انتخاباتی که یک ساعت زودتر آغاز شد، سه بار بنا به شکایت نامزدها و یا درخواست آنها تمدید شد و ۱۹ ساعت ادامه داشت. نتایج را وزارت کشور هنوز اعلام نکرده است.
انتخابات از هفت صبح ۲۸ خرداد/۱۸ژوئن تا ساعت ۲ بامداد روز ۲۹ خرداد به وقت ایران ادامه داشت.
از دو بامداد روز ۲۹ خرداد ماه ۱۴۰۰ و همزمان با پایان رأیگیری در ایران، شمارش آرای انتخابات ۱۴۰۰ آغاز شد. وزارت کشور گفت با تأخیر و تا بعدازظهر روز شنبه ۲۹ خرداد نتیجه نهایی و درصد مشارکت را اعلام خواهد کرد.
شمارش آرا در ۶۷ هزار شعبه رأیگیری انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، و ۷۵ هزار صندوق ششمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا، میاندورهای مجلس شورای اسلامی و دومین میاندورهای پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری، آغاز شده اما پایان نیافته است.
مدیر اجرایی این دور از انتخابات در وزارت کشور، اسماعیل موسوی، گفت که میزان مشارکت از انتخابات مجلس ۹۸ بیشتر است:
«پیشبینی میشود میزان مشارکت در این دوره از انتخابات بیش از انتخابات مجلس یازدهم باشد».
ایسنا هم بر اساس آمار غیررسمی نوشت که ابراهیم رئیسی با اختلاف زیاد از سه نامزد دیگر، عبدالناصر همتی، امیرحسین قاضی زاده هاشمی، محسن رضایی، پیشتاز است.
روز رأیگیری: تمدید و شکایت
در ساعتهای ابتدایی آغاز رأیگیری، تنشهایی مرتبط با مشکلات فنی و نبود تعرفه وجود داشت.
ستاد رئیسی شکایت کرد که مشکل رایانهای موجب شده حامیانش نتوانند رأی دهند. از طرفی موضوع کمبود تعرفهها را هم این ستاد در چند نوبت مطرح کرد و درخواست تمدید انتخابات را کرد – انتخاباتی نهایت با چند بار تمدید ۱۹ ساعت ادامه داشت.
چندین مقام سیاسی هم در ایران درخواست تمدید انتخابات را کردند. هادی طحان نظیف، عضو حقوقدان شورای نگهبان هم به شبکههای اجتماعی آمد و گفت:
«تا زمانی که مراجعهکننده حضورداشته باشد، باید رأی او اخذ گردد.»
مهدی محمودیان از فعالان مدنی نزدیک به اصلاحطلبان در توئیتر در رابطه با این درخواستها برای تمدید انتخابات نوشت که این ترفندی برای بالا بردن مشارکت است:
«این ترفندهای تبلیغاتی را جدی نگیرید هدف فقط رسیدن به مشارکت بالای ۵۰ درصد است.»
وقتی ساعت به دو بامداد ۲۹ خرداد رسید هم وزارت کشور بیانیه داد و گفت که درب شعبههای رایگیری را میبندند اما از هرکس که در صفها باشد رای خواهند گرفت.
در شبکههای اجتماعی، تصاویری از ستادهای برونمرزی جمهوری اسلامی برای اخذ رای منتشر شد که فضای ملتهبی را نشان میداد و رایدهندگان و حامیان تحریم انتخابات باهم درگیریهای لفظی و گاهی هم فیزیکی داشتند.
جریان شکایت رئیسی چه بود؟
در ساعتهای اولیه رایگیری ستاد ابراهیم رییسی شکایت کرد که مشکلات فنی در برخی حوزهها گزارش شده است. شورای هماهنگی ستادهای مردمی رئیسی از شورای نگهبان خواست رأیگیری را تمدید کند.
در بیانیه شکایتی رئیسی او به مشکل فنی اشاره کرد و گفت در ساعتهای اولیه بسیاری نتوانستهاند رای بدهند:
«متأسفانه گزارشهای مختلف ارسالی به این ستاد، حاکی از آن است که صبح امروز و در دو ساعت اولیه آغاز رأیگیری، ارتباط سامانههای فنی رأیگیری الکترونیک با مرکز، حدود یکصد دقیقه قطع بوده… و شمار زیادی از مردم عزیز ایران، بهرغم ساعتها ایستادن در صفوف طولانی، موفق به دادن رأی خود نشدند.»
پس از شکایت رئیسی، هر چهار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در شبکههای اجتماعی و با نامههای رسمی از وزارت کشور خواستند تا زمان رایگیری تمدید شود. به این ترتیب رأیگیری در چند نوبت تمدید شد و نهایت تا ساعت دو بامداد ۲۹ خرداد ادامه داشت.
نتایج با تاخیر و تا بعد از ظهر شنبه اعلام میشود
با توجه به تمدید ساعت رای دادن در ایران تا دو بامداد روز ۲۹ خرداد، وزارت کشور در همین روز اعلام کرد که نتایج با تاخیر اعلام خواهد شد. اسماعیل موسوی، دبیر ستاد انتخابات کشور ضمن اعلام اینکه نتایج را با تاخیر اعلام خواهند کرد گفت مشارکت بیشتر از انتخابات سال ۱۳۹۸ مجلس بوده است:
«پیش بینی میشود میزان مشارکت در این دوره از انتخابات بیش از انتخابات مجلس یازدهم باشد».
در آخرین انتخاباتها در ایران که یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی (اسفند ۱۳۹۸) برگزار شد تنها ۴۲.۶ درصد از مجموع واجدان شرایط رای دادند. مشارکت در شهر تهران در انتخابات مجلس ۹۸، کمترین میزان در تاریخ رای دهیها در این شهر و ۲۵.۴ درصد بود.
شکایتها
اسماعیل موسوی از وزارت کشور گفت که شکایتهایی دریافت کردهاند و تاکید کرد که مهلت دریافت شکایتها تا دو روز پس از پایان رایگیری وجود دارد.
تا کنون اما نامهای از علیرضا نیلچی، مدیر کل امور انتخابات شورای نگهبان به اسماعیل موسوی، مدیر کل و دبیر ستاد انتخابات کشور فرستاده شده و آن را ایسنا منتشر کرده که نشان میدهد هر چهار نامزد شکایت هایی در رابطه با املاء نوشتاری نامشان و دارند و معتقدند نامهای غلط نوشته شده باید حساب شود.
واکنشهای رسمی به جنبش تحریم در روز انتخابات
جنبش بایکوت انتخابات واکنشهایی از مقامهای جمهوری اسلامی در روز رایگیری دریافت کرد. از جمله محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور که در واکنش به دعوت به شرکت نکردن در انتخابات گفت:
«فکر نمیکنم در هیچ کجای دنیا چنین انتخاباتی را داشته باشیم که اینقدر در مقابلش میایستند و تلاش و هزینه میکنند که مردم در آن حضور پیدا نکنند تا با یک حالت سردی برگزار شود.»
او در ادامه از مردم خواست که با مشارکت سیاسی مطالبات خود را بیان کنند:
«مردم میتوانند با نظارت و مطالبات خود، گلهها، ضعفها و اشکالاتی که احیانا در مسایل اجرایی کشور دیده میشود را به حداقل برسانند.»
سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ صبح شنبه و پس از پایان رایگیری گفت:
«مردم نشان دادند که با وجود همه مشکلات با انقلاب و نظام خود همراه هستند و همواره انقلابی خواهند ماند.»
این انتخابات در ایران همچنین در ۱۳۳ نمایندگی خارجی ایران به جز کانادا، سنگاپور و یمن برگزار شد. در این دوره از انتخابات، ۵۹ میلیون و ۳۱۰ هزار و ۳۰۷ نفر واجد شرایط رای دادن هستند که همه جمعیت ۱۸ سال به بالای ایران هستند.
محسن رضایی به ابراهیم رئیس تبریک گفت
تکلیف نتایج انتخابات صبح زود به وقت تهران با تبریک محسن رضایی به ابراهیم رئیسی روشن شد.
محسن رضایی خود را رقیب اصلی ابراهیم رئیسی میدانست و اخبار غیررسمی او را در جایگاه دوم آرا اعلام کردهاند.