بیش از چهار سال از زمانی‌که بریتانیا کلید خروج از اتحادیه اروپا را زد می‌گذرد. چهارشنبه ۹ دسامبر آخرین مهلت برای توافق میان اتحادیه اروپا و بریتانیا است.
رسیدن به یک توافق حیاتی است زیرا اگر طرفین به توافق نرسند، باید از قوانین سازمان تجارت جهانی تبعیت کنند که سناریوی تجاری گران‌قیمتی بویژه برای بریتانیا خواهد بود.
اکنون مذاکرات به بن بست خورده و سه موضوع اصلی (حقوق ماهیگیری، قوانین رقابتی و نحوه اداره توافق وحل اختلافات آتی) مورد اختلاف اتحادیه و اروپا و مانع رسیدن به توافق است.
بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا اکنون برای آخرین مذاکرات به بروکسل که دفتر مرکزی اتحادیه اروپا در آن واقع شده رفته است.
روز دوشنبه اورسلا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپایی و بوریس جانسون در یک گفت‌وگوی تلفنی توافق کردند که در روزهای پیش رو شخصا ملاقات کرده تا امکان دستیابی به یک راه حل مشترک را بررسی کنند.
بروکسل برای بریتانیایی‌های حامی خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) قلمرو خطرناکی است. خانم ترزا می، سلف بوریس جانسون، در زمان نخست وزیری‌اش بارها برای مذاکره به بروکسل آمد و هر بار به توافقی رسید پارلمان بریتانیا آن را رد کرد، و همین در نهایت به کناره‌گیری از مقامش انجامید.
اکنون جانسون امیدوار است تا به توافقی سریع دست یابد، شهرت سیاسی‌اش لطمه‌ای نخورد و البته کشورش با بزرگترین شریک اقتصادی‌اش (اتحادیه اروپا) به توافق تجارت آزاد برسد.
چهارشنبه، مهلت نهایی
میشل بارنیه، مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا پیش از این روز چهارشنبه این هفته ( نهم دسامبر) را به‌عنوان مهلت نهایی برای مذاکرات برگزیت و رسیدن به توافق مشخص کرده و گفته است که مذاکرات باید روز چهارشنبه به نتیجه برسد. هر دو طرف ( اتحادیه اروپا و بریتانیا) بعد از چهارشنبه باید توافق حاصله را به رای گذاشته و تصویب کنند.
بریتانیا از روز ۳۱ ژانویه ۲۰۲۰ رسما از نظر سیاسی از اتحادیه اروپا خارج شد، اما تا روز ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ در بازار معاف از تعرفه اتحادیه باقی می‌ماند.
رسیدن توافق و نهایی کردن توافق تا پایان امسال به این معنا است که بر صادرات و واردات دو طرف تعرفه مالیاتی و تجاری اعمال نخواهد شد ، اما هزینه‌های جدید ، مقررات و محدودیت‌هایی در راه خواهد بود.
سناریوی بی توافق
اما اگر تا روز چهارشنبه مذاکرات رسیدن به توافق بی‌حاصل بماند چه خواهد شد؟ ۳۱ دسامبر روزی است که هر دو طرف اگر به توافقی دست نیافته باشند به صورت خودکار باید از قوانین سازمان تجارت جهانی تبعیت کنند. سناریویی گران قیمت که نه مطلوب اتحادیه اروپا است و نه گزینه‌ای ایده‌آل برای بریتانیا.
به طور خلاصه معنای برگزیت بدون توافق این است: آسیب دیدن روابط اتحادیه اروپا و ایرلند، افزایش بهای مواد غذایی و دشواری سفر. برگزیت بدون توافق برای دو طرف از نظر اقتصادی گران تمام خواهد شد، و موجب اختلال در مرزهای بریتانیا و اتحادیه اروپا و نیز کدورت سیاسی را بدنبال خواهد آورد.
بیش از ۱۶۰ کشور عضو سازمان تجارت جهانی هستند و هر کدام تعرفه‌های خود را در رابطه با دیگر کشورها دارند. بریتانیا این تعرفه ها را بر کالاهای وارداتی از اروپا اعمال خواهد کرد و اتحادیه اروپا هم همین کار را متقابلا انجام خواهد داد.
تبعیت از سازمان تجارت جهانی بالقوه بر بیش از ۶۵۰ میلیارد پوند ( ۸۷۵ میلیارد دلار) تجارت سالانه میان اتحادیه اروپا و بریتانیا تاثیر خواهد گذاشت و کارشناسان پیش بینی کرده‌اند که تورم، بیکاری و افزایش بدهی ملی از تبعات آن خواهد بود.
افزایش هزینه مشاغل و تاخیر در چندین بخش از جمله صنعت اتوموبیل‌سازی، صنایع غذایی، منسوجات، دارویی و شیمیایی همگی بر عرضه کالا در بریتانیا اثر خواهد داشت.
بیش از ۲۵ درصد غذای مصرفی در بریتانیا از اتحادیه اروپا وارد می‌شود و نرسیدن به توافق به معنای افزایش بهای مواد غذایی است.
در صورتی که دو طرف تا پایان دسامبر به هیچ توافقی نرسند تنها در صورت رضایت طرفین احتمال ادامه مذاکرات در سال ۲۰۲۱ امکان پذیر است.
مذاکرات فعلی برای رسیدن به توافقی بر سر امور تجاری است. در زمینه مسافرت، فارغ از این که توافقی حاصل شود یا نه، از روز اول ژانویه تغییراتی در نحوه سفر بریتانیایی‌ها به اروپا و بالعکس اعمال خواهد شد.
شهروندان بریتانیا برای سفر به اغلب کشورهای اتحادیه اروپا نیازمند به اخذ روادید نیستند، اما برای اقامت طولانی‌مدت، کار، تحصیل و سفرهای کاری ممکن است نیازمند روادید (ویزا) یا اجازه مخصوص باشند.
در مرزهای اتحادیه اروپا با بریتانیا شهروندان بریتانیا دیگر از صف سریع کنترل گذرنامه و گمرکات (که مخصوص شهروندان دارای گذرنامه اتحادیه اروپا است) نمی‌توانند عبور کنند و با تاخیر مواجه خواهند شد.
اتحادیه اروپا یکی از قدرتمندترین بلوک‌های جهان است. این اتحادیه سیاسی‌ـ‌اقتصادی از ۲۸ کشور اروپایی تشکیل شده و حدود ۵۱۳ میلیون تن مجموعاً عضو این اتحادیه به حساب می‌آیند. سال ۲۰۱۶ در جریان یک رفراندوم در بریتانیا، حدود ۵۱ درصد از رای دهندگان به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رای دادند. از آن زمان مذاکرات پیچیده و طولانی برای خروج بزرگترین عضو اتحادیه از آن صورت گرفته اما هنوز دولت بریتانیا و اتحادیه به توافقی دست نیافته‌اند. چهارشنبه آخرین مهلت مذاکرات برای رسیدن به توافق است. و آخرین روز دسامبر مهلت نهایی تایید و قبول توافق از سوی طرفین است.