برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق از انتخاب نامزد جناح سیاسی تحت حمایت ایران برای نخست‌وزیری سر باز زد. صالح گفته است که به جای انتخاب نامزدی که معترضان مخالفش هستند، ترجیح می‌دهد استعفا دهد.

Iraq's President Barham Saleh attends the opening session of the 30th Arab League summit in the Tunisian capital Tunis on March 31, 2019. (Photo by FETHI BELAID / POOL / AFP)
برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق/ عکس از FETHI BELAID / POOL / AFP

«ائتلاف الفتح» جناح سیاسی نزدیک به ایران در پارلمان عراق اسعد العیدانی استاندار بصره را برای نخست‌وزیری عراق معرفی کرده بود. معترضان عراقی بلافاصله بعد از انتشار این خبر به خیابان‌ها آمدند و انتخاب نامزد ائتلاف فتح برای نخست‌وزیری را رد کردند.

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، صالح پنج‌شنبه ۲۶ دسامبر/۵ دی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد انتخاب العیدانی جوابگوی خواست معترضان برای یک نخست‌وزیر مستقل نیست و به آرام کردن اعتراضاتی که از یکم اکتبر سال جاری علیه فساد اقتصادی و سیاسی در این کشور آغاز شده کمکی نمی‌کند.

معترضان عراقی خواستار استقلال نخست‌وزیر آینده از قدرت‌های خارجی هستند.

برهم صالح همچنین گفت به خاطر محدودیت‌های قانون اساسی از مقام خود استعفا می‌دهد. قانون اساسی عراق رئیس‌جمهوری این کشور را از رد نامزد بزرگ‌ترین ائتلاف مجلس برای مقام نخست‌وزیری منع کرده است.

بر اساس قانون اساسی عراق چنانچه رئیس جمهوری استعفا دهد، بعد از یک هفته رئیس پارلمان تا انتخاب رئیس جمهوری بعدی وظایف او را به عهده می‌گیرد.

تا چندی پیش مشخص نبود کدام جناج مجلس بزرگ‌ترین ائتلاف است. در حال حاضر دو بلوک اصلی مجلس عراق «سائرون» به رهبری مقتدی صدر و «ائتلاف الفتح» به رهبری هادی عامری هستند، اما شمار اعضای آنها مشخص نیست، زیرا از زمان انتخابات سال قبل تعداد نامشخصی از نمایندگان ائتلاف خود را عوض کرده‌اند.

اما حال ظاهراً برهم صالح نامه‌ای غیررسمی از مجلس دریافت کرده که در آن ائتلاف الفتح  به عنوان بزرگترین جناح معرفی شده است، و حق معرفی نخست‌وزیر آینده را دارد. صالح گفت:

«با آرزوی متوقف کردن خونریزی‌ها و برقراری صلح، و با کمال احترام به اسعد العیدانی، از انتخاب او سر باز می‌زنم. بنابراین آمادگی خود برای استعفا از مقام ریاست جمهوری را با اعضای پارلمان مطرح می‌کنم تا آنها به عنوان نمایندگان مردم تصمیم بگیرند که صلاح چیست.»

برهم صالح همچنین در نامه خود به درگیری‌های داخلی پارلمان بر سر تعیین بزرگ‌ترین ائتلاف اشاره کرده است.

پارلمان حالا باید برای بحث در مورد کناره‌گیری برهم صالح دیدار کند. اگر از این حرکت او استقبال کنند، رئیس‌جمهوری نیز استعفا می‌دهد.

اعتراض‌های گسترده در عراق اکنون سه ماه است که ادامه دارد. بیشتر معترضان جوان‌اند و با انتقاد از فساد گسترده و فقر فراگیر در کشورشان خواستار تغییر نظام سیاسی هستند. نیروهای امنیتی عراق و شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران با خشونت و سرکوب به این اعتراض‌ها پاسخ دادند. در جریان اعتراضات عراق در دو ماه گذشته بیش از ۴۵۰ تن کشته، و هزاران تن زخمی شدند.

عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق ماه پیش با ادامه اعتراضات استعفا داد، اما تا زمان انتخاب نخست‌وزیر جدید در پست خود باقی می‌ماند. اختلاف‌ها میان دو ائتلاف عمده در مجلس عراق باعث شده است که ضرب‌الاجل معرفی نخست‌وزیر دو بار پشت سر گذاشته شود.

پارلمان عراق نیز سه‌شنبه (سوم دی) به خواست معترضان برای تغییر قانون انتخابات گردن نهاد، و قانون جدیدی را تصویب کرد که قرار است از قدرت احزاب سیاسی بکاهد و صدای شهروندان را پررنگ‌تر سازد. تصویب این قانون گرچه نشان از رویکرد مصالحه‌جویانه مقامات سیاسی داشت، اغلب معترضان را راضی نکرد. آنها می‌گویند که قانون جدید شرایط و ضمانت اجرایی شدن را ندارد.

منابع آگاه در دفتر صالح گفته‌اند که رئیس‌جمهوری روز پنج‌شنبه بغداد را به مقصد سلیمانیه، در اقلیم کردستان عراق ترک کرده است، و قرار است به زودی از آنجا یک سخنرانی تلویزیونی انجام دهد.


در همین زمینه: