گاردین به اسناد محرمانه‌ای دست یافته است که نشان می‌دهند عربستان سعودی به کمک چینی‌ها احتمالاً به ذخایر بالای اورانیوم قابل استخراج دست یافته است که می‌تواند زمینه تولید داخلی سوخت هسته‌ای را فراهم کند. نگرانی‌ها درباره احتمال دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای تشدید می‌شود.
به‌گزارش گاردین، جزئیات ذخایر موجود اورانیوم در عربستان سعودی در گزارش‌هایی که از سوی زمین‌شناسان چینی برای این کشور پادشاهی تهیه شده به‌دست آمده است. آن‌ها تلاش کرده‌اند که به‌عنوان بخشی از توافق‌نامه همکاری انرژی هسته‌ای بین دو کشور به ریاض کمک کنند تا هر چه سریع‌تر معادن اورانیوم این کشور را شناسایی کنند.
افشای این گزارش‌ها نگرانی در مورد تمایل ریاض به دستیابی به سلاح هسته‌ای را تشدید خواهد کرد. گزارش‌ها توسط انستیتوی تحقیقات زمین‌شناسی اورانیوم پکن (BRIUG) و شرکت ملی هسته‌ای چین (CNNC) تهیه شده‌اند که با سازمان زمین‌شناسی عربستان سعودی همکاری می‌کنند.
این گزارش‌ها چگونگی کار زمین‌شناسان چینی در طول سال به‌رغم گرمای تابستان را توصیف می‌کنند. این بررسی‌ها برای شناسایی ذخایری بوده که می‌توانند بیش از ۹۰ هزار تن اورانیوم از سه معدن اصلی در مرکز و شمال غرب کشور تولید کنند.
برای تأیید ذخایر اورانیوم و محاسبه هزینه استخراج آن، اکتشافات بیشتری لازم است.
یک مقام ارشد سعودی در سال ۲۰۱۷ اعلام کرده بود که این کشور می‌خواهد در تولید اورانیوم مورد نیاز برای تأمین انرژی هسته‌ای، به خودکفایی برسد. بررسی‌های سال ۲۰۱۹ کارشناسان چینی نشان می‌دهند که این ذخایر می‌توانند به‌طور بالقوه هم سوخت راکتورهای هسته‌ای را که عربستان سعودی قصد ساختن آن‌ها را دارد تأمین کند و هم این کشور مازاد آن را صادر کند.
کیپ جفری ، مدیر مدرسه معادن کامبورن در دانشگاه اکستر در این‌باره گفت:
«اگر برخی از این ذخایر واقعاً به ذخایر مناسب تبدیل شوند احتمالاً مقادیر واقعی به مراتب بیش از نیاز یک یا چند نیروگاه خواهد بود.»
کارشناسان می‌گویند اگر عربستان سعودی بتواند اورانیوم کافی را به جای این‌که از خارج از کشور تأمین کند در داخل استخراج کند، می‌تواند در پیشبرد برنامه تسلیحاتی‌اش گام مؤثری بردارد.
مارک هیبس، عضو ارشد برنامه سیاست هسته‌ای بنیاد کارنگی برای صلح، در این‌باره گفت:
«اگر در حال توسعه سلاح‌های هسته‌ای باشید هر چه برنامه هسته‌ای شما بومی‌تر باشد بهتر است. در برخی موارد تأمین‌کنندگان خارجی اورانیوم تعهداتی مبنی بر لزوم استفاده صلح‌آمیز از اورانیوم را درخواست می‌کنند. بنابراین اگر اورانیوم شما بومی تولید شود دیگر لازم نیست نگران این محدودیت‌ها باشید.»
بروس ریدل، یکی دیگر از کارشناسان عضو مؤسسه بروکینگز در این‌باره گفت، این اطلاعات نشان می‌دهند که سعودی‌ها «به‌شدت در پی تأمین پیش‌نیازهای خود» برای برنامه انرژی یا تسلیحاتی هستند و تأمین اورانیوم از منابع داخلی تلاش آن‌ها را تقویت می‌کند.
بلندپروازی‌های هسته‌ای پادشاهی سعودی به یک نگرانی شدید در کنگره آمریکا و متحدان آن تبدیل شده است؛ به‌ویژه از زمانی که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که اگر ایران ـ رقیب منطقه‌ای این کشور ـ سلاح هسته‌ای تولید کند، «ما نیز در اسرع وقت از آن پیروی خواهیم کرد».
بیشترین نگرانی بین‌المللی در این زمینه مربوط به عدم شفافیت عربستان سعودی است. بر اساس توافق ۲۰۰۵ با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، عربستان سعودی از بازرسی آژانس تا جایی که سوخت لازم به یک راکتور وارد می‌شود، چشم‌پوشی می‌کند. اکنون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تلاش کرده است تا پادشاهی سعودی را متقاعد کند برنامه نظارت کامل آژانس را بپذیرد، اما سعودی‌ها تاکنون این درخواست را رد کرده‌اند.
چین کار جست‌وجو برای یافتن ذخایر اورانیوم عربستان سعودی را در سال ۲۰۱۷ در ۹ منطقه مختلف این کشور در بیش از ۳۰ هزار کیلومترمربع آغاز کرد که گفته می‌شد دارای ذخایر احتمالی اورانیوم هستند. این کاوش‌ها در پایان سال گذشته به پایان رسید.
گام بعدی احتمالاً تحقیقات فشرده‌تر برای تعیین سطح ذخایر اورانیوم و هزینه استخراج آن‌ها خواهد بود.
بیشتر بخوانید: