دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرد: نرخ تولد در سال ۹۸، ۱۲ درصد نسبت به سال ۹۷ و ۲۲ درصد نسبت به سال ۹۳، زمان ابلاغ سیاست‌های جمعیتی از سوی رهبر جمهوری اسلامی، کاهش داشته و به کمترین مقدار در ۱۰ سال گذشته رسیده است.

کاهش نرخ فرزندآوری در ایران – عکس از ایرنا

نزدیک به ۶ سال پس از دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر افرایش جمعیت فرزندآوری، آمارهای رسمی از شکست طرح «جمعیت و تعالی خانواده» مجلس شورای اسلامی برای اجرای این دستور خبر می‌دهند. دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس روز سه‌شنبه ۱۰ تیر در گزارشی اعلام کرد که نرخ تولد در سال ۹۸ به پایین‌ترین مقدار خود در ۱۰ سال گذشته رسیده است.

در این گزارش که تحت عنوان «الزامات فرایندی ناظر بر تصویب طرح جمعیت و تعالی خانواده در مجلس یازدهم» منتشر شده، آمده است:

«نگاهی به داده‌های سازمان ثبت احوال کشور در سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد در این سال، یک میلیون و ۱۹۶ هزار و ۱۳۵ مورد تولد در کشور به وقوع پیوسته که در مقایسه با سال گذشته ۱۲ درصد کاهش (۱۷۰ هزار مورد کمتر) و در مقایسه با سال ۱۳۹۳، ۲۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد که کمترین میزان ولادت طی ۱۰ سال اخیر است».

در این گزارش همچنین آمده است: «به‌رغم ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت در اردیبهشت سال ۱۳۹۳ از سوی رهبر و همچنین الزام برنامه ششم توسعه به برنامه‌ریزی در راستای افزایش نرخ باروری کل به بیش از دو و نیم فرزند» فرزندآوری نسبت به پیش از ابلاغ دستور علی خامنه‌ای کاهش چشمگیری داشته است.

گزارش دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس به تأثیر موارد تبعیض‌آمیز طرح «جمعیت و تعالی خانواده» علیه زنان و اشتغال زنان و همچنین نقش وضعیت معیشتی مردم، موانع اقتصادی ازدواج و همچنین تحولات فرهنگی و اجتماعی مرتبط با فرزندآوری در کاهش نرخ تولد اشاره‌ای نکرده و، «فقدان برنامه‌ریزی عملیاتی و نظام‌مند در سطوح قانونگذاری و اجرایی کشور» برای «حل این مسئله مهم و استراتژیک»، یعنی لزوم افزایش جمعیت را دلیل بی‌نتیجه ماندن «مهم‌ترین اقدام حمایتی در زمینه ارتقای نرخ باروری» (طرح مجلس) و به‌ثمر نرسیدن فرمان علی خامنه‌ای دانسته است.

استدلالی که بیش از این‌که به واقعیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تکیه داشته باشد، عملکرد دولت حسن روحانی و همچنین دوره‌های قبلی مجلس را در مورد اجرای فرمان رهبر جمهوری اسلامی زیر سئوال می‌برد و نشان از این دارد که این مسئله احتمالاً زمینه‌چینی برای مطرح شدن دوباره این طرح در مجلس یازدهم است تا در آینده نزدیک قانون‌های تازه‌ای وضع شده و فشار بر زنان و مردان برای افزایش فرزندآوری تشدید شود.

پژوهشکده آمار ایران پیش‌بینی کرده است در حالت خوش‌بینانه جمعیت کشور در سه دهه آینده می‌تواند بسته به سطح باروری، بیش از ۲۰ تا ۳۰ میلیون نفر افزایش ‌پیدا کند. اما مشخص نیست این افزایش جمعیت با توجه به آمارهای مرتبط با کاهش نرخ تولد رخ دهد. این پژوهشکده همچنین ادعا کرده امید به زندگی در ایران افزایش پیدا کرده است.

در همین زمینه: