مجتبا یوسفی‌پور – از روز جمعه ۲۶ اکتبر ۲۰۱۲، نمایش عمومی فیلم «اسکای‌فال» تازه‌ترین فیلم از مجموعه فیلم‌های جیمز‌باند به شکل گسترده در سینماهای بسیاری از کشورهای جهان آغاز شده است. در اکران این هفته می‌پردازیم به معرفی این فیلم.

به رسم رایج فیلم‌های جیمز‌باند، اولین نمایش جهانی فیلم با حضور عوامل آن در روز ۲۳ اکتبر در شهر لندن برگزار شد. همزمان با پنجاه‌سالگی مجموعه فیلم‌های جیمز باند، «اسکای‌فال» اولین فیلم از سری فیلم‌های جیمز باند است که در سینماهای «آی‌مکس» به نمایش در می‌آید. نمایش این فیلم از روز ۸ نوامبر در سینماهای آمریکای شمالی نیز آغاز خواهد شد.

اما مأمور سازمان جاسوسی انگلستان در این تازه‌ترین مأموریتش مجبور می‌شود وفاداری‌اش را به آزمون بگذارد. جیمز باند بعد از شکست مأموریتش در ترکیه ناپدید شده و همه گمان می‌کنند مرده است. از سوی دیگر هویت تمامی مأموران مخفی سرویس جاسوسی لو رفته و بر روی اینترنت منتشر می‌شود. این اتفاق‌ها باعث شده توانایی «ام»، مافوق جیمز باند در اداره کردن سازمان جاسوسی زیر سؤال برود. در همین زمان جیمز باند دوباره بازمی‌گردد و به خواست «ام» برای یافتن رائول سیلوا، یک مأمور سابق «ام آی سیکس» که عامل اصلی مشکلات است و برای انتقام گرفتن از «ام» بازگشته است راهی شرق می‌گردد، اما آگاهی یافتن او نسبت به رازهایی از گذشته «ام»، او را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد.

«اسکای‌فال» بیست‌وسومین فیلم از مجموعه فیلم‌های جیمز باند است که همزمان با  پنجاه‌سالگی این مجموعه فیلم‌ها به نمایش درمی‌آید. ۵۰ سال پیش با فیلم «دکتر نو» که بر اساس رمانی از یان فلمینگ ساخته شده بود، شخصیت جیمز باند با بازی شون کانری بر پرده سینما‌ها ظاهر شد. برای ساخت این تازه‌ترین فیلم گروهی از بهترین سینماگران در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند: از راجر دیکینز، فیلمبرداری که آثاری چون «کتابخوان»، «جایی برای پیرمرد‌ها نیست» و «کشتن جسی جیمز توسط رابرت فورد ترسو» را در کارنامه دارد تا استوارت بیرد، تدوینگری که عمده تخصص‌اش تدوین فیلم‌های اکشنی چون «جان سخت»، «زورو» و «اسلحه سرد» است و پیش‌تر نیز مسئولیت تدوین فیلم «کازینو رویال» را بر عهده داشته است. فیلمنامه فیلم را جان لوگان، فیلمنامه‌نویسی که تاکنون سه بار برای نوشتن فیلمنامه فیلم‌های «گلادیاتور»، «خلبان» و «هوگو» نامزد جایزه اسکار بوده با همکاری نیل پرویس و روبرت وید، دو فیلمنامه‌نویسی که در نوشتن چندین فیلم قبلی از این مجموعه چون «کازینو رویال»، «روز دیگر بمیر» و «جهان کافی نیست» دست داشته‌اند نوشته است.

سام مندس، کارگردان تئا‌تر بریتانیایی که نخستین‌بار در سال ۱۹۹۹ میلادی با ساختن فیلم «زیبایی آمریکایی» قدم به عرصه فیلمسازی گذاشت و با‌‌ همان اولین فیلمش اسکار بهترین کارگردانی را از آن خود کرد، کارگردانی این تازه‌ترین جیمز باند تاریخ سینما را بر عهده داشته. مندس درباره چگونگی پیوستنش به این پروژه می‌گوید: «من همیشه یکی از طرفداران فیلم‌های جیمز باند بودم. در بچگی مثل هر بچه انگلیسی دیگری با این شخصیت به عنوان بخشی از زندگی‌ام بزرگ شدم. من زمانی که برای اولین‌بار یک فیلم جیمز باند یعنی فیلم «بگذار بمیرند» را دیدم و تأثیری که بر من گذاشت را به یاد می‌آورم. نکته دیگر زمانی بود که دیدم دوستم دانیل کریگ در «کازینو رویال» نقش جیمز باند را بازی کرد و خیلی خوشحال شدم. من آن فیلم را دوست داشتم و فکر می‌کنم راه‌های تازه‌ای برای پرداخت این شخصیت ارائه می‌داد. وقتی این پروژه به من پیشنهاد شد داستان به نظرم خیلی عالی آمد. دنیل کریگ و جودی دنچ که من هر دو را خیلی دوست دارم در این‌کار حضور داشتند و همچنین این‌کار برای من یک چالش بزرگ بود، چیزی که خیلی به آن علاقه دارم. خوشحالم که این‌کار را پذیرفتم.»

عمده صحنه‌های فیلم در انگلستان، اسکاتلند، چین و ترکیه فیلمبرداری شده‌ است. مندس ساخت موسیقی فیلم خود را به توماس نیومن، آهنگسازی که در چهار فیلم قبلی‌اش از جمله «زیبایی آمریکایی» با او همکاری کرده بود سپرد و آدله، خواننده مشهور پاپ ترانه اصلی فیلم را اجرا کرد. مجموعه فیلم‌های جیمز باند ویژگی‌هایی دارند که در ذهن تماشاگران جا افتاده‌اند و طبعاً هر کارگردانی که بخواهد یک فیلم تازه از این مجموعه را بسازد، مجبور است به این ویژگی‌ها وفادار بماند و نمی‌تواند به آسانی ذهنیت انبوه طرفداران این مجموعه فیلم‌ها را تغییر دهد و فیلمی را بسازد که خودش می‌پسندد. مندس درباره این مسئله و چگونگی کنار آمدنش با آن می‌گوید: «همه ما می‌دانیم که این فیلم‌ها چگونه هستند اما اینکه چگونه آن را بسازی که فیلم تو شود و دوستش داشته باشی و فیلمی شخصی باشد مهم است. به گمانم همیشه این مسئله وجود دارد، اینکه از سویی جیمز باند را به‌‌ همان شکل جا افتاده و سنتی حفظ کنی و اجازه دهی ادامه پیدا کند و از سوی دیگر آن را مشخصاً فیلم خودت کنی. مهم‌ترین مسئله حفظ همین رابطه است. شما معمولاً اکثر مواقع آنچه را که باید سر صحنه به دست می‌آورید. خیلی خوشحال می‌شوید وقتی یک صحنه حادثه‌ای را به خوبی فیلمبرداری می‌کنید، اما معمولاً فراموش می‌کنید که از خودتان بپرسید که آیا واقعاً آن را دوست هم دارید؟ این دو چیز متفاوت است. البته صحنه‌ای که فیلمبرداری کرده‌اید خوب از کار درآمده، اما آیا این‌‌ همان چیزی است که شما به دنبالش بودید؟ آیا نگاه شما در آن وجود دارد؟ آیا‌‌ همان چیزی را که شما می‌خواهید منتقل می‌کند؟ آیا فیلم شماست یا تنها یک صحنه حادثه‌ای خوب است؟»

علاوه بر دانیل کریگ که برای سومین بار در نقش جیمز باند بر پرده سینما ظاهر می‌شود و جودی دنچ که برای هفتمین‌بار نقش «ام» را بازی می‌کند، مندس گروهی از بازیگران شناخته‌شده را برای بازی در این فیلم به کار دعوت کرده است. رالف فاینس در نقش یک مأمور دولتی در فیلم ظاهر شده است و خاویر باردم، بازیگر اسپانیایی برنده جایزه اسکار نقش ضد قهرمان داستان را بر عهده دارد. برنیس مارلو، بازیگر فرانسوی و ناومی هریس انگلیسی نیز بازیگران نقش‌های زن فیلم هستند. خاویر باردم نیز چون دیگر بازیگران فیلم، فیلمنامه عالی و متفاوت، گروه بازیگران خوب و حضور سام مندس در مقام کارگردان را از دلایل پیوستنش به این پروژه عنوان می‌کند و درباره همکاری با مندس و پرداخت شخصیتی که در فیلم بازی می‌کند می‌گوید: «من فیلمنامه را خواندم و برخی نکات درباره این شخصیت در آن بود، اما بیشتر چیز‌ها از جانب سام مندس آمد. اینکه چگونه از من خواست با این شخصیت برخورد کنم و انتخاب‌های زیادی به من داد. ما با یکدیگر پایه این شخصیت را بر “عدم آرامش” گذاشتیم و بر اساس آن این شخصیت و روابطش با دیگران را خلق کردیم. با در نظر داشتن این نکته، ما ظاهر و حالت مو و برخورد این شخصیت را ساختیم. به جای اینکه این شخصیت ترسناک یا تهدیدگر باشد، می‌خواستیم نشان دهیم که چقدر می‌تواند باعث ناراحتی و عدم آرامش دیگران شود. انجام این مراحل با سام خیلی لذت‌بخش بود، برای اینکه او برای همه چیز ذهنی باز داشت.»

منتقدان نیز تا اینجا نظر مثبتی نسبت به فیلم داشته‌اند و با دادن متوسط چهار ستاره از پنج ستاره توسط بیشتر آن‌ها، برخی آن را یکی از بهترین فیلم‌های این مجموعه خوانده‌اند. پیتر برادشاو، منتقد «گاردین» با دادن چهار ستاره به فیلم آن را اثری کاملاً لذت‌بخش خوانده که با نگاهی واقع‌گرایانه‌تر ساخته شده است. تاد مک‌کارتی، منتقد «هالیوود ریپور‌تر» نیز در نظری مشابه نقطه قوت فیلم را برخورد واقع‌گرایانه‌تر و پرداخت بهتر شخصیت‌هایش خوانده است. کیم نیومن، منتقد «امپایر» نیز چهار ستاره نثار فیلم کرده است و آن را تمام آن چیزی که از یک جیمز باند قرن بیست‌ و یکمی می‌توان انتظار داشت خوانده است؛ و اما شاید در آخر باید اشاره‌ای کرد به نظر ماریا ریلف منتقد «دیلی میل» که به خوانندگان توصیه می‌کند هر چه زود‌تر پیش از آنکه کسی داستان و تعلیق‌ها و چرخش‌های آن را برایشان فاش سازد فیلم را ببینند و از آن لذت ببرند.

«اسکای‌فال» با زمان ۱۴۳ دقیقه محصول سال ۲۰۱۲ کشورهای آمریکا و انگلستان است.

مشخصات فیلم
اسکای‌فال
Skyfall
نویسنده: جان لوگان، نیل پرویس، روبرت وید
John Logan, Robert Wade, Neal Purvis
کارگردان: سام مندس
Sam Mendes
بازیگران: دانیل کریگ، جودی دنچ، رالف فاینس، خاویر باردم، برنیس مارلو، ناومی هریس
Daniel Craig, Judi Dench, Ralph Fiennes, Javier Bardem, Berenice Marlohe, Naomie Harris

پیش‌پرده فیلم «اسکای فایل»، ساخته سام مندس