مازیار مهدویفر – چندسال پیش وقتی زلزله رودبار و منجیل باعث کشته شدن هزاران تن شد، شاید هیچکس در شهر بم تصور نمیکرد روزی او هم دچار چنین مصیبتی شود. روزی هم که شهر بم لرزید شاید هیچ یک از اهالی آذربایجان تصور رخ دادن چنین صحنههای وحشتناکی را برای خودش نداشت.
شاید این روزها که مردم اهر، هریس، ورزقان و روستاهای اطراف با سختیها و دشواریهای پس از زلزله دست و پنجه نرم میکنند هم بسیاری از ایرانیها در سرتاسر کشور همانند سالهای قبل به قول مثل معروف، مرگ را فقط برای همسایه و پیشآمد چنین رخدادی را فرسنگها از خود دور میبینند.
سالهاست متخصصین علم زلزلهشناسی در مورد وقوع زلزله در شهرهای مختلف ایران و به ویژه تهران هشدار میدهند. باید بپذیریم که ایران روی کمربندی از گسلهای زلزلهخیز قرار دارد که وقوع هر از گاه زمینلرزههای شدید در نقاط مختلف آن را ناگزیر ساخته است. چه در مورد زلزله صحبت کنیم چه آن را انکار کنیم، شهر تهران هم دیر یا زود دچار لرزش زمین خواهد شد. متأسفانه هنوز علم بشر به حدی نرسیده است که بتواند زمان و مکان دقیق وقوع زلزله را حدس بزند یا جلوی وقوع آن را بگیرد، اما واقعیت این است که رعایت بعضی از نکات در هنگام زلزله میتواند تا حد زیادی از آثار و عواقب جانی این واقعه کم کند. نکاتی که متأسفانه در جامعه ما بسیاری از دانشآموختگان نیز از آن بیاطلاعند.
تفاوتی ندارد اهل کدام شهر هستید یا کجا زندگی میکنید. مدرن بودن و قوی بودن فونداسیون ساختمان محل سکونتتان هم به تنهایی نمیتواند ضامن سلامت و امنیتتان باشد. متخصصان علم امداد و اورژانس پس از سالها مطالعه و تجربه در زلزلههای مختلف در شهرهای مختلف دنیا به مجموعهای از رفتارها رسیدهاند که رعایت آنها در هنگام وقوع زلزله به ویژه در مناطق شهری و آپارتماننشین مانند شهر تهران میتواند جان شهروندان را از آسیبهای ناشی از وقوع زلزله مصون نگهدارد. لطفاً به این توصیهها توجه کنید و در صورت مواجه شدن با چنین رویدادی آنها را اجرا کنید. فراموش نکنید لرزش زمین در واقعه زلزله، چیزی بیشتر از یک دقیقه طول نمیکشد. پس، آگاهی کامل و سرعت عمل در اجرای نکات ایمنی مهمترین نکته برای حفظ جان شما و اطرافیانتان در چنین موقعیتی است.
در مرحله اول بلافاصله خود را روی زمین پرت کنید. به شکلی که زانوها و کف دستانتان محل تماس شما با سطح زمین باشد. این حالت سبب میشود به جای آنکه با نیروی لرزش زمین به سمتی پرت شوید و آسیب ببینید با کنترل خودتان روی زمین قرار بگیرید. ضمن اینکه در این وضعیت قرارگیری این امکان را خواهید داشت که در صورت لزوم بتوانید باز هم جابهجا شوید.
فرض کنیم شما در داخل ساختمان محل زندگی یا محل کارتان هستید. در چنین شرایطی به محض احساس لرزش زمین بایستی یک برنامه سه مرحلهای را به سرعت و به ترتیبی که میگوییم اجرا کنید. در مرحله اول بلافاصله خود را روی زمین پرت کنید. به شکلی که زانوها و کف دستانتان محل تماس شما با سطح زمین باشد. این حالت سبب میشود به جای آنکه با نیروی لرزش زمین به سمتی پرت شوید و آسیب ببینید با کنترل خودتان روی زمین قرار بگیرید. ضمن اینکه در این وضعیت قرارگیری این امکان را خواهید داشت که در صورت لزوم بتوانید باز هم جابهجا شوید.
در مرحله دوم دستانتان را از عقب روی سر و گردن خودتان قرار دهید و از آنها محافظت کنید. تلاش کنید محل قرارگیریتان را طوری انتخاب کنید که سرپناه محکمی داشته باشید. بهترین مکان قرارگیری میتواند زیر یک میز ناهارخوری سنگین یا چیزی مشابه آن باشد. فراموش نکنید اغلب آسیبهای بدنی ناشی از وقوع زلزله به ویژه در مناطق شهری ناشی از پرتاب شدن اشیای سنگین مانند تلویزیون و کتابخانه به سمت افراد است. اگر بتوانید در زیر میز یا مبلمان سنگینی که فضای خالی دارد جاگیری کنید از چنین حالتی در امان خواهید بود. در این حالت با یک دست خود یکی از پایههای میز را بگیرید تا در صورت حرکت میز شما هم همراه آن جابهجا شوید و در امان بمانید. در صورت عدم وجود اجسامی مانند میز که بتوانید در زیر آن پناه بگیرید انتخاب بعدی قرار گرفتن در کنار دیوار دور از پنجره یا مبلمان کمارتفاعی است که احتمال سقوط آن کم باشد. این اجسام هم میتوانند تا حدی به عنوان پناهگاه خوبی برای شما عمل کنند.
دستانتان را از عقبروی سر و گردن خودتان قرار دهید و از آنها محافظت کنید. تلاش کنید محل قرارگیریتان را طوری انتخاب کنید که سرپناه محکمی داشته باشید. بهترین مکان قرارگیری میتواند زیر یک میز ناهارخوری سنگین یا چیزی مشابه آن باشد.
مرحله سوم هم این است که در همان حالت باقی بمانید تا لرزشهای زمین تمام شود. این روش سه مرحلهای که ذکر کردیم در تمام دنیا در شرایط معمولی وقوع زلزله در جوامع شهری مورد قبول و لازمالاجرا است و به آن روش Drop-Cover-Hold On میگویند.
یک حالت استثناء هم در زمان حضور شما در منزل وجود دارد و آن زمانی است که توی تختخواب هستید. اگر در چنین وضعیتی قرار دارید لزومی ندارد از جایتان بلند شوید و خودتان را به میز یا وسیله دیگری برای پناه گرفتن برسانید. اگر بخواهید سه مرحله گفته شده را اجرا کنید ممکن است در صورت پرت کردن خودتان روی زمین دچار آسیب شوید.
در چنین شرایطی بهترین کار اینست که در همان تختخواب بمانید وسرتان را با یک بالش بپوشانید تا مرحله دوم یعنی حفاظت را به درستی انجام داده باشید. در این شرایط کمترین میزان خطر، شما را تهدید خواهد کرد.
شرایطی که شرح دادیم مربوط به زمانی است که شما در خانه یا محل کارتان و در محیط سربسته حضور دارید.
ااگر در شرایطی غیر از این قرار داشته باشید چطور؟ مثلاً ممکن است در خیابان یا جاده در حال رانندگی باشید و یا در ساحل دریا مشغول استراحت باشید. حتی ممکن است در هنگام وقوع زلزله در سالن سینما یا یک استادیوم فوتبال باشید. در مورد این شرایط در برنامه آینده صحبت خواهیم کرد.
واقعا که نمی دونم چی بگم ! چیزی که شما اینجا نوشتید نه تنها شانس زنده موندن رو زیاد نمی کنه بلکه خودش یکی از عوامل مرگ و میر در زلزله به حساب میاد ! از شما اکیدا خواهش می کنم که این مطلب رو اصلاح کنید وگرنه مسئول جان تمام کسانی هستید که این مطلب رو می خونند و احیانا توسط راهنمایی های شما کشته می شن : روش مثلث حیات (Triangle Of Life ) برای حفظ جان در زمان بروز زلزله مقاله اي كه در زير ملاحظه مي فرمائيد توسط آقاي doug copp در خصوص كاهش خسارات جاني در هنگام وقوع زلزله ارائه شده است اين مقاله در روزنامه ايران نيوز 6 مارس 200 5 چاپ شده بود كه توسط اداره كل تاسيسات برقي مديريت انرژي ترجمه و جهت بهره برداري بشرح ذيل ارائه مي گردد. انتظار مي رود كه اين متن بتواند اطلاعات مفيدي را در اختيار خوانندگان محترم قرار دهد. نام من doug copp و رئيس گروه نجات و مدير تيم آمريكائي نجات بين الملليARTI) American Rescue Team International هستم. اين تيم از مجربترين گروه هاي نجات مي باشد . نوشته هاي متن زير مي تواند جان افراد زيادي را در هنگام وقوع زلزله از مرگ نجات دهد. من به درون 875 ساختمان فرو ريخته ناشي از زلزله خزيدم و با گروه هااي نجات 60 كشور كار كرده و در تعداد زيادي ازكشورهاي جهان گروههاي نجات را سازماندهي نمودم و عضو گروه نجات خيلي از اين كشورها هستم . همچنين به مدت دو سال به عنوان كارشناس سازمان ملل در زمينه تخفيف فاجعه (UNX051-UNIENET) بودم و از سال 1985 به بعد در صحنه بلاياي طبيعي عمده جهان بجز مواردي كه فاجعه آني بوده ، شركت داشتم . در سال 1996 ما يك فيلم مستند ساختيم كه صحت متدولوژي ارائه شده توسط بنده را تاييد مي كرد . دولت مركزي تركيه و مقامات محلي و دانشگاه شهر استانبول در تهيه و فيلم برداري از اين آزمايش علمي و عملي با تيم ARTI همكاري داشتند. ما يك مدرسه و يك خانه را با 20 مانكن در داخل آن فرو ريختيم ، 10 مانكن را بصورت (Duck And Cover) (خميده و پنهان شده )و10 مانكن ديگر را به روش بقاي خودم تحت نام ((Triangle Of Life )مثلث حيات) استفاده كرديم. پس از فرو ريختن ناشي از زلزله مصنوعي ، ما به درون آوارها خزيديم و وارد ساختمانها شديم تا نتايج آزمايش را فيلمبرداري و مستند كنيم در اين فيلم كه فنون زنده ماندن خود را تحت نظارت مستقيم و شرايط علمي مرتبط با ريزش آوار تمرين نموديم به روشني نشان مي دادآنهائي را كه از روش (Duck And Cover) ( خميده و پنهان شده ) استفاده كردند، شانس زنده ماندن آنها صفر درصد و براي آنهائي كه از روش ما )مثلث حيات) استفاده كردند، 100 درصد بود.اين فيلم در تركيه و كشورهاي اروپائي توسط ميليونها تماشاچي ديده شد و در ايالات متحده و كانادا و آمريكاي لاتين هم از طريق تلويزيون به نمايش گذاشته شد. اولين ساختماني كه بداخل آن خزيدم ، مدرسه اي در شهر مكزيكوسيتي و درجريان زلزله سال 1985 بود همه بچه ها در زير ميزهايشان بودند و همگي تا ضخامت استخوانهايشان در هم كوبيده شده بودند . آنها مي توانستند زنده بمانند اگر در كنار ميزهايشان و در راهروي بين ميزها دراز مي كشيدند. كاري كه انجام داده بودند غير معقول و غير ضروري بود و در تعجب بودم كه چرا آنها در راهروها نبودند. من آن موقع نمي دانستم كه به آنها گفته شده بود كه خود را زير چيزي پنهان سازند. بسادگي مي توان دريافت ، هنگاميكه ساختمانها تخريب مي شوند وزن سقف كه بر روي اشياء و مبلمان فرود مي آيد ، آنها را درهم مي كوبد و فضاي خالي اي را در كنار آنها ايجاد مي نمايد اين فضا همان چيزي است كه من به آن مثلث حيات((Triangle Of Life مي گويم هر اندازه اشياء بزرگتر و محكم تر باشند كمتر فشرده مي شوند و هر اندازه كمتر فشرده شوندفضاي خالي كه احتمال زنده ماندن افرادي را كه به آن پناه مي برند بيشتر مي شود يك بار ديگر مي توانيد ساختمان فرو ريخته را در تلويزيون نگاه كنيد مثلث هايي را كه شكل گرفته اند را شمارش كنيدآنها در اكثر نقاط وجود دارند و از معمول ترين اشكالي هستندكه در داخل آوارها به راحتي مي توانيد مشاهده نماييد. من كاركنان سازمان آتش نشاني شهر ((Trujillo تروجيلو(با جمعيتي 750،000 نفري) را براي چگونه زنده ماندن و محافظت و نجات خانواده هايشان در هنگام وقوع زلزله آموزش دادم. رئيس آتش نشاني شهر((Trujillo تروجيلو كه خود استاد دانشگاه اين شهر هم مي باشد همواره مرا همراهي مي كرد و خود گواه حوادث اتفاق افتاده بود.مطلب ذيل گفته او مي باشد "نام من روبرتو روزالس است هنگاميكه 11 ساله بودم در اثر بروز زلزله سال 1972كه بيش از 70،000 نفرتلفات داشته است ، در داخل ساختمان فروريخته بدام افتادم وآنچه باعث نجاتم گرديد مثلث حياتي بود كه در كنار موتورسيكلت برادرم بوجود آمده بود. كليه دوستانم كه در زير ميز يا تخت رفته بودند در زير آنها له شده و جانشان را از دست داده بودند. من مثال زنده اي از ((Triangle Of Life ( مثلث حيات ) هستم و دوستانم مثالي از (Duck And Cover) ( خميده و پنهان شده ) كه همگي جانشان را از دست دادند." نكات و توصيه هاب مهم آقاي doug copp 1- در هنگام بروز زلزله و فرو ريختن ساختمان هر كسي كه از روش (Duck And Cover) ( خميده و پنهان شده ) استفاده كند بدون استثناء و همواره محكوم به مرگ است . افرادي كه زير اشيائي نظير ميزها و اتومبيلها مي روند در همانجا له مي شوند. 2- سگها و گربه ها و بچه ها همگي آنها اغلب بصورت طبيعي در وضعيت جنيني كه در رحم قرار دارند ، خم مي شوند و شما هم بايد همين طور عمل كنيد. اين غريزه طبيعي ايمني و اصل بقاء است . شما مي توانيد با همين شيوه در فضاي خالي كوچكتري زنده بمانيد. پس در زمان بروز زلزله سريع خود را كنار اشياء بزرگ ، مانند كاناپه بزرگ و يا اجسام محكمي كه در مقابل ضربه كمتر فشرده مي شوند و فضاي خالي در مجاور خود باقي مي گذارند ، قرار دهيد. 3- ساختمان هاي چوبي از ايمن ترين نوع ساختمانها محسوب مي شوند كه مي توانيد در هنگام وقوع زلزله در داخل آنها باشيد ، دليل آن ساده است چونكه چوب قابل انعطاف بوده و با نيروي زلزله به راحتي حركت مي كند . اگر ساختمان چوبي فرو ريزد فضاهاي خالي بزرگي ايجاد مي شود . همچنين ساختمانهاي چوبي داراي وزن متمركز شده و خرد كنندگي كمتري هستند. ساختمانهاي آجري مي توانند در حد قطعات آجر متلاشي شوند و آجرها منجر به بروز صدمات زيادي مي شوند البته اجساد له شده ناشي از فرو ريختن آنها از صدمات حاصل از فرو ريختن قطعات بتني بزرگ كمتر مي باشد. 4- اگر زلزله درهنگام شب و زماني كه شما در رختخواب خود هستيد اتفاق بيفتد كافي است از روي تخت به پايين بغلتيد ، يك فضاي ايمن و مناسب در اطراف تخت وجود دارد . هتلها مي توانند نرخ زنده ماندن ساكنان خود را در هنگام وقوع زلزله ، با نصب تابلوي راهنما در پشت درب اتاقها و اطلاع رساني به ساكنان مبني بر اينكه " در هنگام وقوع زلزله روي زمين كنار تختخواب دراز بكشيد" افزايش دهند. 5- اگر شما هنگام وقوع زلزله در حال تماشاي تلويزيون هستيد و فرار از در يا پنجره برايتان بسادگي امكانپذير نيست ، در وضعيت جنيني در كنار كاناپه يا صندلي بزرگ خم شويد. 6- هر كسي كه در زمان وقوع زلزله در زير درب قرار گيرد محكوم به مرگ است . چونكه اگر در هنگامي كه زير درب قرار دارد ، چهار چوب اطراف درب به سمت جلو وعقب بيافتد ، زير مصالح ساختماني بالاي چهار چوب درب له خواهد شد و اگر ستونها به طرفين بيفتند در اين حالت توسط آنها به دو نيم خواهد شد لذا در هر دو صورت جان خود را از دست خواهد داد . 7- هرگز در هنگام وقوع زلزله بر روي پله ها نرويد چونكه پله ها داراي گشتاور فركانسي متفاوتي هستند و لذا مجزا از تنه اصلي ساختمان نوسان مي كنند. به عبارتي پله ها و بقيه ساختمان با همديگر برخورد مي كنند تا اينكه شكست سازه اي در پله رخ دهد و كساني كه روي پله هستند قبل از اينكه پله خراب شود توسط گامهاي پله گرفتار شده و بصورت وحشتناكي قطع عضو خواهند شد . در هنگام زلزله حتي اگر ساختمان فرونريزد باز هم از پله ها دور بمانيد چونكه پله ها از مناطقي هستند كه احتمال تخريب بيشتري دارند حتي اگر پله ها توسط زلزله فرو نريزد ممكن است در اثر وزن ازدحام زياد افرادي كه فرياد كشان از روي آن در حال فرار هستند فرو بريزد. پله ها بايد پس از وقوع زلزله هر چند كه ساختمان آسيب نديده باشد از نظر ايمني مورد آزمايش قرار گيرند . 8- به ديوارهاي محيطي ساختمان نزديك شويد و يا در صورت امكان به بيرون از آنها برويد. هرچه داخل تر و دور تر از ديوارهاي محيطي ساختمان باشيد احتمال اينكه راه گريز شما مسدود شود بيشتر خواهد بود. 9- كساني كه در هنگام وقوع زلزله در خيابانها داخل خودروي خويش مي مانند وقتي كه خيابان طبقه فوقاني روي آنها خراب مي شود( در اتوبانهاي دو طبقه ) ، جان خود را از دست مي دهند. اين دقيقآ همان چيزي است كه در آزادراه نيميتز (Nimitz Freeway) رخ داد و قربانيان زلزله سانفرانسيسكو همگي در داخل خودروي خود به هنگام زلزله باقي ماندند و همگي كشته شدند . آنها مي توانستند زنده بمانند اگر از خودرو خارج شده و در كنارآن نشسته و يا دراز كشيده بودند.كليه خودرو هاي له شده بجز خودروهائي كه ستونهاي پل مستقيمآ روي آنها سقوط كرده بود، داراي فضاي خالي اي به ارتفاع 90 سانتي متر در اطراف خود بودند. 10 – از خزيدن در داخل خرابه هاي دفاتر روزنامه ها و يا اداراتي كه كاغذهاي انباشته زيادي در آنها وجود داشته است ، دريافتم كه كاغذ داراي خاصيت ارتجاعي بوده و چندان فشرده نمي شوند لذا فضاهاي خالي زيادي در اطراف بسته هاي كاغذ بوجود مي آيد كه مي تواند در زمان زلزله مورد استفاده قرار گيرد .
……………
زمانه:
پاسخ نویسنده مطلب به دیدگاه آقا یا خانم بیدین: دوست عزیز لطفا توجه داشته باشید این مطلب بر اساس آخرین یافتههای مراجع مورد تایید امدادی-اورژانسی و دانشگاهی تهیه شده است. متاسفانه در سالهای اخیر روش اشتباهی توسط بعضی از افراد از طریق ای-میل به صورت گسترده پخش شده با عنوان مثلث حیات یا همان Triangle Of Life. همان روشی که شما در کامنت خود به آن اشاره کردهاید. بر خلاف تصور شما این روش علمی نیست. متاسفانه ای-میلی که شما هم ترجمه آن را در کامنتتان گذاشتهاید در یک دورهای آنقدر شایع شد که حتی بسیاری از سازمانهای امدادی در آمریکا، کانادا و کشورهای دیگر مجبور شدند در وبسایتهای خود به آن اشاره کرده و مردم را از اجرای آن برحذر دارند. سایت جنرال ویکیپدیا هم مطلب قابل استفاده ای در مورد تاریخچه روش مورد نظر شما و ایرادهای آن دارد که میتوانید در این آدرس مطالعه کنید: http://en.wikipedia.org/wiki/Triangle_of_Life با تمام اینها دوباره تاکید میکنم روش Drop-Cover-hold On که در متن برنامه به آن اشاره کردهام همچنان بهترین و تنها روش مورد تایید سازمانهای امدادی رسمی دنیا است. اگر رفرنسهای علمی خواستید در خدمتتان هستم. سپاس از توجه شما مازیار
بی دین / 28 August 2012
اتحاد هموطنان برای کمک به زلزله زدگان آذربایجان ستودنیست. متاسفانه فجایع طبیعی در کشور ما نه تنها در هنگام وقوع باعث از دست رفتنه جان و مال هموطنان میشوند، بلکه ماهها و شاید سالها پس از وقوع به دلیل کمکاری و بی توجهی مسئولین قربانی میگیرند. من و همکارانم در دانشگاه Illinois یک سری فیلمهای کوتاه آموزشی تهیه کردیم که قابل نمایش روی تلفن موبایل هستند. اکثر این فیلمها در رابطه با مسائل کشاورزی هستند ولی این کلیپ بعد از زلزله Haiti تهیه شده تا به افراد زلزله زده روش تصفیه آب آشامیدنی را آموزش دهد.ترجمه فارسی و آذری این کلیپ تهیه شده. اگر این امکان برای شما وجود دارد که این کلیپ را به داخل ایران بفرستید، لطفا به ما کمک کنید شاید از این طریق بتوانیم به هموطنان زلزله زده کمکی کرده باشیم. این کلیپ طوری طراحی شده که به سادگی از طریق موبایل و Bluetooth قابل انتقال است. لطفا فایل ۳GP که مخصوص موبیل هست را از این لینک دانلود نموده و در صورت امکان برای ایرانیان داخل کشور ارسال نمایید. از همکاری شما سپاسگزاریم. Youtube:
youtube (azari)
Cholera (Farsi) – 3GP: http://susdeviki.illinois.edu/SearchResultView.aspx?id=199&vid=1 Cholera (Farsi) – 3Gp Light: http://susdeviki.illinois.edu/SearchResultView.aspx?id=200&vid=1 Cholera Prevention – Azari – 3GP SusDeViKI Link: http://susdeviki.illinois.edu/SearchResultView.aspx?id=201&vid=1 Cholera Prevention – Azari – 3GP LIGHT SusDeViKI Link: http://susdeviki.illinois.edu/SearchResultView.aspx?id=202&vid=1
Saber / 28 August 2012
ضمن تشکر از این مطلب مستدل و علمی شما،
درجواب اون دوستی که راجع به مثلث حیات نوشتن و ندانسته و به شدت از اون دفاع میکنن، من هم باید بگم که این روش مثلث حیات یکی از همون ایمیلهای غیرعلمی و نامعتبر هست که فقط به علت تکرار زیاد، افراد دارن به اشتباه به اون باور پیدا میکنن.
بد نیست قبل ار فروارد کردن هر ایمیلی و یا دفاع سفت و سخت از مطالب اون، یه سرچ کوچیک تو همین اینترنت راجع به صحت مطالبش داشته باشیم.
راستی، برای نمونه میتونید به لینک زیر نگاه کنید که در اون هم روش مثلث حیات رو رد کرده.
http://earthquakecountry.info/dropcoverholdon/
یا همون طور که اشاره شد، در لینک زیر مربوط به wikipedia مطالب خیلی مستدل و خوبی پیدا میشه:
http://en.wikipedia.org/wiki/Triangle_of_Life
در نهایت اینکه، دوستان لطفا لطفا لطفا لطفا، قبل از قبول و تکرار هر شنیده ای، ذره ای بیاندیشیم. این مساله امروز ما نیست، قرنهاست که جامعه ما درگیر این معضل هست.
نیما / 29 August 2012