سال ۲۰۲۰ مصادف است با دویست و پنجاهمین زادروز لودویک فان بتهوون، از بزرگ‌ترین موسیقی‌دانان آلمان. به همین مناسبت سال ۲۰۲۰ را آلمان سال بتهوون نامیده است. سه‌شنبه ۱۷ دسامبر/ ۲۶ آذر، همزمان با زادروز این موسیقی‌دان بزرگ رسماً مراسم سال بتهوون با برگزاری ۸۰۰ کنسرت در سراسر کشور آغاز شد. هدف از این مراسم این است که موسیقی بتهوون به میان مردم کوچه و بازار برود و در همه جا طنین‌انداز شود. اسطوره‌زدایی از بتهوون و ملموس کردن میراث فرهنگی او برای معاصران یکی از مهم‌ترین اهداف فرهنگی در سال بتهوون است.

لودویگ فان بتهوون: آیا باید در برابر او به زانو درآمد و یا باید با او ارتباط گرفت؟

به گزارش تاگس‌شاو، مونیکا گروتسر، وزیر فرهنگ آلمان در مراسم افتتاحیه رسمی سال بتهوون به اپرای بن دعوت شده است. مونیکا گروتسر گفت بتهوون در زمان حیات خود هم از شهرتی و نفوذی برخوردار بود که با افسانه پهلو می‌زد:

«بتهوون در دوران زندگی خود افسانه‌ای بود: هنرمندی که با رادیکالیسم خود، با آهنگسازی در برابر ریتم و عرف، مرزها را شکسته و بدین ترتیب مخاطبان گسترده‌ای را مجذوب خود کرد.»

در شهر بن آلمان، در زادگاه بتهوون روز سه‌شنبه هر ۹ سمفونی استاد در فقط یک روز اجرا می‌شود. بتهوون اما چه نسبتی با موسیقی‌دانان معاصر ما دارد؟ یکی از اهداف برنامه‌هایی که برای بزرگداشت بتهوون در سال ۲۰۲۰ در نظر گرفته شده، مشخص کردن پاسخ این پرسش به ظاهر ساده است. دیر کفتان، مدیر موسیقی بن و رهبر ارکستر در مصاحبه با تاگس‌شاو می‌گوید:

«بتهوون غولی است که هر موسیقی‌دانی توانایی‌ها و مهارت‌های خود را با او می‌سنجد. اما این بدان معنی نیست که می‌بایست در برابر او به زانو افتاد. ما می‌بایست شانه به شانه او بایستیم و با او ارتباط بگیریم.»

هدف نمایشگاهی هم که در آغاز سال بتهوون در کونست‌هاله بن افتتاح می‌شود، ایجاد ارتباط بهتر با زندگی و عقاید بتهوون است. در یکی از نامه‌هایی که از او به تازگی به دست آمده و در این نمایشگاه برای نخستین بار عرضه می‌شود، بتهوون این پرسش را مطرح می‌کند:

«چه زمانی فرامی‌رسد که فقط مردم وجود داشته باشند؟»

در زمانه‌ای که بتهوون می‌زیست، زادگاه او، شهر بن آلمان فضایی لیبرال داشت. این فضا بر اندیشه‌های بتهوون اثر گذاشته بود. «سرود شادی» از مشهور‌ترین سروده‌های فردریش شیللر، تجلی روح سرکش و آزادی‌خواهانه در زمانه اوست. شیللر این شعر را در اوج جوانی در تابستان ۱۷۸۵ سرود و بتهوون هم بعد‌ها تقطیعش کرد و بر اساس آن سمفونی نهم‌اش را ساخت.

یولیا رونگه، مدیر هنری نمایشگاه بتهوون در مصاحبه با تاگس‌شاو می‌گوید:

«تصویری که از بتهوون در ذهن داریم، تصویر مردی است که تا زنده بود با سختی‌ها دست و پنچه نرم می‌کرد و هنگامی هم که ناشنوا شد، تلخکام بود. اما این تصویر درست نیست. بتهوون بیش از همه مردی بود شاد که خنده از لب‌هایش نمی‌رفت و اوقات خوبی را با دوستانش می‌گذارند و وقتی هم که ناشنوا شد، خوش‌مشرب بود و از زندگی همچنان لذت می‌برد.»

بیشتر بخوانید: