در پی اعلام تشکیل قرارگاه‌های «مقابله با اوباش و اراذل» در تهران و شهرستان‌ها، سخنگوی قوه قضائیه از این اقدام دفاع کرد و گفت این قرارگاه‌ها برای برخورد «سریع و قاطع» با افراد شرور تشکیل شده است. یک حقوقدان می‌پرسد چرا به‌رغم طرح‌های مختلف برای مقابله با بزهکاران تعداد آن‌ها روز به روز بیشتر می‌شود؟
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه سه‌شنبه ۲۰ آبان از تشکیل «قرارگاه مقابله با اراذل و اوباش» دفاع کرد و گفت:
«به هیچ وجه اجازه نمی‌دهیم افراد شرور و اراذل و اوباش، امنیت شهروندان را به مخاطره بیندازند و برای برخورد با این افراد باید قاطع، سریع، در چارچوب ضوابط و قانون و با شدت برخورد شود.»
سخنگوی قوه قضائیه با بیان این‌که تشکیل قرارگاه‌ها «هماهنگی‌ها را زیاد و دیدگاه‌ها و نقطه نظرات را به یکدیگر نزدیک می‌کند»، گفت دادسراها و دادگاه‌های ویژه نیز «قاطع و سریع» به پرونده‌های آن‌ها رسیدگی می‌کنند.
روابط عمومی دادسرای عمومی و انقلاب تهران ۱۰ آبان‌ماه جاری از تشکیل «قرارگاه مقابله با اراذل و اوباش» در این دادسرا خبر داد. علی القاصی مهر، دادستان عمومی و انقلاب تهران در این‌باره گفت:
«با قاطعیت، سریع و بدون اغماض با آن‌هایی که بخواهند کوچه و یا خیابانی را ناامن جلوه دهند برخورد خواهیم کرد.»
در جلسه‌ای با حضور دادستان عمومی و انقلاب تهران، فرماندهان ارشد نظامی، انتظامی و امنیتی استان و قضات مربوطه در دادسرای تهران، «تشدید اقدامات علیه مخلان نظم و امنیت عمومی، انجام اقدامات ایجابی، پیشگیرانه و سلبی در مورد اراذل و اوباش و مقابله با هنجارشکنی» از جمله موضوعات و اقدامات عنوان شده در چارچوب وظایف قرارگاه‌های جدید عنوان شد.
طرح مسائلی چون «نظم و امنیت عمومی» و «هنجارشکنی» این تردید را ایجاد کرده است که این قرارگاه‌ها نه فقط برای مقابله با به‌اصطلاح «اراذل و اوباش» بلکه برای سرکوب اعتراضات اجتماعی، از جمله اعتراضات به وضعیت کنونی کشور و یا اعتراضات زنان علیه حجاب تشکیل شده باشند.
سردار قاسم رضایی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی ۲۱ مرداد با اراذل و اوباش خواندن بدحجاب‌ها گفت:
«تعدی به ناموس و امنیت مردم جزو خط قرمز‌های نیروی انتظامی است و در این راستا با اراذل و اوباش و مخلان امنیت به شدت برخورد می‌شود.»
قرارگاه‌های «مقابله با اوباش و اراذل» در استان‌های دیگر نیز تشکیل شده‌اند.
با این حال عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان و وکیل دادگستری در این‌باره می‌گوید:
«تشکیل این نوع قرارگاه‌ها معلوم نیست که مطابق با کدام مقررات است و شامل چه نهادها و تشکیلاتی است و شرح وظایفشان چیست. این‌ها کاملاً مبهم است.»
خرمشاهی در ارتباط با تأثیر تشدید مقابله با اراذل و اوباش به جای پرداختن به ریشه این قبیل اقدامات نیز گفت:
«تشدید مقابله با قانون‌شکنانی موسوم به اراذل و اوباش تازگی ندارد و هر از گاهی تشکیلات قضایی یا انتظامی حرکت‌هایی کرده‌اند که مقابله با افرادی که نظم جامعه را به‌هم می‌زنند تشدید شود اما تشدید شدن این اقدامات این موضوع را به ذهن متبادر می‌کند که آمار جرایم بالا رفته است و برخورد با آن‌ها از توان مأموران مربوطه خارج شده است. اساساً باید ببینیم چرا آمار جرایم و تعداد افرادی که اراذل و اوباش خوانده می‌شوند روز به روز زیاد می‌شود.»
به‌گفته خرمشاهی با افزایش مشکلات اقتصادی و تنگ‌دستی آمار جرم بالا می‌رود و «باید بستر این جرایم از بین برود و از منظر معاش و امنیت مالی دولت بیشتر به فکر مردم باشد».
این وکیل دادگستری می‌افزاید:
«یکی از وظایف قوه قضائیه پیشگیری از جرم است و این مسائل اگر جدی گرفته نشود با تشکیل این نوع قرارگاه‌ها بهبودی در آمار جرایم به‌وجود نمی‌آید.»
در سال‌های اخیر بارها مسئولان حکومتی ایران چنین طرح‌هایی را به‌اجرا گذاشته‌اند اما بزهکاری در جامعه کاهش نیافته است و با بدتر شدن اوضاع اقتصادی احتمال می‌رود چنین اعمالی گسترش یابد.
برخوردهای خشن و تحقیرآمیز نیروی انتظامی ایران با متهمانی که اصطلاحاً «اراذل و اوباش» نامیده می‌شوند اعتراض‌های گسترده فعالان و سازمان‌های حقوق بشری را نیز در پی داشته است. بر اساس گزارش‌ها، نیروی انتظامی به خشونت زیادی در این‌گونه طرح‌ها متوسل می‌شود و در جریان اجرای این برنامه‌ها، نیروهای نقاب‌دار شبانه به خانه‌های افراد یورش می‌برند و با بیرون‌کشیدن آن‌ها از خانه، به کتک زدن و نیز گرداندن آن‌ها در شهر به‌شکلی تحقیرآمیز دست می‌زنند.
مسئولان قضایی جمهوری اسلامی در حالی از برخورد قاطع با «اراذل و اوباش» در چارچوب ایجاد قرارگاه‌ها سخن می‌گویند که به‌تازگی در پی گرداندن چند نفر از این افراد در خیابان‌های تهران و کتک زدن آن‌ها در برابر دیدگان مردم، ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه، خواستار برخورد با متخلفان شد و گفت تعرض به متهم ولو اوباش مجاز نیست.
این در حالی است که سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ در این‌باره گفت:
«پلیس این اقدامات را با حکم مرجع قضایی و نه به دلخواه خود انجام داده است.»
بیشتر بخوانید:
برو پی کارت یک گارد قضایی ویژه میخواهد به پرونده قصاب معروف قضای جا رئیسی رسیدگی کند دنیا برعکس شده جای اراذل و … عوض شده بعلاوه خامنه ای کو امروز ازش خبری نیست
پورشاسب / 10 November 2020