انسانها پیش از آنکه قابلیت نوشتن را کسب کنند، میرقصیدند. گونتر کرویتز از دانشگاه اولدنبورگ معتقد است که تحرک همراه با موسیقی به افراد قدرت و خودآگاهی میبخشد.
این “محقق تاثیر موسیقی” در گفتوگو با نشریه اشپیگل توضیح داده که چرا رقص، آرامبخش و کمک بزرگی برای مقابله با بیماریهاست. او میگوید رقصیدن در درجه اول تحرک است و تحرک برای همه خوب است.
اشپیگل: اصلاً چرا میرقصیم؟
گونتر کرویتز: قدمت رقص در فرهنگ بشری، بیشتر از اولین نوشتههایی است که موجود هستند. رقصیدن محصول جنبی ایستاده راه رفتن انسانهای اولیه است که رفته رفته جزئی از ویژگیهای ژنتیکی آنها شده است. احتمالاً رقص بهدلیل تاثیری که در بهبود کارکرد (مکانیسم) درک و برداشت انسان از محیط پیرامونش، چنین تاریخچه موفقی دارد. شاید هم بشریت بهخاطر رقص چنین توسعهای داشته است.
آیا رقصیدن برای انسانها ضروری است؟
رقص تانگو طی دیکتاتوری نظامی آرژانتین ممنوع بود. در حال حاضر وقتی مسلمانها در قدرت هستند، رقص و موسیقی را ممنوع میکنند. چنین جوامعی دچار سکون میشوند، اما در درازمدت هیچ حکومتی که رقص را ممنوع کرده، پایدار نمانده است. رقص زندگی است.
رقصیدن چه تاثیر مثبتی روی افراد دارد؟
رقصیدن در درجه اول ، تحرک است و تحرک برای همه خوب است. ما در جوامعی زندگی میکنیم که بهخاطر کمبود تحرک جسمی، بسیاری دچار مشکل اضافه وزن و بیماری قندی هستند.
آیا تاثیر رقص فراتر از تحرک جسمی است؟
مطمئناً. در رقصیدن برخلاف ورزش، نه تنها تفکیکهای سنی و جنسیتی وجود ندارد، بلکه حتی در به هم رساندن دو جنس مخالف موثر است
یعنی رقص در انتخاب شریک زندگی نقش دارد؟
انسان میتواند به شریک زندگی احتمالیاش از طریق رقص پیام بدهد که چه ویژگیهای جسمانی دارد. هماهنگی، توازن و سرعت، همگی عواملی هستند که نقش مهمی در رقص ایفا میکنند. همچنین حتی اگر کسی قصدی برای آغاز رابطه با کسی را نداشته باشد، به نمایش گذاشتن تواناییهای فردی، نشان میدهد رابطه احتمالی چه میتواند بشود. این بخش مهمی از هویت شخصی، اجتماعی و جنسی ماست و به همین خاطر برای خودآگاهی ما مهم است.
گونتر کرویتز: رقص دونفره باعث کاهش ابتلای انسان به بیماری زوال عقل به میزان ۷۶درصد میشود. رقصیدن دارای چنان کارکرد پیچیدهای است که مهارتهای حرکتی (موتوریک)، توجه و تمرکز، حافظه درازمدت و کوتاه مدت را به خدمت میگیرد.
آیا کسی که خوب میرقصد، راحتتر دیگری را “گرفتار” خودش میکند؟
حداقل در تحقیقی که در مورد زوجهای رقص تانگو انجام دادیم، مشخص شد که در حین این رقص، میزان ترشح هورمون جنسی “تستوسترون” افزایش مییابد. در حال حاضر نمیشود گفت این تغییر چه تاثیراتی بر جای میگذارد. بهجز این مسئله مشخص کردیم که در حین این رقص همراه با موزیک، میزان هورمون استرس “کورتیزول” در بزاق این افراد کاهش مییابد. این میزان بدون موزیک تغییر چندانی نمیکند.
بنابراین رقص به مقابله با استرس کمک میکند؟
بله، حرکت با موزیک، چه منظم، چه آزاد، آرامکننده و احسانی در حق روان است.
شما از رقصکلاسیک دو نفره صحبت کردید. آیا رقص در دیسکو هم تاثیر مشابهی دارد؟
تحقیقاتی که در مورد تاثیر رقص بر جسم و روان وجود دارد، روی زوجهای رقصنده انجام شده است، اما قطعاً رقص در دیسکو هم تاثیر مشابهی دارد. مطمئنا رقصیدن در دیسکو میلیونها نفر را شاد میکند. این امر به خیلیها کمک میکند تا بر استرسهای روزانهشان غلبه کنند. حتی وقتی که کسی تنها میرقصد، این حرکت موزون، به او حسی خوب چون حس خوب بودن در امنیت خانواده را اعطا میکند. رقصهای دو نفره و فولکلوریک به دلیل حرکتهای برنامهریزی شده، قابلیتهای بیشتری را در حین رقص طلب میکنند.
آیا رقص تاثیراتی درازمدت نیز روی سلامتی فرد دارد؟
در یک تحقیق اپیدمیولوژیک (همهگیرشناسانه) نشان داده شده است که رقص دونفره باعث کاهش ابتلای انسان به بیماری زوال عقل به میزان ۷۶درصد میشود. در حالیکه آمار مربوط به تاثیر حل جدول در کاهش این مشکل، ۴۷ درصد و مطالعه ۳۵ درصد است. ما میدانیم که نواختن ساز، زمان حافظه شنیداری کودکان را افزایش میدهد. این تاثیر مثبت شامل بزرگسالان هم میشود. ظاهراً رقصیدن دارای چنان کارکرد پیچیدهای است که مهارتهای حرکتی (موتوریک)، توجه و تمرکز، حافظه درازمدت و کوتاه مدت را به خدمت میگیرد. بیاندازه دور از تصور ماست که به چه میزان، رقص مشترک، ظرفیتهای مغزی را در خدمت خود میگیرد.
آیا رقصیدن نقش درمان هم دارد؟
در یک تحقیق تازه، از خانمی یاد شده که دچار بیماری ام اس (اسکلروز چندگانه) بوده، اما پس از پنج ماه رقص درمانی، یکی از دو عصای خود را کنار گذاشته است. در مورد بیمارانی که دچار پارکینسون هستند هم ثابت شده است که بهواسطه آموزش و تمرین رقص، بهبود قابل توجهی در وضعیت تحرکشان ایجاد شده است. اینها نشانههای قابل توجهی هستند که میشود به آن تاثیرات دارویی موسیقی و رقص گفت.
تاثیرگذاری رقص به چه شکل است؟
این تاثیرگذاری قبل از همه چیز بهواسطه تاثیر روی روان صورت میگیرد. در طی درمان تلاش میشود که بیمار از حس و روحیه منفی فاصله بگیرد و تصویری مثبت از خود داشته باشد. وقتی کسی بهعنوان بیمار متوجه میشود امری را در کنترل خود دارد، حس خوبی در او ایجاد میشود. گمان میرود که نبض موسیقی، تحرکی در انسان ایجاد میکند؛ حتی اگر قابلیتهای حرکتی او آسیب دیده باشند. ممکن است داروها و عملهای جراحی با عوارض جسمانی یک بیماری مبارزه کنند، اما در ایجاد شور و شوق زندگی بسیار ناتوان هستند.
از چه موقع باید شروع به رقصیدن کرد؟
اگر امکان داشنه باشد، از کودکی! این یک مشکل اجتماعی جدی است که شمار زیادی از کودکان دچار کمتحرکی و تغذیه ناسالم و تا آخر عمرشان درگیر مشکل اضافه وزنشان میشوند. علاوه بر این ما توانستیم در تحقیقی نشان دهیم که بچههای دبستانی که میرقصند کمتر رفتار تهاجمی دارند. بنابراین فوراً توصیه میشود که در مدارس آموزش رقص بگذارند چون بچهها از فواید بسیار زیاد جسمی و روحی آن بهرهمند خواهند شد. بهترین راه، آلوده شدن هرچه زودتر به “ویروس رقص” و مبتلا ماندن برای تمام عمر است. رقص بهترین راه است و البته هیچگاه برای شروع دیر نیست.