صید بیرویه در دریاهای جنوب ایران و صید غیر مجاز در رودخانههای شمال ایران به ویژه در مازندران معیشت صیادان را به خطر انداخته است. کار به آنجا کشیده که رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی صیادیهای استان هرمزگان به هشدار میگوید اگر در این رویه تجدید نظر نشود، نسلهای بعدی ماهی را در دریا نخواهند دید و تنها عکس و نامی از آن را در کتابها میبیند. تنها یک راه وجود دارد: ایجاد اشتغال در ساحل که آن هم از دولت روحانی ساخته نیست.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) شنبه گذشته در آخرین گزارش خود که هر دو سال یک بار منتشر میشود هشدار داد که بیش از یکسوم از ذخایر ماهی جهان به شکل بیرویه صید شدهاند و این مشکل در کشورهای در حال توسعه حادتر است. بر این اساس از سال ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۷ صید بیرویه در جهان سه برابر شده است. فائو با صراحت نوشت:
«ما اخطار میدهیم که پایداری به خصوص در مناطقی که گرسنگی، فقر و منازعه وجود دارد، دشوار است اما هیچ گزینهای برای راهکارهای پایدار وجود ندارد.»
نابودی ۶۰ درصد از آبزیان دریاهای جنوب ایران
در ایران هم مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه صید بیرویه به یک بحران تبدیل شده و معیشت صیادان را به مخاطره انداخته است.
اسحق تندرو، رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی صیادیهای استان هرمزگان چهارشنبه ۲۱ خرداد در مصاحبه با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت:
« ۶۰ درصد آبزیان دریاهای جنوب کشور با صید ترال از بین رفته است. اگر این روند صید ادامه داشته باشد در آینده نه چندان دور صیادان سنتی ما از کار بیکار میشوند و نسل بعدی ماهی را در دریا نخواهند دید و تنها عکس و نامی از آنها را در کتابها مشاهده خواهند کرد.»
سازمان شیلات کشور میبایست با ایجاد اشتغال پایدار برای بومیان، زمینههای صید مجاز را گسترش دهد اما به دلیل ناتوانی دولت در ایجاد اشتغال، سازمان شیلات مجوزهای تازه صادر میکند و هم معاش صیادان و هم آبزیان را به خطر میاندازد. خروج از صیدگاههای غیر مجاز و اسفاده از تورهای غیر استاندارد، روند نابودی آبزیان را تشدید میکند. در یک کلام: دریا دیگر سفره گستردهای نیست و باید در ساحل به فکر بدیلی به جای صید بود.
کاهش درآمد ۶۰ درصدی صیادان مازندران
و نه فقط دریاهای جنوب که رودخانههای شمال کشور هم از ماهی خالی میشوند. مدیرعامل اتحادیه ماهیگیران استان مازندران اعلام کرد که به سبب شیوع کرونا و صید غیرمجاز گسترده در رودخانههای استان، بیش از ۶۰ درصدی صید اتحادیههای صیادی کاهش پیدا کرده است.
خشایار نوایی، مدیرعامل اتحادیه ماهیگیران مازندران چهارشنبه ۲۱ خرداد در مصاحبه با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت:
«در ۹۹ درصد فضای رودخانهها صیادان غیرمجاز اقدام به دامگذاری کردهاند. این باعث شده است که عملا میزان صید صیادان مجاز تا بیش از ۶۰ درصد کمتر شود.»
صید در مازندران از ۱۵ مهر شروع میشود و در اسفند به اوج میرسد چنانکه ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد صیادان در آخرین ماه سال تامین میشود. در سال جاری در مازندران ویروس کرونا شیوع پیدا کرد و صید متوقف شد. به این ترتیب صیادان تا ۷۰ درصد درآمد خود را از دست دادند.
دست کم چهار هزار و ۲۰۰ صیاد در قالب ۵۴ شرکت تعاونی پره صیادی در مازندران فعالیت دارند. فقدان امنیت شغلی، کاهش میزان صید، گرانی سوخت و ادوات و عدم اجرای مصوبه دولت مبنی بر سخت و زیانآور بودن شغل صیادی به مشکلات آنها در سالهای گذشته دامن زده بود.