزنامه تلگراف به نقل از یکی از نزدیکان دلانو خ یکی از متهمان زندانی، دو متهم قرار بود برای انجام این قتل از سوی باند تبهکار رضوان التاغی ۱۵۰ هزار یورو پاداش دریافت کنند.
دلانو خ متهم ۲۱ ساله از سن ۱۶ سالگی چندین بار به علت سرقت و جرائم مشابه کارش به پلیس کشیده و یک بار به ۱۵ ماه حبس تعلیقی محکوم شده است. او از اقوام یاود وی، دوست دوران کودکی رضوان التاغی و یکی از سرکردگان باند اوست.
روز بعد از سوء قصد به دِ-فریز، استودیوی برنامه تلویزیونی RTL Boulevard که برنامه آن روز خود را به سوء قصد به دفریز اختصاص داده بود، پیش از پخش برنامه از سوی افراد ناشناسی تهدید به حمله شد. برنامه RTL Boulevard دو روز تعطیل شد و استودیوی آن از مرکز شهر آمستردام به «پارک رسانهها» در شهر هیلورسوم انتقال یافت.
پس از آن شهرداری هیلورسوم پارک رسانهها را منطقه تحت مراقبت ویژه امنیتی اعلام کرد و افزود مادام که گردانندگان برنامه RTL Boulevard در خطر قرار داشته باشند، پلیس مجاز به بازرسی پیشگیرانه افراد و وسایل نقلیه در پارک و اطراف آن خواهد بود.
از پرونده گروگانگیری هینکن تا «فرشتگان مرگ»
دِ-فریز ۶۴ ساله کار خود را به عنوان روزنامه نگار جنایی ۴۰ سال پیش در روزنامه تلگراف آغاز کرد. در دوران کار در این روزنامه، گزارش پرونده گروگانگیری فردی هینکن صاحب برند آبجو هینکن را پوشش داد. کتابی که او درباره این آدمربایی نوشت سال ۱۹۸۷ منتشر و بعدها به فیلم سینمایی تبدیل شد.
دِ-فریز سپس بهعنوان روزنامه نگار مستقل آغاز به کار کرد و حدود ۱۷ سال از طریق اجرای یک برنامه تلویزیونی با عنوان «دِ-فریز گزارشگر جنایت» پروندههای جنایی بسیاری را مورد بحث قرار داد و به کمک بینندگان سرنخهایی برای پیگیری پروندهها بهدست آورد.
پیتر دِ-فریز از ۲۰۱۲ نیز با پای ثابت برنامههای خبری و گفتوگو درباره پروندههای جنایی بود. او غروب سهشنبه ۶ ژوئیه/۱۵ تیر هنگامی که استودیوی برنامه تلویزیونی RTL Boulevard در مرکز شهر آمستردام خارج میشد، مورد سوء قصد قرار گرفت.
آخرین پروندههای جنجال براگیز جنایی هلند که دِ-فریز با آن درگیر بود، پرونده باند تبهکار «فرشتگان مرگ» است که چهره کلیدی آن رضوان التاغی تبهکار هلندی-مراکشی در یک زندان فوق امنیتی زندانی است. او که به قتل دستکم ۱۰ تن متهم است دو سال پیش پس از مدتها پیگرد توسط اینترپل در محل زندگی مخفی خود در ویلایی در دبی دستگیر و به هلند منتقل شد. او اکنون در زندانی فوق امنیتی در هلند زندانی است و محاکمه او در جریان است.
نام رضوان التاغی با پرونده قتل دو تن از مخالفان حکومت اسلامی ایران در هلند نیز گره خورده است. از او بهعنوان آمر قتل محمدرضا کلاهی و احمد نیسی نامبرده میشود که در چند سال گذشته در هلند به قتل رسیدهاند.
شاهد اصلی دادگاه التاغی، فردی به نام نبیل ب است که دادگستری هلند میگوید دست راست رضوان التاغی بوده و حاضر شده است در ازای تخفیف مجازات، اطلاعات خود را در اختیار پلیس قرار دهد. همکاری او با پلیس اما از سوی رضوان التاغی بدون مجازات نمانده است. به فاصله کوتاهی، برادر او به قتل رسید. سال گذشته نیز یک وکیل جوان هلندی که دفاع از او را بر عهده گرفته بود، در آمستردام ترور شد.
قتلها چنان فضای رعبی ایجاد کرد که وکلای بعدی نبیل ب حاضر نبودند پذیرش وکالت او را بهطور علنی اعلام کنند.
این مساله سبب شد دِ-فریز بهعنوان فرد معتمد و مشاور نبیل ب با او در تماس باشد و نقشی کلیدی در این پرونده که از آن بهعنوان بزرگترین پرونده کیفری در هلند نام برده میشود بازی کند.
وکلایی که در این پرونده با دِ-فریز همکاری داشتند به دادگستری هلند انتقاد میکنند که برای گریز ار رودررویی با باند رضوان التاغی، ارتباط سوء قصد به دِ-فریز با این پرونده را لاپوشانی میکند.
یکی از این وکلا به رسانهها گفته است:
«چرا کسی این را نمیگوید؟ یکی از اعضای تیم دفاعی نبیل ب مورد اصابت گلوله قرار گرفته است و من نشنیدهام که کسی به این اذعان کند. ما از کار افتادهایم. دولت از رودررویی با التاغی احتراز میکند».
۴ هزار رُز سفید
جمعه گذشته میدان مرکزی شهر آمستردام پای مجسمه یادبود قربانیان جنگ جهانی دوم، توسط طرفداران دِ-فریز و برای گرامیداشت او چهار هزار گل رُز سفید قرار داده شد. دفترچهای برای نوشتن تسلیت و شمعهایی برای روشن کردن.
دِ-فریز بارها توسط تبهکاران تهدید به قتل شده بود و در لیست مرگ رضوان التاغی قرار داشت. با این حال پیشنهاد محافظت از سوی پلیس را با این استدلال که در تحقیقات جنایی او خلل وارد میکند، رد کرده بود.
پس از سوء قصد، خراپنهاوس وزیر دادگستری مستعفی هلند به این سوال که آیا دِ-فریز تحت محافظت پلیس قرار داشت، پاسخی نداد. ولی گفت قرار است درباره وضعیت امنیتی او تحقیقات مستقلی صورت بگیرد. هدف از تحقیق، روشن شدن این مساله است که چه اطلاعاتی درباره او قابل دسترسی بوده و سوءقصدکنندگان تا چه میزان برمبنای این اطلاعات اقدام کردهاند.