بازنشستگان تامین اجتماعی اسفند ۹۹ فقیرتر از اسفند گذشته به سال نو قدم می‌گذارند. سال ۹۹ به پایان می‌رسد بدون آن که دولت و سازمان تامین اجتماعی به تعهدات قانونی خود در قبال بازنشستگان عمل کرده باشند. همسان سازی مستمری بازنشستگان اجرا نشد. وعده پرداخت کمک معیشتی یک تا دو میلیون تومان در حد حرف باقی ماند.
افزایش مستمری بازنشستگان متناسب با افزایش هزینه‌ها، طبق ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی دستکم یک بار در سال، بدون توضیح به سال ۱۴۰۰ موکول شد. تنها اتفاقی که ممکن است رخ دهد، پرداخت مبلغی به عنوان علی الحساب به بازنشستگان برای گذر از تحویل سال است.
روند سقوط سطح معیشت بازنشستگان تامین اجتماعی در سال ۹۹ تسریع شد. در کنار افزایش نرخ ارز و رشد جهش وار قیمت‌ها، برخی داروهای مورد استفاده آن‌ها از پوشش بیمه خارج شد. بازنشستگان تامین اجتماعی که مستمری ناچیزی می‌گیرند و حدود ۷۰ درصد آن‌ها حداقل بگیرند، در فقر بی سابقه‌ای به سال نو قدم می‌گذارند.
مطالبات
بازنشستگان خواستار همسان سازی مستمری با بازنشستگان لشگری و کشوری، افزایش مستمری‌ها متناسب با هزینه‌های زندگی، بیمه کارآمد رایگان و نظارت بر صندوق تامین اجتماعی هستند. و در ماه‌های اخیر به طور مداوم همزمان در چند شهر تجمع کرده و علیه سازمان تامین اجتماعی، دولت و مجلس شعار داده‌اند. صبح هر یکشنبه تجمع در اعتراض به تحمیل فقر و تبعیض. آخرین یکشنبه سال (۲۴ اسفند ۹۹) هم مهر تجمع همزمان بازنشستگان در چند شهر را برخود دارد و این در حالی است که تجمع یکشنبه ۱۷ اسفند آنان با تهاجم پلیس به تجمع کنندگان و دستگیری سه تن از آنان همراه شد و یک تن از بازداشت شدگان هنوز زندانی است.
همسان سازی مستمری، و افزایش حقوق بازنشستگان متناسب با افزایش هزینه‌ها وظیفه قانونی دولت و تامین اجتماعی است. تسویه سالانه بخشی از بدهی نجومی دولت به تامین اجتماعی قانون دیگری است به منظور تامین اعتبار لازم برای اجرای دو قانون اول. دولت، مجلس و تامین اجتماعی سرتاسر سال وعده اجرای این مصوبات را داده‌اند.
آخرین خبرها در باره اقدامات دولت از زبان علی دهقان‌کیا، رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران، سه شنبه ۲۶ اسفند:
پرداخت بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی
بدهی انباشت شده دولت به سازمان تامین اجتماعی به گفته‌ی مسئولان این سازمان، از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفته است. در سال‌های اخیر مجلس هر سال در قالب قانون بودجه دولت را موظف به پرداخت بخشی از بدهی خود کرده است. هیچ سالی مبلغ مصوب به طور کامل پرداخت نشده است.
علی دهقان‌کیا در باره سال ۹۹:
«دولت پیش از این قول داده بود که بخشی از آن ۹۰ هزار میلیارد تومانی که قرار شد بابت رد دیون به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند را تا پایان سال پرداخت کند، اما هنوز مشخص نیست که این اتفاق می‌افتد یا خیر».
افزایش حقوق متناسب با افزایش هزینه‌ها
سازمان تامین اجتماعی موظف است طبق ماده ۹۶ قانون این سازمان، حقوق مستمری بگیران این سازمان را ترمیم کند. این مبلغ نیابد از حداقل دستمزد کارگران کمتر باشد. اما ترمیم مستمری بازنشستگان منوط به تصویب هیات وزیران است. و انجام آن مستلزم تسویه بدهی نجومی دولت به تامین اجتماعی که ظاهرا فاقد منابع مالی برای افزایش مستمری بازنشستگان است.
شورای عالی کار ۲۳ اسفند (در حالی که هزینه سبد معاش مصوب کمیته مزد این نهاد ۶ میلیون و ۸۹۰ هزار تومان است) حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۰ را با افزایش ۳۹ درصد به دستمزد سال ۹۹، ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان تعیین کرد. حق مسکن ۴۵۰هزار تومانی نیز در انتظار تصویب هیات وزیران است.
رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی در باره افزایش حقوق بازنشستگان متناسب با افزایش حقوق کارگران:
«هنوز به ما اعلام نشده که بازنشستگان تامین اجتماعی مشمول ۳۹ درصد افزایش مانند کارگران حداقل‌بگیر هستند یا شامل افزایش ۲۶ درصد به اضافه ۲۴۱ تومان می‌شوند».
اجرای قانون همسان سازی
سازمان تامین اجتماعی همسان سازی مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی را با دستاویز نبود منابع به تعویق انداخته است.
اکنون دهقان‌کیا رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی می‌گوید هنوز فرمول مناسب برای همسان سازی تعیین نشده است و «کمیته ها» مشغول یافتن فرمول هستند. او می‌افزاید:
«تا کمیته‌ها به نتیجه قطعی در خصوص فرمول سازی مناسب برسند، به نظر می‌رسد مبلغی به عنوان علی الحساب به بازنشستگان پرداخت شود».
رئیس تشکل وابسته به خانه کارگر، برای آرام کردن بازنشستگان سفره رنگینی رابرای آنان ترسیم می‌کند-البته برای سال آینده: «این قول را می‌دهیم که بازنشستگان تامین اجتماعی فروردین ۱۴۰۰ سفره‌هایشان رنگین‌تر از قبل شود و تبعیض به وجود آمده بین حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی با بازنشستگان کشوری و لشکری تا حدود زیادی رفع شود.»
در بودجه ۱۴۰۰ دولت که در مجلس تصویب شده اما هنوز به تائید شورای نگهبان نرسیده، دولت موظف شده معادل ۸۹ هزار میلیارد تومان از مطالبات سازمان تامین اجتماعی را به منظور اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به تامین اجتماعی بپردازد. که البته در شکل واگذارای دارائی‌های دولتی است و نه نقدینگی.
غذا در مرز سوء تغذیه
مادام که وعده‌های دولت و مجلس به عمل درنیامده، بازنشستگان تامین اجتماعی می‌مانند و هزینه‌های فزاینده معیشت. حدود ۷۰ درصد آن‌ها کمتر از سه میلیون تومان مستمری می‌گیرند که هزینه مواد غذایی به تنهایی را نیز پوشش نمی‌دهد.
جام جم آنلاین دو روز پیش اینفوگرافیکی منتشر کرد از هزینه مواد خوراکی ضروری با نرخ روز در حد حداقل و برای گرفتار نشدن به سوء تغذیه. مبنای محاسبه استانداردهای وزارت بهداشت است. این محاسبه نشان می‌دهد هزینه ماهانه غذای یک خانوار ۳/۳ نفره (بُعد خانوار مورد نظر شورای عالی کار برای تعیین حداقل دستمزد) ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. چنانچه به این رقم سایر هزینه‌های حداقلی از قبیل مسکن، پوشاک، بهداشت و درمان، حمل و نقل نیز افزوده شود روشن می‌شود چه زندگی دشواری به بازنشستگان (حداقل بگیر) تحمیل شده است.
بازنشستگان خشمگین‌اند. کلیپی در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده که به نظر می‌رسد مربوط به حضور جمعی از بازنشستگان معترض خوزستان در دفتر مدیر تامین اجتماعی خوزستان پیش از برگزاری تجمع ۲۴ اسفند باشد. یکی از بازنشستگان به عنوان نماینده حاضران، به دولت، سازمان تامین اجتماعی، و صدا و سیما به دلیل پخش اخبار غیرواقعی اخطار می‌کند و می‌افزاید چنانچه به خواست‌های بازنشستگان پاسخ داده نشود، «اتوبوس می‌گیریم از تمام استان‌ها می‌رویم تهران، رئیس سازمان تامین اجتماعی را از پنجره اطاقش پرت می‌کنیم پایین. بعد از آن می‌رویم سراغ آقای نوبخت و…».
بازنشستگان تامین اجتماعی آخرین یکشنبه سال ۹۹ همزمان در چند شهر در اعتراض به تبعیض، و تحمیل فقر و بی حقوقی و با این شعارها تجمع کردن: «می‌ریم و برمی‌گردیم» و تا «حق خود نگیریم از پا نمی‌نشینیم».