خیارِ ۲۰ هزار تومانی، موزِ ۶۰ هزار تومانی، نارنگیِ ۷۰ هزار تومانی و پرتقالِ ۵۵ هزار تومانی؛ اینها قیمتهای باورنکردنی تعدادی از میوههای پُرمصرف بازار است.
تناسب نداشتن درآمد خانوادهها با قیمت میوه و سبزیجات سبب شده است تا این کالا کمکم از سبد مصرف بخش گستردهای از مردم حذف شود.
در ماههای گذشته و در میانه کشمکش دولت و مجلس بر سر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه سال آینده، قیمت میوه در بازار به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. میوه جزو کالاهایی است که هنوز ارز ۴۲۰۰ تومانی به آن تعلق میگیرد هرچند واردات آن در ماههای گذشته به شدت کاهش یافته است.
اما حذف احتمالی ارز ۴۲۰۰ تومانی تنها دلیل گرانی میوه نبوده است. ذخیرهسازی برای مصرف شب عید در کنار قطع برق گلخانهها در ماه گذشته نیز اثر خود را در افزایش قیمت این کالا نشان داده است.
روزنامه خراسان در گزارشی از گرانی میوه نوشته است که افزایش صادرات با هدف ارزآوری دلیل دیگر این امر و «با توجه به شرایط ارزی کشور، توجیهپذیر است». معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران در این زمینه گفته است که دولت هیچ محدودیتی برای صادرات میوه وضع نکرده است: «در خصوص میوه نگرانیهایی داریم، چون اشکالی که وجود دارد صادرات میوه هنوز محدود نشده و الان قیمت برخی میوهها بهویژه پرتقال در حال بالا رفتن است و بهرغم این که چند بار هم تذکر دادهایم، عزیزان در تنظیم بازار کشور و وزارت جهاد، صادرات را هنوز محدود نکردهاند؛ یا باید صادرات محدود شود یا برای صادرات تعرفه و عوارض وضع کنند.»
کار دلالان نزدیک به دولت است
سمیه رفیعی، نماینده مجلس به خبرگزاری خانه ملت گفت به نظر او دلیل گرانی میوه، دلالهایی است که با دولتیها مراوده دارند. شاید این طعنهای به حسن روحانی باشد که پدر دامادش از واردکنندگان و دلالان موز است: «دخالتهای سیاسی در بازار میوه و تره بار در کنار رهاشدگی و سلیقهای عمل کردن مسئولان مربوطه در این حوزه دلیل تمام گرانی موجود این بازار است که مهمترین آن سیاسی برخورد کردن با این بازار بوده است، در حال حاضر پیچ تنظیم بازار در دست تعدادی از دلالان است؛ اکثر مسئولان همگی آنها را میشناسند بر چه اساسی بازار در دست گروه خاصی دلال است؟»
نمایندگان مجلس در مصاحبههای متعددی که روزهای گذشته انجام دادهاند، دولت و واردکنندگان نزدیک به مقامهای دولتی را عامل گرانی میوه و دیگر کالاهای اساسی معرفی کردهاند.
محمد پاکمهر، نایبرئیس کمیسیون بهداشت مجلس میگوید: «داستان عرضه ارز ۴۲۰۰ تومانی همان حکایت هم پیاز را خوردن، هم فلک شدن، پول دادن مردم است، که هم ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداخت میشود و هم مردم اقلام اساسی از گوشت تا میوه و سبزیجات را با قیمتهای نجومی دریافت میکنند.»
مجتبی یوسفی، نماینده دیگر مجلس هم گفت که به نظر او زمزمه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بهانهای برای دلالها و واردکنندههای بانفوذ ایجاد کرده تا قیمتها را افزایش دهند: «زمزمه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بهانهای برای سودجویان و دلالان شده تا به این بهانه اقدام به گرانی اقلام اساسی کنند. هنوز اتفاقی در این خصوص رخ نداده است. قرار شده در سال آینده شفافیتی در خصوص ارز ۴۲۰۰ تومانی صورت بگیرد، چرا دلالان با سوءاستفاده از شرایط اقدام به در دست گرفتن بازار اقلام اساسی از جمله محصولات کشاورزی گرفتهاند؟ باید شفافیت صورت بگیرد که چه میزان ارز یارانهای پرداخت میشود چه کسانی دریافت میکنند و صرف چه اقداماتی میشود قرار نیست ۵۱ هزار میلیارد دلار نزدیک به ۴۸۰ هزار میلیارد تومان پول مردم در سه سال گذشته صرف ارز ۴۲۰۰ تومان پرداخت کنیم برای تهیه اقلام اساسی مثل دارو و کالاهای حیاتی مثل نان و سبزیجات و شاهد گرانی دارو و اقلام خوراکی مردم باشیم.»
به نظر میرسد در کشمکش میان دولت و مجلس آنچه فعلاً تغییری نخواهد کرد، صعود هر روزه قیمت میوه و تبدیل یک کالای مصرفی و مهم به کالای لوکس و دور از دسترس عموم مردم در ایران است.