پانزدهمین نمایشگاه عکس «تول» فرانسه به مناسبت بیستمین سالگرد تأسیس این باشگاه از تاریخ ۲ تا ۱۷ نوامبر با حضور افتخاری مهمان این افتتاحیه رضا دقتی عکاس خبری مجله نشنال جئوگرافیک برگزار شد. این نمایشگاه در دو بخش مجزا که یک بخش آن به آثار عکاسان سراسر دنیا و بخش دیگر آن شامل ۳۰ عکس از مجموعه آثار رضا دقتی اختصاص داده شده بود در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.
رضا دقتی در روز افتتاحیه این نمایشگاه سخنرانی کرد. موضوع سخنرانی دقتی با عنوان «رویاهای بشریت» روایتی از تجربه‌های او به عنوان یک عکاس خبرنگار در بحران‌های افغانستان، اقلیم کردستان، روآندا و سایر کشور‌ها بود. فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری سابق فرانسه هم در این سخنرانی حضور داشت.
رضا دقتی و فرانسوا اولاند در گفت‌وگویی دو نفره مسائل کنونی افغانستان و خاورمیانه را به بحث گذاشتند. در این گفت‌وگو رضا دقتی دیدگاه خود را نسبت به وضعیت صلح در خاورمیانه و تاثیرات آن بر نتایج واقعی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تشریح کرد.
دقتی در حضور اولاند ریشه پدیده تقلب در انتخابات را در وضعیت کنونی خاورمیانه و عدم برقراری صلح در این منطقه از جهان دانست. به نظر دقتی برقراری صلح در خاورمیانه ارتباط پیوسته‌ای با نحوه برگزاری انتخابات دارد.
کردها نماد ایستادگی در برابر تجاوز
رضا دقتی در سخنرانی خود با عنوان «رویاهای بشریت» گفت عکس‌های پرتره‌ای بیانگر مصیبت‌ها، درد‌ها و جنگ‌هایی بوده‌اند که انسان در دوران کنونی با آنها مواجه و درگیر است. دقتی با سفر به بیش از صد کشور جهان تنها خبرنگار و عکاسی است که وقایع جنگ و داستان‌های پیرامون آن را مستند کرده است. بخشی از عکس‌های رضا دقتی در این نمایشگاه به سرنوشت کردها در خاورمیانه اختصاص داشت که حامل پیام استقامت و ایستادگی مردمان این سرزمین است: ملتی که مورد تجاوز و یورش‌های همه جانبه قرار گرفته اما هنوز به پایداری ادامه می‌دهد.
از دیدگاه رضا دقتی کردها یکی از زجرکشیده‌ترین ملت‌ها در طی صد سال اخیر هستند و او در تصاویرش تلاش کرده ارزش‌های والایی نظیر آزادی، برابری زن و مرد و ایستادگی این ملت را به مخاطب خود انتقال دهد.
احمد شاه مسعود، چهره‌ای تاریخساز در جنگ‌های افغانستان
در قسمتی دیگر از نمایشگاه بین‌المللی عکس «تول»، دقتی به جنگ افغانستان پرداخت. او با سفر‌های متعدد طی سال‌ها به این کشور، تصاویری را در جنگ ۹ ساله افغانستان با ارتش سرخ شوروی به ثبت رسانده است. مقابله مردم با یکی از قوی‌ترین ارتش‌های دنیا در آن زمان و مقاومت و ایستادگی مردمان افغانستان در برابر ارتش سرخ درونمایه آثار دقتی از آن ایام را رقم زده است.
احمد شاه مسعود که رضا دقتی از او به عنوان یکی از «آزادگان اسطوره‌ای تاریخ منطقه» یاد می‌کند کسی بود که یک تنه در مقابل ارتش اتحاد جماهیر شوروی و بعد القاعده و طالبان و نیروهای پاکستانی ایستاد و نهایتا توسط القاعده کشته شد. دقتی یکی از همراهان او در طول جنگ بود و مسئولیت تهیه گزارش و عکس را برای رسانه‌‌های بین‌المللی به عهده داشت. پرتره معروف احمد شاه مسعود که در نمایشگاه عکس تول نیز با استقبال مخاطبان روبرو شد، تصویر اصلی پوستر رونمایی شده از این نمایشگاه است. این عکس پیش از این در نشریه نشنال جئوگرافیک و سایر نشریات معتبر جهانی بازخورد گسترده‌ای داشته است.
پرتره‌هایی از کودکان آواره رواندا
بخش دیگری از نمایشگاه بین‌المللی عکس «تول» به آثار رضا دقتی از نسل‌کشی روآندا و کودکان بی‌سرپرست بازمانده از این جنگ اختصاص داشت. نسل‌کشی روآندا که در سال ۱۹۶۴ آغاز شد و قتل عام۸۰۰ هزار نفر تنها در ۱۰۰ روز توسط تندرو‌های قوم هوتو ورقی دیگر از فجایع تاریخی به دست بشریت را رقم زد. حاصل آن جنگ اما بیش از ۱۲ هزار کودک آواره و بی‌سرپرست بود که در اردوگاه‌ها زندگی می‌کردند و در انتظار خانواده‌هایشان بودند و هرگز کسی هم سراغی از آنها نگرفته بود.
رضا دقتی از خود می‌پرسید عکاسی چگونه می‌تواند به حل مشکلات و مسایل آنها کمک کند؟ در نتیجه تصمیم گرفت با حمایت سازمان یونیسف و صلیب سرخ جهانی چاره‌ای برای این کودکان آواره بیاندیشد. او تهیه عکس پرتره را به چندین پناهنده در اردوگاه‌ها آموزش داد تا اینکه ۱۲۰۰۰ تصویر پرتره جمع‌آوری و در اردوگاه‌ها به نمایش گذاشته شد با این امید که خانواده‌ها، اقوام و یا افرادی که در جست‌وجوی بازماندگانشان هستند از این طریق بتوانند عضو خانواده خود را شناسایی کنند. به نقل از رضا دقتی در این پروژه بعد از چهار ماه ۳۵۰۰ کودک بی‌سرپرست خانواده‌های خود را شناسایی کردند که در آن زمان یک موفقیت بزرگ بود.
رضا دقتی متولد ۱۳۳۱ در تبریز است. او که تابعیت فرانسه را دارد بعد از انقلاب ۵۷ ناچار به ترک کشور شد. از افتخارات دقتی کسب نشان «ملی شوالیه لیاقت» در فرانسه توسط وزارت خارجه این کشور و همچنین دریافت «جایزه لسی» در نیویورک است که از آن به عنوان «اسکار عکاسی» یاد می‌کنند. دقتی که مولف ۳۳ جلد کتاب است بنیان‌گزار «بنیاد فرهنگی- مطبوعاتی آینه» در افغانستان است که به آموزش و تربیت خبرنگاران و عکاسان می‌پردازد. دقتی به عنوان فتوژورنالیست طی سال‌ها با نشریه «نیوزویک» و به صورت مستمر با مجله نشنال جئوگرافیک همکاری دارد.
کتاب «چشم‌اندازی دیگر» نوشته رضا دقتی (پی دی اف)
بیشتر بخوانید: