عبدالله گل، رئيس جمهوری ترکيه، در گفت‌وگوی تفصيلی با نشريه “فارين پاليسی” چاپ آمريکا، برنامه هسته‌ای ايران را “غيرقابل قبول” خوانده و گفته است: “ترکيه نمی‌تواند قبول کند که يک کشور همسايه اسلحه‌ای داشته باشد که ترکيه خود آن را در اختيار ندارد.”

نشريه‌ “فارين پاليسی” در شماره جديد خود گفت‌وگوی مفصلی را با عبدالله گل انجام داده است و گل در اين گفت‌وگو درباره‌ برنامه هسته‌ای ايران، بحران سوريه، تحولات منطقه و مسئله دموکراسی در ترکيه به اظهارنظر پرداخته است.

عبدالله گل در اين گفت‌وگو که در تارنمای دفتر رياست جمهوری ترکيه نيز منتشر شده است درباره موضوع هسته‌ای ايران با بيان اين‌که “ما اين موضوع را به هيچ‌وجه دست‌کم نمی‌گيريم اما به آن نگرشی واقع‌گرايانه‌تر داريم” راه‌ حل مورد نظر خود را شامل “پاک‌سازی منطقه از سلاح اتمی” و “تضمين امنيت اسرائيل” دانسته است.

مقام‌های ترکيه ماه‌ها است که تأکيد دارند “مذاکره کردن” بهترين راه برای حل مناقشه مربوط به برنامه هسته‌ای ايران است و در اين‌باره پيشنهادهايی را به تهران ارائه کرده‌اند تا اين کشور را برای “مبادله اورانيوم غنی شده با سوخت اتمی مورد نياز تأسيسات هسته‌ای اين کشور” متقاعد کند.

اما به نظر می‌رسد ترکيه از اين‌که ايران هنوز حاضر نشده است اين تبادل را انجام دهد، نسبت به حل مناقشه هسته‌ای ايران دلسرد شده است.

عبدالله گل گفته است بايد از دولت‌های ايران و روسيه، خواسته شود تا برای تسهيل در فرايند “گذار سياسی” و “توقف خونريزی” در سوريه نقش فعال‌تری را برعهده گيرند

با اين حال روابط تجاری گسترده ميان اين دو کشور همسايه، به‌ويژه در زمينه صادرات نفت و گاز ايران به ترکيه، سبب شده است تا اين کشور از پيوستن به استراتژی کشورهای غربی در تحريم نفت ايران خودداری کند و به حل منازعه ايران از طريق “صلح‌آميز” و “گفت‌وگو” تأکيد ورزد.

رئيس جمهوری ترکيه، در بخش ديگری از گفت‌وگوی خود با نشريه “فارين پاليسی” در پاسخ به سئوالی درباره بحران سوريه، مسئله اصلی در اين کشور را “جدی بودن اقدامات رژيم بشار اسد در زمينه نقض فاحش حقوق بشر در قبال مردم سوريه که مطالباتی مشروع دارند” خوانده است.

عبدالله گل با اشاره به درگيری‌‌های مسلحانه در سوريه و از جمله در نزديکی مرز اين کشور با ترکيه، شرايط کنونی سوريه را “مايه نگرانی تمامی جامعه بين‌المللی” دانسته و در عين حال تأکيد کرده است که اين وضعيت برای ترکيه که مرزی طولانی با سوريه دارد، اهميت بيشتری دارد.

وی می‌گويد در آغاز بحران سياسی در سوريه، دولت ترکيه “تغييراتی نظام‌مند و منظم” را به مخالفان و دولت بشار اسد توصيه کرده است اما پس از بروز خشونت و سرکوب مردم “ما هم‌صدا با جهان آزاد، از مردم سوريه و مطالبات آنان حمايت می‌کنيم.”

عبدالله گل در پاسخ به اين سئوال که آيا ترکيه در کنار عربستان سعودی و قطر، اسلحه و امکانات مادی در اختيار مخالفان سوری قرار خواهد داد، می‌گويد: “نه! ما کشور همسايه‌ سوريه هستيم و درهای کشور ما در يک سال و نيم اخير به روی مردم سوريه باز بوده است. ما از آوارگان سوری استقبال کرده و همه‌گونه امکانات بشردوستانه‌ رفاهی که در توان‌مان باشد را در اختيار آن‌ها قرار می‌دهيم.”

وی همچنين گفته است بايد از دولت‌های ايران و روسيه، خواسته شود تا برای تسهيل در فرايند “گذار سياسی” و “توقف خونريزی” در سوريه نقش فعال‌تری را برعهده گيرند.

رئيس جمهوری ترکيه در بخش ديگری از اين مصاحبه با اشاره به کاهش سطح روابط دولت خود با دولت اسرائيل در عين حال می‌گويد: “ما به دليل سطح کنونی روابط با اسرائيل، در قبال بحران سوريه ضعيف عمل نکرده و ظرفيت‌های خود را کاهش نداده‌ايم.”

عبدالله گل، درباره علت مشکلات دولت خود با اسرائيل نيز گفت: “تمامی جهان از اين موضوع آگاه است، حتی متحدان اسرائيل که اگرچه نمی‌توانند به‌طور مستقيم در اين مورد به اسرائيل تذکر بدهند، اما به‌صراحت آن را با ما مطرح می‌کنند.”

با  روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه ترکيه، روابط اين کشور با اسرائيل به سردی گراييده، اما عبدالله گل معتقد است که روابط سرد فعلی با اسرائيل تأثيری در توان نظامی و سياست‌های نظامی ترکيه نداشته است.

عبدالله گل همچنين در پاسخ به سئوالی درباره‌ نگرانی‌ها از وضعيت آزادی بيان برای اقليت‌ها و دموکراسی ترکيه، می‌گويد ترکيه در حال حاضر “اصلاحات عميق” و “جدی”‌ را در پيش گرفته است و با وجود “کاستی‌ها” و “اشتباهات” رخ داده، روند دموکراسی ترکيه از هميشه “وضع بهتری” دارد و رو به “شکوفايی” است.