آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای گفته است که ایران به ناظر هسته‌ای سازمان ملل اعلام کرده که قصد دارد اورانیوم را تا خلوص ۲۰ درصد غنی‌سازی کند؛ همان سطحی که قبل از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ ایران تلاش می‌کرد در سایت فردو به آن برسد. این اقدام ایران می‌تواند تلاش جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده را برای پیوستن مجدد به توافق هسته‌ای پیچیده کند.
این اقدام جدیدترین اعلامیه ایران به آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مبنی بر تلافی خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای و اعمال مجدد تحریم علیه تهران است. ایران نقض توافقنامه هسته‌ای را در سال ۲۰۱۹ آغاز کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی که ۱۱ نوامبر / ۲۱ آبان منتشر شد، اعلام کرد میزان ذخائر اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۲ برابر محدودیت اعلام‌شده در توافق هسته‌ای برجام است.
علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران هم این خبر را تایید کرده و با حضور در یک برنامه تلویزیونی گفته است: «نامه‌ای به نماینده جمهوری اسلامی در وین داده‌ایم که تسلیم آژانس بشود، بازرسان بیایند فک پلمب کنند، تحت نظارت آژانس در آینده نزدیک باید کپسول گاز اورانیوم را تعویض کنیم. ما باید مصوبه مجلس را اجرا کنیم، اما دولت آیین‌نامه‌ای در خصوص چگونگی اجرای آن باید ابلاغ کند؛ و رئیس جمهور باید دستور اقدام صادر کند، ما سرباز نظام هستیم و دستمان روی ماشه است، فرمانده باید دستور بدهد، ما خیلی سریع می‌توانیم کار را شروع کنیم.»
غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم یکی از مواردی بود که در قانون ماه گذشته مجلس ایران، در پاسخ به کشته شدن محسن فخری‌زاده، معاون پژوهشی وزارت دفاع ایران تصویب شد. طرح دو فوریتی مجلس تحت کنترل اصول‌گرایان تندرو با عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران»، ظرف ۲۴ ساعت در شورای نگهبان نیز به تأیید رسید.
بر اساس این قانون، چنانچه پس از سه ماه روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت آنها از ایران به شرایط «عادی و رضایت‌بخش» بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند. بر اساس این طرح که اجرای آن منوط به تصویب شورای نگهبان است برای حامیان «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) مجازات تعزیری درجات دو تا پنج که به معنای دو تا ۲۵ سال حبس است در نظر گرفته شده.
آژانس انرژی هسته ای ایران اعلام کرده: «ایران به آژانس اطلاع داده است که سازمان انرژی اتمی ایران برای انطباق با قانونی که اخیراً توسط مجلس این کشور تصویب شده است، قصد دارد اورانیوم را تا سطح ۲۰ درصد غنی سازی در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو تولید کند.»
در گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای که روز جمعه به کشورهای عضو ارسال شد، از جمله مشابهی در توصیف نامه‌ای به تاریخ ۲۱ دسامبر از سوی ایران به آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای ارسال شده، استفاده شده است.
در بیانیه آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای آمده است: «در نامه ایران به آژانس در مورد زمان انجام این فعالیت غنی‌سازی اطلاعاتی نیامده است.»
تاسیسات فردو در داخل کوه ظاهراً برای محافظت از آن در برابر بمباران هوایی ساخته شده است. توافقنامه برجام اجازه غنی سازی در فردو را نمی‌دهد. ایران در حال حاضر در فردو با سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 غنی سازی می‌کند.
ایران تاکنون حد خلوص۳،۶۷ درصدی توافق برجام در مورد خلوص اورانیوم را نقض کرده است، اما تاکنون فقط به ۴،۵ درصد غنی‌سازی رسیده است که کمتر از ۲۰ درصد غنی‌سازی قبل از معامله و ۹۰ درصد میزان لازم برای تولید اسلحه است.
هدف اصلی توافق هسته‌ای تمدید مدت زمان نیاز ایران برای دستیابی به مواد شکاف پذیر کافی برای تولید یک بمب هسته‌ای بود. این توافق همچنین تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران را لغو کرد.
آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای معتقدند که ایران یک برنامه مخفی و هماهنگ برای تولید سلاح‌های هسته‌ای داشته است که در سال ۲۰۰۳ آن را متوقف کرده است. ایران چنین برنامه‌ای را انکار می‌کند.
بایدن، رییس جمهوری منتخب آمریکا که از ۲۰ ژانویه کار خود را آغاز می کند، اعلام کرده است که واشنگتن مجدداً به برنامه جامع اقدام مشترک با هدف محدود کردن برنامه هسته ای ایران ملحق خواهد شد.
از زمانی که دونالد ترامپ ، رئیس جمهور آمریکا در ماه مه ۲۰۱۸ از برجام شد و تحریم‌های اقتصادی فلج کننده ای را علیه تهران اعمال کرد، این توافقنامه محل چالش و جنجال شده است.
وزیر امور خارجه آلمان، هایکو ماس گفت که تغییر دولت در ایالات متحده به این معنی است که دریچه‌ای برای بازگشت به این توافق وجود دارد که نباید هدر رود.
در همین زمینه: