مجتبا یوسفی‌پور – «کتاب بارقه امید» ساخته دیوید اُ راسل، فیلمساز آمریکایی که در رسانه‌های فارسی‌زبان به «راهکار کوسن نقره‌ای» نیز ترجمه شده، نخستین‌بار در سال ۲۰۱۲ در جشنواره فیلم تورنتو به نمایش درآمد و جایزه مردمی این جشنواره را از آن خود کرد. این فیلم همچنین برنده سه جایزه بهترین بازیگر مرد سال، بهترین بازیگر مرد نقش مکمل سال و بهترین کارگردان سال از فستیوال فیلم هالیوود شد و بسیاری از منتقدان آن را یکی از مدعیان جوایز اسکار امسال می‌دانند.

«کتاب بارقه امید»  همچنین به عنوان یکی از ۱۰ فیلم  سال مؤسسه فیلم آمریکا برگزیده شد و در پنج رشته نیز در جوایز سالیانه فیلم مستقل اسپریت نامزد شده است. این فیلم همچنین در هفتادمین دوره جوایز گلدن گلوب در سال ۲۰۱۳ در چهار رشته بهترین فیلم کمدی یا موزیکال، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین فیلمنامه نامزد دریافت جایزه شده است.

«کتاب بارقه امید» ساخته دیوید اُ راسل

●موضوع این فیلم دشواری‌های مردی‌ست که بعد از یک بحران روانی تلاش می‌کند با همسرش ارتباط برقرار کند و زندگی‌اش را از نو سامان بدهد.

●فیلمنامه این فیلم را دیوید اُ راسل بر اساس رمانی به همین نام از ماتیو کوئیک نوشته است.

●این فیلم جوایز بهترین بازیگر مرد سال، بهترین بازیگر مرد نقش مکمل سال و بهترین کارگردان سال از فستیوال فیلم هالیوود را به‌دست آورد و یکی از مدعیان جوایز اسکار در سال ۲۰۱۳ به‌شمار می‌آید.  

●روایت رادیویی مجتبا یوسفی‌پور از این فیلم در برنامه «اکران» را می‌توانید از طریق فایل صوتی زیر بشنوید:

 

از اول ژانویه ۲۰۱۳  نمایش عمومی این فیلم در بیشتر کشورهای اروپایی آغاز شده است. 

موضوع این فیلم دشواری‌های مردی‌ست که بعد از یک بحران روانی تلاش می‌کند با همسرش ارتباط برقرار کند و زندگی‌اش را از نو سامان بدهد. پت سولیتانو (با بازی برادلی کوپر) معلمی است که به خاطر بیماری جنون ادواری هشت ماه در یک بیمارستان روانی بستری بوده و اکنون مرخص شده و پیش پدر و مادرش زندگی می‌کند. یکی از پیامدهای بیماری او این است که همسرش ترکش کرده و حالا تلاش می‌کند با او تماس بگیرد و راضی‌اش کند که سر خانه و زندگی‌اش برگردد. در این گیر و دار، وقتی با یکی از دوستانش به نام رونی شام می‌خورد، با خواهر او که تیفانی نام دارد (با بازی جنیفر لورنس) آشنا می‌شود. تیفانی که از افسردگی رنج می‌برد، به‌تازگی بیوه شده و کارش را هم از دست داده و به‌شدت با مشکلاتش درگیر است. با این‌حال بین آن‌ها یک دوستی ژرف و صادقانه شکل می‌گیرد. تیفانی به پت کمک می‌کند که با همسرش ارتباط بگیرد.

فیلمنامه «کتاب بارقه امید» را دیوید اُ راسل بر اساس رمانی به همین نام از ماتیو کوئیک نوشته.  کوئیک رمانش را نخستین‌بار در سال ۲۰۰۸ میلادی منتشر کرد، اما پیش از انتشار، کمپانی فیلمسازی «وینستن» حقوق سینمایی‌اش را خریده بود و قرار بود سیدنی پولاک و آنتونی مینگلا آن را تهیه کنند. سیدنی پولاک کتاب را به راسل پیشنهاد کرد و او نیز پذیرفت که فیلمنامه فیلم را بنویسد و کارگردانی آن را هم به‌عهده بگیرد.

راسل درباره چگونگی پیوستنش به این پروژه می‌گوید: «سیدنی پولاک و آنتونی مینگلا پنج سال پیش کتاب بارقه امید نوشته ماتیو کوئیک را به من دادند که بخوانم. راستش قرار بود ما این فیلم را قبل از فیلم “جنگجو” بسازیم. سیدنی اما به من گفت که ماتیو کوئیک به‌خوبی حال و هوای انسان‌های افسرده یا کسانی را که به جنون ادواری مبتلا هستند، وصف کرده. برای من بیشتر و قبل از همه این مسئله شخصی بود، چون در زندگی‌ام با آن آشنا هستم. در غیر این صورت شاید هرگز این فیلم را نمی‌ساختم. پسرم که در صحنه‌ای از فیلم هم بازی کرده مشکلی مشابه قهرمان فیلم دارد. وقتی سیدنی پولاک به من گفت این رمان مشکل و خطرناک است و آخر چطور می‌خواهی فیلمش کنی و لحنش را هم از کار درآوری، گفتم من با جنون ادواری از درون آشنا هستم. هم افسردگی را می‌شناسم و هم حالت مانیاک را. کافی است آن را به شکلی که هست، به همان شکل واقعی‌اش به تصویر بکشیم.»

این اولین فیلمنامه اقتباسی راسل است که به گفته خودش او در طی پنج سال حدوداً ۲۰ بار بازنویسی‌اش کرد تا سرانجام توانست آن را جلوی دوربین ببرد. دیوید اُ راسل کارگردانی است که بسیاری او را برای فیلم‌های «سه شاه» و «جنگجو» یا «مشت‌زن» می‌شناسند. «سه شاه» در سال ۱۹۹۹ میلادی درهای موفقیت را به روی او گشود و با اقبال مخاطبان و منتقدان روبرو شد و در سال ۲۰۱۱ برای فیلم «جنگجو» نامزد جایزه اسکار و گلدن گلوب بهترین کارگردانی شد. راسل در این تازه‌ترین ساخته‌اش گروهی از بازیگران شناخته‌شده را هم گرد آورده است. نقش‌های اصلی فیلم را برادلی کوپر و جنیفر لورنس بازی می‌کنند و در کنار آن‌ها رابرت دنیرو، کریس تاکر و جکی ویویر، بازیگر استرالیایی که در سال ۲۰۱۱ برای بازی در فیلم «پادشاهی حیوانات» نامزد دریافت جایزه اسکار بود نقش‌های دیگر فیلم را بازی کرده‌اند.

   

●مشخصات فیلم

کتاب بارقه امید (Silver Linings Playbook) نویسنده: دیوید اُ راسل (David O.Russel) بر اساس رمانی از ماتیو کوئیک (Mathew Quick) کارگردان: دیوید اُ ر اسل (David O.Russel) بازیگران: برادلی کوپر (Bradley Cooper)، جنیفر لارنس (Jennifer Lawrence)، رابرت دنیرو(Robert De Niro)، کریس تاکر(Chris Tucker)، جکی ویویر(Jacki Weaver)

 

گفته شده است اُ راسل نخست با انتخاب لارنس برای بازی در این فیلم موافق نبود، اما پس از انجام یک مصاحبه برای گزینش، نظرش تغییر کرد و نقش را به او سپرد. اما برادلی کوپر انتخاب اول راسل برای این نقش بود. این دو پیشتر قرار بود در پروژه «غرور، تعصب و زامبی‌ها» با یکدیگر همکاری کنند. اما آن پروژه به سرانجام نرسید و در ‌‌نهایت کوپر نقش اصلی این فیلم را از آن خود کرد. برادلی کوپر درباره تجربه‌اش در این فیلم و شیوه کارگردانی راسل می‌گوید: «دیوید بر اساس رمان ماتیو کوئیک یک فیلمنامه بسیار خوب از کار درآورد. اما، با این‌حال در زمان فیلمبرداری هم همچنان در فیلمنامه دست می‌برد و بعضی از صحنه ها را بازنویسی می‌کرد. در میان برداشت‌ها او به ما گفت‌وگوهای تازه‌ای می‌داد که در همان لحظه نوشته بود. او همچنین خیلی به بداهه‌پردازی فضا می‌داد و از آن استقبال می‌کرد. ما تمرین می‌کردیم، دوباره صحنه را می‌نوشتیم و در مجموع یک پروسه طبیعی را طی کردیم.»

●ویدئو: پیش‌پرده فیلم «کتاب بارقه امید» ساخته دیوید اُ راسل

بروس کوهن، یکی از تهیه‌کنندگان فیلم درباره شیوه کارگردانی راسل می‌‌گوید: «یکی از روش‌های دیوید در فیلمسازی این است که به بازیگران اجازه می‌دهد یک صحنه را از اول تا آخر بازی کنند، بدون اینکه دائم آن‌ها را برای گرفتن نماهای میانی و بسته متوقف کند. بیشتر وقت‌ها دوربین بر روی استدی‌کم قرار دارد و صحنه را ضبط می‌کند. فکر می‌کنم روش او ایده‌آل بازیگران است. برای اینکه آن‌ها احساس می‌کنند در لحظه و در مکان قرار دارند و همه چیز صحنه را از اول تا آخر تجربه می‌کنند. آن‌ها نیازی ندارند که بار‌ها بازی خود را قطع کنند و یا بعد از گرفتن یک نمای اصلی دو ساعت منتظر بمانند تا نمای بسته‌‌ همان صحنه فیلمبرداری شود. همه چیز در زمان واقعی‌اش اتفاق می‌افتد.»

«کتاب بارقه امید» علاوه بر موفقیت در جشنواره‌ها و نامزدی برای جوایز سینمایی نظرات تقریباً مثبتی نیز از منتقدان دریافت کرده است. راجر ایبرت، منتقد «شیکاگو سان‌تایمز» با دادن سه‌ونیم ستاره به این فیلم، آن را به یک فیلم کلاسیک خوب تشبیه کرده و بازی بازیگران فیلم و فیلمنامه‌اش را ستوده است. کیت مویر، منتقد «تایمز» نیز با دادن چهار ستاره به فیلم، آن را اثری می‌داند که تمامی مصالح مورد نیاز برای اقناع تماشاگران از هر جنسیتی را در خود دارد. پیتر برادشاو، منتقد «گاردین» اما با دادن سه ستاره به فیلم اگرچه آن را فیلم کامل و ایده‌آلی نمی‌داند اما در مجموع فیلم را لذت‌بخش و در ژانر خودش خوب توصیف می‌کند. رابی کالین، منتقد «تلگراف» نیز با دادن تنها دو ستاره به فیلم با انتقاد از فیلمنامه و کارگردانی فیلم، آن را به گوسفندی در لباس گرگ تشبیه کرده است که اگرچه در ظاهر تماشاگر را مرعوب می‌کند اما در باطن ضعیف و توخالی است.

«کتاب بارقه امید» با زمان ۱۲۲ دقیقه محصول سال ۲۰۱۲ کشور آمریکا است.

در همین زمینه:
برنامه رادیویی «اکران» از مجتبا یوسفی‌‌پور