سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش سالانه خود به عنوان «بیلان سالانه خشونت علیه آزادی اطلاع‌رسانی» اعلام کرد در سال ۲۰۲۰ میلادی دست‌کم ۳۸۷ روزنامه‌نگار بازداشت و زندانی و ۵۴ فعال رسانه‌ای به گروگان گرفته شده‌اند. در این گزارش همچنین به «ناپدید شدن» چهار روزنامه‌نگار دیگر در سال جاری میلادی اشاره شده است.
در سال ۲۰۲۰ میلادی دست‌کم ۳۸۷ روزنامه‌نگار بازداشت و زندانی و ۵۴ فعال رسانه‌ای دیگر به گروگان گرفته شده‌اند
سازمان گزارشگران بدون مرز از ایران به عنوان «ششمین زندان بزرگ روزنامه‌نگاران در جهان» یاد کرده و گفته است در این کشور فعالان رسانه‌ای و خبرنگاران از جمله به دلیل تلاش برای «پوشش دادن مقیاس واقعی اثرات همه‌گیری ویروس کرونا»، هدف آزار و اذیت‌های زیادی قرار گرفته‌اند.
چین، عربستان سعودی، مصر، سوریه و ویتنام اما در صدر کشورهایی با بیشترین تعداد خبرنگاران زندانی در جهان قرار دارند.
گزارشگران بدون مرز همچنین یادآور شده است شمار خبرنگاران زن بازداشت شده در یک‌‌سال گذشته ۳۵ درصد افزایش داشته است:
«سال گذشته شمار خبرنگاران زن بازداشت شده با ۴۲ تن که اکنون در بازداشت به سر می‌برند در مقایسه با ۳۱ تن در یک سال گذشته، ۳۵ درصد افزایش یافته است. در حال حاضر زنان ۹ درصد از خبرنگاران بازداشت شده را تشکیل می‌دهند که این رقم سال گذشته هشت درصد بود.»
این سازمان در ادامه یادآور شده که در قاره آسیا بعد از چین، سه کشور عربستان سعودی، مصر و سوریه دارای بیشترین خبرنگاران زندانی در منطقه خاورمیانه هستند. در حال حاضر ۱۱۷ روزنامه‌نگار در چین، ۳۴ خبرنگار و وبلاگ‌نویس در عربستان سعودی و هفت خبرنگار حرفه‌ای و ۲۱ وبلاگ نویس در ویتنام در زندان به سر می‌برند.
همچنین در سوریه از آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ میلادی، تغییری در فهرست خبرنگاران زندانی دیده نشده و شمار اندکی از خانواده‌های این زندانیان از وضع آنان باخبر شده‌اند.
در مصر هم بیشتر خبرنگارانی که در جریان موجی از بازداشت‌ها در سپتامبر سال ۲۰۱۹/ آبان ۹۸ زندانی شدند، هنوز هم در بند هستند.
در ادامه این گزارش با اشاره به آمار خبرنگاران بازداشت شده در کشور بلاروس در ماه‌های گذشته، آمده است:
«حداقل ۳۷۰ خبرنگار از زمان انتخابات جنجال برانگیز ریاست جمهوری در نهم اوت (اگوست) دستگیر شده‌اند و برای دوره‌های مختلف که جمعا بیشتر از ۸۸۰ روز است، در بند قرار دارند.»
پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری بلاروس در ۹ آگوست/ ۱۹ مرداد ۹۹ که به اعلام پیروزی مجدد الکساندر لوکاشنکو با بیش از ۸۱ درصد آراء منجر شد، موج اعتراضات در این کشور شکل گرفت. از زمان آغاز این اعتراض‌ها تاکنون صدها نفر از مخالفان لوکاشنکو از جمله شماری از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای در این کشور بازداشت و زندانی شده‌اند.
گزارشگران بدون مرز همچنین اعلام کرده که پس از همه‌گیری ویروس کرونا در سراسر جهان، شمار روزنامه‌نگاران بازداشت شده از مه مارس تا می سال ۲۰۲۰ چهار برابر شده است.
در بخشی از این گزارش آمده است:
«وضعیت‌های استثنایی قوانین و اقدامات عاجل که به هدف مبارزه با شیوع ویروس کرونا در اکثر نقاط جهان اتخاذ شدند به گونه مشهود در تعطیلی خبرها و اطلاعات کمک کردند که این امر منجر به دستگیری و بعضا زندانی شدن خبرنگاران گردید.»
آمارهای گردآوری شده توسط سازمان گزارشگران بدون مرز اما نشان‌دهنده «موجی از نقض آزادی رسانه‌ها در بهار سال ۲۰۲۰ در نیمکره شمالی» است:
«از بیش از ۳۰۰ مورد بازداشتی که مستقیما به پوشش خبری ویروس کرونا از اول فوریه/ ۱۲ بهمن ماه ۹۸ تا سی‌ام نوامبر ۲۰۲۰/ ۱۰ آذر ماه ۱۳۹۹ مربوط میشود، ۳۵ درصد مرتبط با دستگیری‌های خودسرانه است.»
گزارشگران بدون مرز با اشاره به آمار روزنامه‌نگاران بازداشت شده در قاره آسیا و به ویژه در خاورمیانه، نتیجه‌گیری کرده است که در کشورهایی نظیر عربستان سعودی، سوریه، مصر، اردن و ایران «جایی برای انتقاد از مدیریت بحران کرونا وجود ندارد».
در ایران اما بازداشت گسترده روزنامه‌نگاران، به ویژه در ماه‌های پس از شیوع کرونا، نگرانی بسیاری از مجامع بین‌المللی را برانگیخته است.
گزارشگران بدون مرز درباره فشار بر روزنامه‌نگاران ایرانی توسط نهادهای حکومتی در ماه‌های پس از شیوع کرونا گفته است:
«در ایران خبرنگاران تلاش می‌کنند تا مقیاس واقعی اثرات همه‌گیری کرونا را پوشش دهند اما هدف آزار و اذیت‌های زیادی قرار می‌گیرند.»
حمید حق‌جو، روزنامه‌نگار و ادمین کانال تلگرامی خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، از جمله کسانی‌ست که اردیبهشت ۹۹ به دلیل انتشار یک کاریکاتور انتقادی درباره شیوه‌های موسوم به «طب اسلامی» که برای درمان کرونا از سوی روحانیون وابسته به حکومت ایران تبلیغ میشود، توسط نهادهای امنیتی بازداشت شد.
رقیه (اشرف) نفری، دانشجوی رشته ریاضی در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی و فعال توئیتری اما یکی از دیگر از شهروندانی است که بنا بر اعلام سازمان گزارشگران بدون مرز، به دلیل «انتشار توئیت‌های انتقادی» درباره مدیریت بحران بهداشت عمومی در اوایل اردیبهشت ماه بازداشت شد.
سازمان گزارشگران بدون مرز اما در گزارش پیشین خود درباره سرکوب روزنامه‌نگاران در سراسر جهان، در تاریخ پنجم شهریور ۱۳۹۸/ ۲۷ آگوست ۲۰۱۹، ایران را به عنوان «بزرگ‌ترین زندان زنان روزنامه‌نگار» در دنیا معرفی کرده بود.
- در همین زمینه