در پی اعلام انهدام هواپیمای مسافربری اوکراین توسط سپاه پاسداران و کشته شدن ۱۷۶ نفر، دور جدیدی از اعتراضات در دانشگاه‌ها و شهرهای مختلف ایران آغاز شده است. تشکل‌های صنفی معلمان، ۱۰ تشکل صنفی کارگران و بازنشستگان، و اتحادیه آزاد کارگران ایران با صدور بیانیه‌هایی با بازماندگان فاجعه ابراز همبستگی و از اعتراض مردم حمایت کردند.
▪️ کانون صنفی معلمان تهران
کانون صنفی معلمان تهران بیانیه خود را با شعر شاملو آغاز کرده است: «بگذار برخیزد مردمِ بی‌لبخند، بگذار برخیزد!»
معلمان تهران در ادامه با توجه به سیاست انکار و سپس اقرار مسئولان از نوشته‌اند: «بیان حقیقت دشوارترین و خطرناک ترین عنصر برای نظامی است که زیستن در چنبره دروغ را دیرزمانی است شیوه‌ی خودساخته».
در جای دیگری از بیانیه معلمان با انتقاد از جنگ‌طلبی و سوء مدیریت آمده است:
«اگر آن چه در روزهای اخیر بر مردم ایران گذشت را بخشی از دردناک ترین، پر اضطراب ترین و فاجعه بار ترین روزهای تاریخ این ملت بدانیم؛ سخن به گزافه نگفته‌ایم. از قرار گرفتن سایه سنگین و شوم جنگی ویرانگر بر سر ملت، تا طبل توخالی انتقام سخت، ناتوانی در مدیریت برگزاری یک مراسم سوگواری و کشته شدن نزدیک به ۷۰ نفر انسانی که برای همراهی آمده بودند و خود به زیر خاک رفتند! تا حوادث مختلف و متعدد مرگبار که فاجعه بار ترین آن‌ها ساقط شدن هواپیمای مسافری و جان باختن ۱۷۶ نفر؛ که در شرایط عادی و در یک جامعه بسامان، هریک از این وقایع -خود به تنهایی – فاجعه‌ای انسانی تلقی می‌شود و نیازمند زمان برای رفع زخم‌های برآمده از آن. در این معرکه دهشت بار اما، آن چه فاجعه را عمیق تر می‌کند و زخم را کاری‌تر، سقوط حقیقت است و فروپاشی باورها.»
▪️ ۱۰ تشکل کارگری و بازنشستگان
انجمن صنفی کارگران برق و فلزکار کرمانشاه، سندیکای نقاشان البرز، شورای بازنشستگان ایران، جمعی از فعالین لغو کار کودک، جمعی از فعالین کارگری سنندج، اتحاد بازنشستگان، بازنشستگان تامین اجتماعی، اتحاد بازنشستگان ایران، بخشی از بازنشستگان فولاد و تشکل بازنشستگی «گروه ۱۹ اسفند» در بیانیه مشترکی به انتقاد از پنهانکاری مسئولان پرداخته اند: «تمامی مسولین و مقامات حکومتی وقوع چنین حادثه هولناکی را سه روز تمام انکار و رسما” اعلام کردند یک سانحه هوایی در اثر نقص فنی هواپیما رخ داده است. خیلی سریع محل وقوع حادثه پاکسازی شد تا آثار آن از بین برود.»
در این بیانیه، از سرکوب خونین اعتراض‌های آبان نیز انتقاد شده است: «همان “اشتباهاتی” که از شلیک مستقیم به سر مردم معترض در خیابان‌ها در آبان ماه رخ داده بود، به زدن هواپیمای مسافری و کشته شدن دهها انسان بیگناه منجر شد. اما این نوع اعتراف هم نتوانست علت جنایت به وقوع پیوسته را لاپوشانی کند، جامعه آرام ننشست و مردم خشمگین و عصبانی در تهران و برخی شهرستانها به خیابان ریختند و با نفرتی عمیق، عاملین اصلی و سازمانده جنایت را نشانه گرفتند.»
این تشکل‌های کارگری خواهان «محاکمه و مجازات آمرین و عاملین اصلی این فاجعه» شده اند.
در پایان این بیانیه مشترک آمده است:
«تظاهرات حق مردم است و تا معرفی شدن جنایتکاران و محاکمه آنان در دادگاه‌های مردمی باید بدون هیچ گونه مانع و ایجاد مزاحمتی از جانب نیروهای سرکوبگر ادامه داشته باشد. وظیفه کارگران، معلمان، بازنشستگان، دانشجویان، جوانان، و همه مردم آزادیخواه و برابری طلب است با پیوستن به اعتراضات جاری تا رسیدن به نتیجه مطلوب به مبارزه خود ادامه دهند.»
▪️ اتحادیه آزاد کارگران ایران
اتحادیه آزاد کارگران ایران در بیانیه خود با یادآوری اعتراضات سراسری آبان ۹۸ و اشاره به فاجعه سقوط هواپیمای اوکرائینی و اعتراضات پس از آن در شهرهای مختلف ایران نتیجه گرفته است: «اتفاقی که می‌افتد انباشته‌تر شدن این مطالبات بر بستر خشمی عظیم نسبت به سرکوبگران در لایه‌های مختلف جامعه خواهد بود.»
بیانبه اتحادیه آزاد کارگران به انتقاد از تحمیل فقر و فلاکت بر جامعه و عدم پاسخگویی به مطالبات «مردم به‌تنگ‌آمده» می‌پردازد و می‌نویسد:
«قطعاً این موج عظیم تحول خواهی در جامعه را سر باز ایستادن نیست و سرکوبگری و کشتار مردم معترض تنها می‌تواند به صورت مقطعی جنبش عظیم مردمی را ساکت کند و هر بار و هربار سریعتر و گسترده تر از دفعات قبل سر بر خواهد آورد تا چنان تغییرات بنیادینی در جامعه رقم زند که کل مناسبات اجتماعی متحول گردد.»
یکشنبه شب ۲۲ دی در دومین روز اعتراض‌ها مردم در مشهد، شیراز، اصفهان، سنندج، کرمانشاه، یزد، سمنان، گرگان، اراک، زنجان و بابل و چند شهر دیگر به خیابان‌ها رفتند. نیروهای امنیتی به این تجمع‌ها هجوم بردند و شماری را بازداشت و مجروح کردند.