محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی امروز چهارشنبه ۱۳ اسفندماه گفت که مقامهای کره جنوبی هنوز مجوزهای لازم برای آزاد کردن پولهای بلوکه شده را از آمریکا دریافت نکردهاند.
او اعلام کرد که از نظر ایران دریافت این مجوز «غیرضروری» است «اما با این حال طرف کرهای تلاش دارد که مجوزها را از آمریکا برای آزاد کردن پولهای بلوکهشده ایران در کره دریافت کند.»
پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ و لغو معافیت کشورها برای خرید نفت از ایران، ۷ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران در دو بانک کره جنوبی مسدود شد. انتقال این پول مسدودشده در بانکهای کره جنوبی به دلیل آنکه باید به دلار آمریکا تبدیل شود نیاز به مجوز خزانهداری این کشور دارد. مجوزی که هنوز به کره جنوبی داده نشده است.
گروکشی برای آزادی پول
مقامهای جمهوری اسلامی برای تسریع در روند انتقال پولهای مسدودشده تنها به مذاکره و استفاده از کانالهای دیپلماتیک بسنده نکردند. ۱۵ دی ماه، سپاه پاسداران با صدور اطلاعیهای از توقیف یک فروند نفتکش کره جنوبی با نام تجاری «هانکوک چیمی» خبر داد. این شناور از مبداء بندرالجبیل عربستان سعودی عازم بمبئی هند بود که ظاهراً به دلیل «نقض پیاپی قوانین زیست محیطی دریایی» در خلیج فارس توقیف شد.
مذاکرات برای آزادی این کشتی با سفر هیئتی به ریاست قائممقام وزارت خارجه کره جنوبی در تهران انجام شد و بینتیجه ماند. ایران در این مذاکرات خواستار آزاد شدن پولهای مسدودشده در دو بانک کره جنوبی شده بود. وزارت خارجه کره جنوبی پس از پایان این مذاکرات ابراز خوشبینی کرد که با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا امکان آزادشدن پولهای بلوکهشده فراهم شود.
کانال سوئیس در ابهام
رییس کل بانک مرکزی ایران روز چهارشنبه ۶ اسفند از آزاد شدن یک میلیارد دلار از پولهای مسدودشده در کرهجنوبی خبر داده بود: «پولی که بانک مرکزی از کره جنوبی طلب دارد ۷ میلیارد دلار است، اما قرار شده که پرداختها حداقل با یک میلیارد دلار آغاز شود.»
یک روز پس از این اظهارات همتی، یکی از کانالهای رادیویی کرهجنوبی به نقل از مقامهای ارشد وزارت خارجه این کشور اعلام کرد که آمریکا به واریز یک میلیارد دلار از این داراییها به «کانال سوئیس»، «موافقت کلی» کرده است.
پیش از این نیز آمریکا به کرهجنوبی مجوز داده بود که حدود ۱۶ میلیون دلار از بدهی ایران به سازمان ملل متحد پرداخت شود.
حسین تنهایی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی هم این موضوع را تأیید کرد و گفت: «قرار است تا یک میلیارد دلار از این داراییها به کانال مالی ایران و سوئیس واریز شود تا صرف خرید دارو و غذا شود. در مورد اقلام دارویی نیز وزارت بهداشت با بانک مرکزی هماهنگ شده است.»
کانال بشردوستانه سوئیس در فوریه سال ۲۰۲۰ به عنوان راهی برای انتقال دارو، غذا و اقلام بشردوستانه ایجاد شد. بر اساس این طرح، یک کانال مالی با تضمین بانکهای سوئیس ایجاد میشود که درخواست خرید ایران را دریافت میکند، کار خرید را به نیابت از ایران انجام میدهد و روش انتقال پول و کالا را هماهنگ میکند.
هنوز مشخص نیست که چرا آمریکا با انتقال بخشی از داراییها به این کانال موافقت نکرده است. بهنظر میرسد مخالفت ایران با پیشنهاد حضور در جلسه غیررسمی میان کشورهای عضو برجام با آمریکا سبب شده تا توافق بر سر کانال سوئیس هم با مشکلاتی روبهرو شود.