محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران جمعه یک شهریور/ ۲۳ اوت، در آستانه برگزاری اجلاس گروه ۷ با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه در کاخ الیزه در پاریس دیدار و گفت‌وگو کرد. پیشنهادهای مکرون به ایران برای جلوگیری از اجرای گام سوم تعهدات این کشور در برجام و یافتن راه‌کارهایی برای تخفیف تحریم نفتی و بانکی ایران و همینطور آزادی کشتیرانی در خلیج فارس در مرکز توجه قرار داشت.
وزیر خارجه ایران گفت‌وگو با مکرون را سازنده خواند. همانطور که انتظار می‌رفت در این دیدار پیشنهاد مکرون به روحانی به بحث گذاشته شد: فعال شدن اینستکس برای مبادلات بانکی و تجاری با ایران با ۱۵ میلیارد یوریو و طرح «توقف در برابر توقف» فرانسه در این معنا که ایران از اجرایی کردن گام سوم کاهش تعهداتش در برجام صرف‌نظر کند و در ازای آن برخی از تحریم‌های آمریکا به تعلیق درآید تا فرصت گفت‌وگو درباره برنامه موشکی و نفوذ ایران در خاورمیانه فراهم شود. ظریف در جمع خبرنگاران در پاریس گفت:
«گفت‌وگوهای خوب و سازنده‌ای بود، البته به این بستگی دارد که چگونه اتحادیه اروپا بتواند به تعهداتی که در قالب برجام و همینطور تعهداتی که بعد از برجام و خروج آمریکا متعهد شده عمل کند. البته اجلاس جی ۷ هم است و فرصتی برای آقای مکرون است که با سایر اعضای اروپایی ۱+۴ و اگر بخواهند با سایر اعضای گروه ۷ صحبت کنند.»
وزیر خارجه ایران اعلام کرد که تماس‌های مکرون با روحانی ادامه می‌یابد اما ایران همچنان بر این نظر است که برجام غیر قابل مذاکره مجدد است. ظریف درباره آزادی دریانوردی در خلیج فارس نیز یک بار دیگر طرح گفت‌وگوهای منطقه‌ای را در برابر ائتلاف دریایی آمریکا در تنگه هرمز قرار داد:
«امنیت خلیج فارس برای ما موضوع مهمی است. پیشنهادهایی را درباره امنیت خلیج فارس ارائه کردیم. در بحث آزادی کشتیرانی همانطور که قبلا گفتم همواره آماده هستیم به‌عنوان عضو موثر جامعه بین‌المللی، در قبال آزادی برای کشتیرانی ما هم برای آزادی کشتیرانی همکاری کنیم.»
همزمان با این تحولات، یک مقام آگاه در وزارت خارجه بریتانیا که خبرگزاری رویترز نام او را اعلام نکرده، قبل از آغاز اجلاس گروه ۷ گفت نزدیکی بوریس جانسون با دونالد ترامپ تأثیری در مواضع دولت بریتانیا نسبت به توافق هسته‌ای با ایران ندارد:
«ما همچنان خواهان حفظ برجام هستیم و مایل نیستیم ایران به بمب اتمی دست پیدا کند. مهم است که توافق اجرا شود و موضع دولت بریتانیا هم تغییر نکرده است.»
این مقام دیپلماتیک اما یادآوری کرد که شرط بریتانیا برای حمایت از برجام، اجرای کامل توافق توسط ایران است.
اجلاس گروه ۷: بدون بیانیه پایانی
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه جمعه یکم شهریور/ ۲۳ اوت ساعتی قبل از دیدار و گفت‌وگو با وزیر خارجه ایران با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که غروب شنبه در ضیافت شام و همچنین صبح یکشنبه با رهبران گروه ۷ موضوعات مهم سیاسی جهان از جمله توافق هسته‌ای با ایران و تنش ایران و آمریکا در خلیج فارس به بحث گذاشته می‌شود و سپس اگر ضرورت داشت گروه ۷ بیانیه پایانی صادر می‌کند، در غیر اینصورت بدون بیانیه به کار خود پایان می‌دهد.
علاوه بر ایران، بحران اوکراین و الحاق شبه‌جزیره کریمه به روسیه، عدالت جنسینی در سطح جهان، گرمایش زمین و همینطور تحولات بازار کار به سبب پیشرفت‌های دیجیتال در دستور کار رهبران کشورهای فرانسه، کانادا، بریتانیا، آلمان، ایتالیا و ژاپن قرار دارد. در دومین روز اجلاس، همکاری نزدیک‌تر با کشورهای آفریقایی نیز به بحث گذاشته می‌شود.
رئیس جمهری فرانسه جمعه با انتشار بیانیه‌ای خواهان نزدیکی مجدد اتحادیه اروپا به روسیه شد:
«روسیه به اروپا تعلق دارد. آیا باید شاهد آن باشیم که آن‌ها با چین وارد یک همکاری اقتصادی و نظامی می‌شوند؟ نه. یقین دارم که باید کاری کنیم که روسیه به اروپا مجدداً نزدیک شود. هر چه زودتر این اتفاق بیفتد بهتر است.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا شنبه ۲ شهريور/ ۲۴ اوت وارد بیاریتز فرانسه می‌شود. بسیار دیرتر از سایر رهبران هفت کشور صنعتی جهان.
رئیس جمهوری آمریکا اواسط مرداد با انتشار دو پیام در توییتر در واکنش به تماس‌های تلفنی مکرر مکرون و روحانی نوشت ایران که با مشکلات مالی جدی مواجه شده، سخت در پی مذاکره است اما مکرون به تهران پیام‌های اشتباه ارسال می‌کند. ترامپ به تأکید اعلام کرد:
«هیچ‌کس غیر از ایالات متحده به نمایندگی از ایالات متحده صحبت نمی‌کند. هیچ‌کس به هیچ شکل، روش یا نوع مجاز به نمایندگی ما نیست.»
ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه اما پاسخ داد که فرانسه به عنوان یک کشور مستقل حق خود می‌داند که برای ثبات و امنیت منطقه کوشش کند.
علاوه بر اختلاف نظر بر سر ایران، افزایش مالیات شرکت‌های آمریکایی مانند گوگل و فیسبوک در فرانسه، و همینطور اختلاف بر سر توافق اقلیمی پاریس، بر روابط آمریکا و فرانسه اثر سوء گذاشته است. ترامپ تهدید کرده که تعرفه گمرکی خودروهای فرانسوی را افزایش می‌دهد. سال گذشته ترامپ اجلاس گروه ۷ در کبک کانادا را زودتر از موعد ترک کرد و امضای خود از بیانیه پایانی اجلاس را هم پس گرفت. چشم‌پوشی مکرون بر بیانیه پایانی با توجه به بحران ایران و اوکراین و همینطور اختلافات تجاری بین هفت کشور متمول جهان بی‌مورد نیست.
روز گذشته در دیدار مکرون با جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا مقابل او پایش را روی میز گذاشت. مکرون گفته بود دستیابی به توافق جدید برای خروج لندن از اتحادیه اروپا در ۳۰ روز آینده عملاً غیر ممکن است. جلوه دیگری از تنش در اجلاس پیش روی در بیاریتز.
بیشتر بخوانید: