تداوم ارتکاب به جنایات جنگی در قره‌باغ به‌رغم توقف جنگ

به‌رغم اعلام آتش‌بس میان نیروهای آذربایجان و ارمنستان در قره‌باغ، گروه‌های حقوق بشری می‌گویند آزار، شکنجه و قتل در این منطقه متوقف نشده و نیروهای هر دو طرف به اعمال جنایات جنگی علیه یک‌دیگر دست زده‌اند. تایید هویت دو مرد سالخورده‌ای که ویدیوی سربریدن آن‌ها در هفته‌های گذشته در گروه‌های خصوصی تلگرام منتشر شده بود، ابعاد تازه‌ای را از جنایات جنگی در مناقشه اخیر قره‌باغ برملا کرده است.

• 

روزنامه گاردین سه‌شنبه ۱۵ دسامبر/۲۵ آذر اعلام کرد هویت دو غیرنظامی که ویدیوی بریدن سر آن‌ها توسط سربازان آذربایجان به طرز گسترده‌ای در تلگرام بازنشر شده، مشخص شده است. تصاویر هولناکی که از ازتکاب به جنایت جنگی علیه غیرنظامیان در قره‌باغ خبر می‌دهند.

ویدیوهای مذکور روزهای ۲۲ نوامبر و سوم دسامبر سال جاری منتشر شدند. دریکی از ویدیوها فردی که لباس نظامی ارتش آذربایجان را به تن دارد، در مقابل جمعیتی که کف می‌زنند، سر مرد سالخورده‌ای را می‌برد و سر بریده او را روی لاشه یک خوک گذاشته و می‌گوید: «ما اینطوری انتقام می‌گیریم با سربریدن» و آن ‌را «انتقام خون شهدا» می‌خواند.

 فرد مقتول گنادی پطروسیان نام دارد، ۶۹ سال داشته و غیرنظامی بوده است. براساس شهادت اهالی روستای ماداتاشن قره‌باغ، پطروسیان اواخر دهه ۱۹۸۰ از آذربایجان به این روستا نقل مکان کرده بود.

به گفته دادستان حقوق بشر قره‌باغ، او پس از بررسی ۳۵ گزارش مفقود شدن شهروندان و تماس با آشنایانش شناسایی شده است.

روزنامه گاردین نیز با اتکا بر شهادت روستانشینان، نزدیکان قربانیان و همچنین یک سند درخواست پاسپورت، هویت این قربانیان را تایید کرده است.

فعالان می‌گویند دیدن این تصاویر برای آن‌ها بسیار مشکل بوده، اما موفق شدند هویت آن‌ها را شناسایی کنند. در تصاویر ویدیوی دیگری سربازانی که لباس ارتش آذربایجان را به تن دارند، یک مرد پیر را خوابانده و چاقویی به گلوی او فرو می‌کنند.

سه نفر از اهالی روستای آزوخ فرد قربانی در این ویدئو را یوری آسریان ، ۸۲ ساله شناسایی کرده‌اند که به گفته آن‌ها در ۲۰ اكتبر و با نزدیك شدن نیروهای آذربایجانی، از ترك روستا خودداری كرده بود.

براساس گزارش گاردین دو وکیل حقوق بشری درحال تدارک یک پرونده جنایت جنگی درباره این قتل‌ها هستند.

توقف جنگ، تداوم جنایات جنگی و نفرت

به‌رغم اعلام آتش‌بس از ۱۰ نوامبر سال جاری، انتشار تصاویر متعدد از آزار، شکنجه و قتل در قره‌باغ در این مدت زمان، از ادامه خشونت طرفین علیه یک‌دیگر و غیرنظامیان خبر می‌دهند.

در ویدیوی دیگری که نشان از شکنجه غیرنظامیان دارد، یک مرد روستایی به نام کامو ماناسیان ضرب و شتم می‌شود به حدی که خون از چشم راست او بیرون می‌زند. فردی که او را کتک می‌زند، با لهجه غلیظ روسی و درحالی که تفنگش را بر روی سر او نشانه گرفته، از او می‌پرسد: «چند نفر دیگه از شما اینجا هستند؟» مرد کهنسال درجواب می‌گوید «اگر می‌خوای شلیک کن» اما مرد دیگر با قنداق تفنگ به سر او می‌کوبد.

دادستان حقوق بشری قره‌باغ نیز از جامعه‌جهانی خواسته درمورد جنایات جنگی در قره‌باغ تحقیق کنند. او گفته به‌رغم وظایف کشورهای غربی در قبال مناقشه و اهرم‌هایی که در اختیار دارند، عملا سکوت کرده‌اند و اقدام عملی انجام نداده‌اند.

پنج‌شنبه گذشته (۱۰ دسامبر/۲۰ آذر) و همزمان با شرکت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و حامی آذربایجان در جنگ قره‌باغ، به اتفاق الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان در «رژه پیروزی» در باکو، سازمان عفوبین‌الملل گزارش مفصلی را از بررسی تصاویر بازنشر شده از جنایات جنگی در قره‌باغ منتشر کرده و از ارمنستان و آذربایجان خواست تا درمورد فیلم‌های سربریدن و هتک حرمت به اجساد تحقیق کنند.

گزارش سازمان عفو بین‌الملل از تصاویر ویدیویی منتشر شده از قره‌باغ

این سازمان اعلام کرد ۲۲ فیلم را که اعدام‌های غیرقانونی، بدرفتاری با اسیران جنگی و غیرجنگی و هتک حرمت به اجساد سربازان دشمن را به تصویر می‌کشد، بررسی و راستی‌آزمایی کرده و تحلیل و تایید صحت این فیلم‌ها از جمله فیلم بریدن گلوی یک مرزبان آذربایجانی نشان از آن دارد که به‌رغم توقف جنگ در قره‌باغ، دو طرف جنایات جنگی را متوقف نکرده‌اند.

به‌علاوه افشای شکنجه و سوءاستفاده نیروهای دوطرف که به صورت تصویر ضبط شده و دست به دست می‌شود، به افزایش میزان نفرت در قره‌باغ  دامن زده است.

طبق این گزارش در دو فیلم از این ۲۲ فیلم اعضای ارتش آذربایجان با بریدن سر، دو نفر را اعدام می‌کنند، فیلم دیگر بریدن گلوی مرزبان آذربایجانی را توسط فردی که پشت دوربین است و به زبان ارمنی صحبت می‌کند، نشان می‌دهد. یازده فیلم دیگر هم حاکی از تخلفات نیروهای ارمنی‌ و هفت فیلم نیز شامل خشونت‌های نیروهای آذربایجانی‌ست. به عنوان مثال در چندین فیلم دیده می شود که سربازان ارمنی گوش یک سرباز مرده آذربایجانی را بریده و یک سرباز کشته شده آذربایجانی را با طنابی که به پاهای او بسته شده، از روی زمین می کشند و بر روی جسد یک سرباز مرده آذربایجانی ایستاده اند. در فیلم‌های دیگر هم، سربازان آذربایجانی زندانیان ارمنی را که دست بند و چشم بند دارند، لگد زده و مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و آن‌ها را مجبور می‌کنند علیه دولت خود صحبت کنند.

عفو بین‌الملل خواهان تحقیقات مستقل و بی‌طرفانه درباره جنایات جنگی در قره‌باغ شد

دنیس کریووشایف، مدیر تحقیقات سازمان عفو ​​بین الملل در اروپای شرقی و آسیای میانه، در بیانیه مطبوعاتی در تشریح محتوی تصاویر بررسی شده گفت:

«طی درگیری‌های اخیر در قره‌باغ نیروهای ارتش هر دو طرف رفتار وحشتناکی را از خود نشان داده و  قوانین جنگ را به‌طور کامل زیرپا گذاشته‌اند. فقدان انسانیت ثبت‌شده در این تصاویر ویدیویی نشان می‌دهد قصد آگاهانه‌ای برای زدن بدترین آسیب‌ها و تحقیر قربانیان وجود داشته و این نقض آشکار قوانین بین المللی بشردوستانه است.»

او افزود:

«آذربایجان و ارمنستان باید فوراً تحقیقات بی‌طرفانه و مستقلی را درباره ای مسئله آغاز کنند و تمام مسئولان از جمله افرادی که این جنایات را مرتکب شده‌اند و همچنین کسانی که دستور به ارتکاب این جنایات را صادر کرده یا اجازه به انجام آن داده یا آن‌را تایید کرده‌اند، محاکمه کنند».

طبق کنوانسیون ژنو قتل عمدی، شکنجه یا برخورد غیرانسانی با اسیران جنگی و اعمال خشم – به ویژه رفتار تحقیرآمیز و هتک حرمت به کشته شدگان – از موارد جنایات جنگی محسوب می‌شود.

دادستان عمومی آذربایجان ماه گذشته اعلام کرد تحقیق در مورد جنایات جنگی توسط باکو و ایروان را آغاز کرده است. آذربایجان روز دوشنبه برای نخستین بار پس از اعلام شروع تحقیقات، دو سرباز این کشور را به جرم هتک حرمت اجساد نظامیان ارمنی و دو سرباز نیز به دلیل تخریب گورها بازداشت کرد، اما به صورت علنی هنوز هیچ پرونده جنایی برای دست کم دو مورد سربریدن که پیشتر اشاره شد، تشکیل نشده است.

دو کشور عصر دوشنبه بخشی از اسیران خود را مبادله کردند.

در همین زمینه:

روسیه از نقض آتش‌بس در قره‌باغ خبر داد