محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران صبح دوشنبه ۲۴ مه/۳ خرداد با انتشار پیامی به سخنان آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا که در مصاحبه با شبکه ای بی سی نیوز گفته بود هنوز نشانهی از بازگشت ایران به برجام مشاهده نشده، نوشت:
«آنتونی بلینکن، لغو تحریمهای [دوران] ترامپ یک وظیفه قانونی است و یک اهرم مذاکره نیست».
ظریف سپس با انتقاد از تحریمهای ترامپ علیه ایران ادامه داد:
«به کار ترامپ نیامد- به کار شما هم نمیآید میلیاردها دلار از پول مردم ایران که به واسطه قلدری ایالات متحده در خارج از کشور مسدود شده را آزاد کنید.»
محمدجواد ظریف سپس در پایان توییت خود گفت:
«تاریخ انقضای میراث ترامپ گذشته است. (جو بایدن) رئیسجمهور آمریکا، آن را رها کن.»
بلینکن شامگاه یکشنبه در مصاحبه وزیر خارجه آمریکا طی مصاحبهای با شبکه «ای بی سی نیوز» گفته بود:
«ایران، فکر میکنم میداند چه کاری لازم است برای بازگشت به تعهدات هستهای انجام دهد. و چیزی که هنوز ندیدهایم این است که آیا ایران آماده است و تمایل دارد تصمیم بگیرد که کاری را که لازم است، انجام دهد. آزمون این است و ما هنوز جوابی برای آن نداریم.»
تعویق نشست گروسی
چهارشنبه هفته گذشته نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور هیأتهای ایران و ۱+۴ (آلمان، فرانسه، چین، روسیه و بریتانیا) در گرند هتل وین برگزار شد و پس از حدود یک ساعت پایان یافت. چهارچوب توافق حاصل شده در این معنا که تحریمهایی که میبایست ایالات متحده بر وفق برجام بردارد شناسایی شده. ایران اما خواهان لغو همه تحریمها در یک نوبت است.
از طرف دیگر بر اساس قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران» که آذر سال گذشته در مجلس تصویب شد، پیشبینی شده بود که اگر تا اسفند سال گذشته تحریمها لغو نشوند، ایران دسترسی بازرسان آژانس به تأسیساتش را قطع میکند. در سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به ایران و در گفتوگو با علی اکبر صالحی این مهلت تا نخستین روز خرداد/ ۲۱ مه تمدید شد. قرار بود رافائل گروسی روز گذشته در یک نشست خبری تحولات تازه را اعلام کند. ساعتی قبل از آن اما محمد باقر قالیباف، رئیس شورای اسلامی در پاسخ به یک نماینده گفت:
«آژانس بینالمللی انرژی اتمی حق دسترسی به تصاویر و اطلاعات سازمان انرژی اتمی را ندارد و روز گذشته هم در این باره بحث و تصمیمگیری شد.»
چنین بود که نشست خبری گروسی به تعویق افتاد.
مذاکرات وین در گروی اجرای یک ضمیمه یک صفحه و نیمی
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران صبح دوشنبه در صفحه توییتر خود نوشت:
«دیروز ۴ ساعت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص مذاکرات وین گفتگو داشتم. جلسه سخت اما مفیدی بود. اصول یکی است: آمریکا به عنوان طرفی که برجام را ترک کرده است، باید اول تحریم های خود را بردارد. پس از راستی آزمایی ایران اجرای کامل برجام را از سر خواهد گرفت. آیا آمریکا آماده است؟»
بر اساس توافق گروسی با صالحی، در چهارچوب یک ضمیمه فنی یک و نیم صفحهای دوربینهایی که در تاسیسات هستهای ایران نصب شده به کار خود ادامه میدهند. از طرف دیگر ایران دادههای مربوط به همه فعالیتهای هستهای خود همچون کیکزرد و آب سنگین را ضبط خواهد کرد و بر اساس توافق گروسی با صالحی، در چهارچوب یک ضمیمه فنی یک و نیم صفحهای دوربینهایی که در تاسیسات هستهای ایران نصب شده به کار خود ادامه میدهند. از طرف دیگر ایران دادههای مربوط به همه فعالیتهای هستهای خود همچون کیکزرد و آب سنگین را ضبط خواهد کرد و در صورت تصمیم ایران به اجرای تعهدات برجامی خود، این اطلاعات را در اختیار آژانس قرار خواهد داد.
یک منبع نزدیک به شورای عالی امنیت ملی در مصاحبه با نورنیوز احتمال داده بود که توافق برای اجرای این ضمیمه فنی تمدید شود. گروسی جمعه گذشته خاطرنشان کرده بود که آژانس با ایران در گفتوگوست.
بیشتر بخوانید: