نمایندگان دولت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق در پی مذاکراتی در بغداد به توافق اولیه در مورد بودجه سال ۲۰۲۰ دست یافتند. براساس این توافق اقلیم کردستان در ازای سهم خود از بودجه فدرال، به‌طور متوسط روزانه ۲۵۰ هزار بشکه نفت به دولت مرکزی تحویل خواهد داد.
به‌گزارش شبکه خبری راووداو کردستان عراق، هیئت دولتی اقلیم کردستان روز دوشنبه ۴ آذر / ۲۵ نوامبر در دومین بازدید خود در سه روز اخیر، به بغداد سفر کرد تا با دولت مرکزی درباره سهم اربیل در بودجه و صادرات نفت مستقل آن به توافق برسد. پس از شش ساعت گفت‌وگو توافق بر سر تحویل ۲۵۰ هزار بشکه نفت در روز به شرکت نفت عراق (سومو) حاصل شد.
ثامر الغضبان، وزیر نفت عراق در این‌باره گفت: «اکنون یک توافق اولیه وجود دارد که براساس آن اقلیم کردستان از آغاز ماه ژانویه سال ۲۰۲۰ به‌طور متوسط روزانه ۲۵۰ هزار بشکه نفت تولیدشده در این منطقه را به شرکت نفت عراق (سومو) واگذار می‌کند و این شرکت بر صادرات آن از طریق بندر جیهان در ترکیه نظارت خواهد کرد.»
الغضبان تأکید کرد که این توافق نفتی «یکی از ستون‌های مهم» لایحه بودجه سال ۲۰۲۰ است.
به‌گفته وزیر نفت عراق «در ازای آن، نمایندگان منطقه [اقلیم کردستان] در کنار همکاران خود در دولت فدرال در تهیه بودجه شرکت خواهند کرد».
الغضبان افزود: «نمایندگان برای نهایی کردن پیش‌نویس لایحه بودجه روز یکشنبه و دوشنبه در بغداد دیدار خواهند کرد.»
نوری صباح الدليمی، وزیر برنامه‌ریزی عراق نیز توافق اولیه با اقلیم کردستان را تأیید کرد. او گفت: «در بسیاری از موضوعات اساسی توافق حاصل شد. هفته آینده، جلسه‌ای برای نهایی کردن توافقاتی که در این جلسه به دست آمده است، برگزار می‌شود.»
توافق میان اقلیم کردستان و دولت فدرال عراق سال‌ها در حال انجام است. اقلیم کردستان از سال ۲۰۱۳ مستقیماً از میدان‌های نفتی خود از طریق بندر جیهان در ترکیه به بازارهای جهانی نفت صادر می‌کند.
فروش مستقل نفت، دولت وقت نوری المالکی در بغداد را خشمگین کرد. در حالی که جنگ علیه گروه «دولت اسلامی» (داعش) ادامه داشت و شمار آوارگان عراقی و پناهجویان سوری در منطقه افزایش می‌یافت و منطقه کردستان به یک بحران عمیق مالی دچار شده بود، بغداد اقلیم کردستان را از سهم ۱۷ درصدی خود از بودجه فدرال در سال ۲۰۱۴ محروم کرد.
در زمان نخست‌وزیری حیدر العبادی نیز تا ابتدای سال ۲۰۱۸، همچنان فقط درصد کمی از سهم بودجه‌ای اقلیم کردستان پرداخت می‌شد.
با نخست‌وزیری عادل عبدالمهدی اقلیم کردستان توانست بر سر لایحه بودجه سال ۲۰۱۹ به توافق مطلوب‌تری دست یابد.
براین اساس در قبال سهم ۱۲,۶۷ درصدی از بودجه فدرال، اقلیم کردستان می‌بایست روزانه ۲۵۰ هزار بشکه نفت به شرکت سومو تحویل دهد. در صورت عدم انجام چنین تعهدی، به دولت فدرال حق داده شده بود مبلغی از سهم بودجه اقلیم کردستان را متناسب با میزان نفتی که تحویل داده نشده است، کاهش دهد.
دولت فدرال از عدم موفقیت اقلیم کردستان در تحویل نفت چشم‌پوشی کرد. اربیل ادعا کرد که تمهیدات قراردادی و بدهی شرکت‌های نفتی مانع از تحویل نفت شده است.
اعتراضات ضددولتی دو ماه اخیر در جنوب و مرکز عراق علیه فساد و سیاستمداران حاکم، دولت عبدالمهدی را متزلزل کرده است. در چنین شرایطی مقامات اقلیم کردستان هر چه سریع‌تر بر سر بودجه توافق کرده‌اند تا در صورت تغییر دولت مرکزی کردها بتوانند از توافق مطلوب در بودجه استفاده کنند.
خالد شوانی، وزیر داخلی (کشور) اقلیم کردستان گفت: «ما دیدگاه خود را در مورد لایحه بودجه سال ۲۰۲۰ به طرف عراقی گفتیم و طرح‌هایی را در رابطه با موضوع نفت و سهم بودجه اقلیم کردستان، حقوق مالی آن و بودجه نیروهای پیشمرگه ارائه دادیم.»
اقلیم کردستان هیئت نمایندگی خود را در قالب کمیته‌ای برای تدوین لایحه بودجه تشکیل می‌دهد. این نخستین بار است که اربیل در تدوین بودجه شرکت می‌کند، لوایح قبلی را به‌طور انحصاری دولت فدرال تدوین می‌کرد.
برخی از توافق‌های دوشنبه هنوز تکمیل نشده‌اند، از جمله درصد دقیق سهم اقلیم کردستان از بودجه. اقلیم کردستان اصرار دارد که سهم این منطقه از بودجه به پیش از سال ۲۰۱۴ یعنی ۱۷ درصد بازگردد. همچنین مشخص نیست که چه کسی هزینه‌های عملیات شرکت‌های فعال در میادین نفتی اقلیم کردستان را پرداخت می‌کند.
بیشتر بخوانید: