اقتصاد ایران یک اقتصاد نفتی است؛ اقتصادی متکی به صادرات نفت خام و واردات کالا از خارج کشور که با هر تغییر و تحولی در قیمت جهانی نفت، سیستم گردش مالی، روند واردات کالا، ارزش برابر پول ملی در برابر ارزهای خارجی و مسائل این‌ چنینی دچار اختلال‌های شدید می‌شود.

زیر فشار شدید مشکلات اقتصادی، مردم ایران عمیقاً دچار نا‌امیدی، ترس و استرس شده‌اند. اقتصاد ضعیف و بیمار ایران دچار شوک‌های پیاپی و پر قدرتی شده است. قیمت کالاها و خدمات در بازارهای جهانی با افزایش قیمت نفت جهش پیدا می‌کنند، اما با کاهش قیمت نفت خام کاهش نمی‌یابند. حکومت نیز راحت‌ترین راه حل، یعنی انتقال این فشار اقتصادی به مردم ایران را در پیش گرفته است. تحریم‌های وضع شده از سوی ایالات متحده علیه ایران اکنون تبدیل به تحریم‌های بین‌المللی شده است. جمهوری اسلامی- و در پی آن آن ایران- با کاهش شدید فروش نفت، ممنوعیت‌های نقل و انتقال‌های بانکی، ممنوعیت ورود کالا، افزایش شدید هزینه واردات به دلیل کاهش ارزش پول ملی و مشکلات جدی از این دست، در همه عرصه‌ها دچار مشکل شده است. ایران تنها به صادرات گسترده مواد خام دلخوش است که آنها هم با فرآوری در کشورهای دیگر با ارزش افزوده بالاتر مجدداً به ایران فروخته می‌شوند.

از معیشت مردم تا روحی اجتماعی و شخصی ایرانیان همچنین فرهنگ آنها دچار تغییر شده است. تاثیراتی که این تحریم‌های جدید بر زندگی مردم گذاشته است چنان گسترده است که شایسته است محورهای اصلی آن در بعد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به صورت مستقل مورد بررسی قرار بگیرد. ایران با حدود ۷۵ میلیون نفر پس از چین با بیش از یک میلیارد و ۲۳۰ میلیون نفر جمعیت بزرگ‌ترین مصرف‌کننده دارو در آسیاست. به همین خاطر محوری که در این نوشته از تاثیرات تحریم‌های اقتصادی در نظر گرفته شده است موضوع دارو و درمان است.

مشاهدات

در اثر تحریم‌ها فروش بسیاری از مواد دارای کاربری دوگانه و یا حساس به ایران ممنوع شده است و یا به دلیل کاهش ارزش پول ملی ایران قیمت آن افزایش چشمگیری داشته است.

از آنجایی که سرمایه‌داران و رانتخواران اقتصاد ایران همگی از مقامات حکومتی و اعضای سپاه پاسداران هستند حتی ورود مواد و داروهایی که شامل تحریم‌ها نمی‌شوند هم کاهش یافته است. چرا که یا این اشخاص به طور مستقیم مورد تحریم قرار گرفته‌اند یا ترجیح می‌دهند سرمایه‌های عظیم خود را صرف تجارت‌های پر سود‌تری مانند خرید و فروش ارز و سکه طلا و دلالی کنند. بی‌شک هیچ گروهی به اندازه بورژوازی نظامی ایران از تحریم‌های اقتصادی غرب سود نمی‌برد. مافیای اقتصادی ایران با هر پله تشدید تحریم‌ها یا اعمال تحریم‌های جدید فربه‌تر می‌شود و با ایجاد انحصار اقتصادی خود، قدرت سیاسی بیشتری پیدا می‌کند. اکثریت مطلق تجربه‌های تاریخی کشورهای مورد تحریم قرار گرفته نشان می‌دهد که اعمال تحریم‌ها، اهدای “فلسفه وجودی” به شرایط خفقان و دیکتاتوری به بهانه «دشمن» است.

رونق کار مافیای دارو با تحریم‌های بیشتر

شغل جدیدی در اطراف داروخانه‌های کلیدی تهران به وجود آمده است. افرادی به ظاهر محترم، شیک‌پوش و خوش برخورد که با قیمت بالایی پیشنهاد خرید و فروش بروشور و جعبه خالی داروهای کمیاب و گران قیمت (داروهای بیماری‌های خاص) را به دارندگان نسخه‌های پزشکی ارائه می‌دهند.

دلالان داروی خیابان ناصر خسرو با مخدوش کردن تاریخ مصرف داروهای گران قیمت و قرار دادن داروهای فاسد یا تقلبی در جعبه‌های اصلی، آنها را با قیمت‌های کلانی به بیماران و نیازمندان می‌فروشند.


از آنجایی که سرمایه‌داران و رانتخواران اقتصاد ایران همگی از مقامات حکومتی و اعضای سپاه پاسداران هستند حتی ورود مواد و داروهایی که شامل تحریم‌ها نمی‌شوند هم کاهش یافته است. چرا که یا این اشخاص به طور مستقیم مورد تحریم قرار گرفته‌اند یا ترجیح می‌دهند سرمایه‌های عظیم خود را صرف تجارت‌های پر سود‌تری مانند خرید و فروش ارز و سکه طلا و دلالی کنند.

تهران- داروخانه ۱۳ بهمن: پیرمردی با ظاهری بسیار فقیر نسخه‌ای در دست دارد و گوشه داروخانه ایستاده است و گریه می‌کند. هرکس بسته به توانایی‌اش مقداری پول در جیب پیرمرد می‌گذارد. نسخه پیرمرد مربوط به بیماری آلزایمر است و پیرمرد توان پرداخت قیمت ۳۵۰ هزار تومانی داروهای خود را ندارد. حرف نمی‌زند. فقط گریه می‌کند. خیلی از افراد درون داروخانه سرهایشان را پایین انداخته‌اند و به وضوح از یک نارضایتی درونی بی‌قرار‌‌اند.


تهران _ جوادیه: زنی در حالی که دو جعبه بزرگ در دست دارد و با دندان چادر مشکی‌اش را نگهداشته است که از سرش نیافتد با صدای غیر واضح مشغول فحش دادن به زمین و زمان است. در جعبه‌ها تعداد ۱۴۰ عدد “نلاتون” وجود دارد. یک جسم پلاستکی ساده و یکبار مصرف که از آن برای تخلیه مثانه بیماران کهنسال و یا بیمارانی که قادر به کنترل سیستم دفع خود نیستند استفاده می‌کنند. قیمت این وسیله ساده از ۲۴۵ تومان به ۳۲۰ تومان افزایش پیدا کرده است و طبق یک حساب و کتاب ساده مبلغ ۳۰ هزار تومان در ماه به هزینه‌های خانواده زن اضافه شده است. مبلغی که باید از شکم خانواده زده شود.

بیماری ام.اس: در ایران بیش از ۵۰ هزار نفر مبتلا به بیماری ام.اس هستند. بیماری‌ای که در آن غشای محافظ اعصاب توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار می‌گیرد و به تدریج با فلج کردن اندام‌های مختلف در نهایت قلب را از کار می‌اندازد و موجب مرگ می‌شود. ابتلا به این بیماری در زنان سه برابر مردان است.

مبتلایان به بیماری ام.اس به محض نوسان‌های بازار ارز و طلا شاهد افزایش ناگهانی قیمت داروی ایرانی “سینووکس” بودند. مقامات بهداشتی و حکومتی و بخش‌های مختلف اخبار صدا و سیما مسئله را انکار می‌کنند و طبق معمول جمهوری اسلامی آنها را اخبار نادرست و سوءتفاهم ناشی از عدم هماهنگی با شرکت‌های بیمه عنوان می‌کند، اما دروغ‌های مقامات حکومتی و اخبار خوش تلویزیون دردی از بیماران و خانواده‌های آنها دوا نمی‌کند. داروهای خارجی نیز از همان لحظه شروع نوسان‌های قیمت ارز و طلا در اثر تحریم‌ها شروع به بالا رفتن کردند.

فروش دارو‌های حیاتی برای سیر کردن شکم: مسئله دردناک در زمینه داروهایی که به دلیل تحریم خرید مواد اولیه یا خود آنها با مشکل روبه‌رو شده و قیمت‌های آنها دچار جهش قیمت شده این است که پدران و مادران خانواده‌های فقیر که قادر به سیر کردن شکم فرزندان خود نیستند اقدام به فروش تمام یا قسمتی از داروهای خود به دلالان می‌کنند تا با پول آن بتوانند اجاره خانه خود را بدهند یا برای فرزندان خود غذا تهیه کنند.

 طی چند مرحله تعقیب فروشندگان دارو به دلالان، بی‌شک به موارد گویایی از جنس اتفاق‌های زیر برخواهید خورد:

_ در یک مورد زنی که با دارو از داروخانه خارج شد دو عدد از بسته‌های دارو را از نایلون بیرون آورد و محتویات آنها را نصف کرد. نیمی را درون کیف خود جای داد و نیمی دیگر را به دلالان فروخت. او پیاده خودش را به میدان امام حسین رساند و بعد از خرید یک اسباب بازی ارزان قیمت بچه‌گانه، برنج، قند و روغن سوار اتوبوس‌های جنوب میدان شد.

_ در مورد دیگری مردی که با دارو از داروخانه خارج شد کیسه دارو را به طور مستقیم به یکی از دلال‌ها داد و پولش را دریافت کرد. دلال جیب‌ها، جوراب‌ و درون کفش فروشنده را با دقت بازرسی کرد و با سئوال «مطمئنی چیزی را پنهان نکرده‌ای؟ » و دریافت تعدادی زیاد قسم مبنی بر پنهان نکردن دارو، مرد را رها کرد.

مرد خودش را به پارکی نزدیک میدان شوش رساند و کل پارک را با دقت وارسی کرد. کسی که به دنبالش می‌گردید یک فروشنده مواد مخدر بود. تقریبا (از لحاظ حجمی و بر مبنای قضاوت چشمی) بیشتر پول داروها را برای خرید مواد مخدر به فروشنده داد.

چین علیه سلامتی ایرانیان

بعد از واردات میخ، پونز، چفیه، سنگ قبر، سیر، چسب، گل سر، پارچه، سفال، لوبيا قرمز، گريپ فروت، سير و نخود فرنگى غلاف​دار، توپ بدمینتون، کتاب، تقویم، قلاب ماهیگیری و غیره اکنون با تحریم مستقیم یا افزایش شدید قیمت دارو و لوازم پزشکی در اثر تحریم‌ها، چینی‌ها در حال قبضه کردن بازار دارو و لوازم پزشکی ایران با محصولات بی‌کیفیت و بیماری‌زا هستند.

بعد از واردات میخ، پونز، چفیه، سنگ قبر، سیر، چسب، گل سر، پارچه، سفال، لوبيا قرمز، گريپ فروت، سير و نخود فرنگى غلاف​دار، توپ بدمینتون، کتاب، تقویم، قلاب ماهیگیری و غیره اکنون با تحریم مستقیم یا افزایش شدید قیمت دارو و لوازم پزشکی در اثر تحریم‌ها، چینی‌ها در حال قبضه کردن بازار دارو و لوازم پزشکی ایران با محصولات بی‌کیفیت و بیماری‌زا هستند.

براساس آمار حکومتی حجم كل داروی مصرفی كشور با احتساب یارانه دولتی حدود هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان است كه ۹۶ درصد داروی مصرفی در ایران را تشكیل می‌دهد. مطابق آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت ۹۶ درصد از داروی مصرفی در ایران تولید می‌شود و چهار درصد مابقی وارداتی است ولی برای این چهار درصد، بیش از دو برابر ۹۶ درصد یاد شده هزینه اختصاص می‌یابد.

 ۹۶درصد داروی تولید داخل توسط ۶۲ كارخانه داروسازی ایرانی تولید می‌شود كه ۲۵۰ میلیون دلار، سالیانه برای واردات مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز ارز تهیه می‌شود. این در حالی است كه برای ۴ درصد داروی مصرفی در ایران كه صددرصد وارداتی است، ۴۵۰ میلیون دلار هزینه می‌شود. این داروها گران‌ قیمت هستند و به بیماران خاص، قلبی و عروقی و انواع سرطان‌ها اختصاص دارد. مطابق آنچه گفته شد سالیانه برای تامین كل دارو (وارداتی و تولیدی) در ایران ۷۰۰ میلیون دلار ارز تامین می‌شود كه این رقم ۴۵ درصد هزینه و ارزش بازار دارویی كشور را شامل می‌شود.

مدیر كل نظارت بر امور دارویی وزارت بهداشت، رقم واقعی قاچاق دارو را سالیانه ۸۰ تا ۱۵۰ میلیارد تومان اعلام می‌كند. رئیس مجمع عالی واردات، “محمدحسن برخوردار” این رقم را ۳۰۰ میلیارد تومان دانسته و عضو هیئت مدیره انجمن داروسازی ایران، گردش دارویی قاچاق كشور را هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده است. در این میان حجم عظیمی از داروهای قاچاق از داروهای استراتژیک گرفته تا انبوهی از مکمل‌های جنسی رنگارنگ از کشور چین وارد ایران می‌شوند.

بختک داروهای چینی روی سر مجروحان جنگ ایران و عراق

روشنک محمدی در وبلاگ جانبازان شیمیایی ایران می‌نویسد: “سال‌های بعد از جنگ، زمانی که نشانه‌های بیماری شیمیایی جانبازان خودنمایی کرد، وابستگی آنها به داروهای خارجی که می‌توانست بخشی از دردشان را تسکین دهد روز‌به‌روز افزوده شد. بیشترین داروی مصرفی این افراد از کشورهايی مانند آلمان و انگلیس وارد شده و با کمترین عارضه و بیشترین تاثیر در اختیار آنان قرار می‌گرفت. اما یک سالی می‌شود که داروهای بی‌کیفیت چشم بادامی‌ها گوی سبقت درمانی کشور را نیز ربوده‌اند و این در حالی است که جانبازان شیمیایی از وفور داروهای بی کیفیت چینی در بازار درمانی کشور شکایت دارند ولی مسئولان حکومتی وجود هرگونه داروی چینی را تکذیب می‌کنند.”

بیشترین داروهای چینی متعلق به بیماران اعصاب و روان است. این داروها درصدی ارزان‌تر از مشابه اصلی آلمانی خود هستند، اما اثر درمانی ندارند و در عین حال مشکلات بیشتری برای جانبازان ایجاد می‌کنند. البته روی بسیاری از این داروها واژه ساخت چین دیده می‌شود و روي برخی نیز نام کشور تولید‌کننده درج نشده و بی نام و نشان هستند.

یکی از مجروحان می‌گوید: “از سال ۹۰ به بعد اوضاع دارو و درمان بسیار وخیم شده است. داروهای وارداتی از کشور آلمان و انگلیس بسیار خوب بودند، اما یک سالی است که داروهای چینی بازار را تسخیر کرده و علاوه بر افزایش عوارض، تاثیر درمانی هم ندارند. بیشترین داروهای چینی متعلق به بیماران اعصاب و روان است. این داروها درصدی ارزان‌تر از مشابه اصلی آلمانی خود هستند، اما اثر درمانی ندارند و در عین حال مشکلات بیشتری برای جانبازان ایجاد می‌کنند. البته روی بسیاری از این داروها واژه ساخت چین دیده می‌شود و روي برخی نیز نام کشور تولید‌کننده درج نشده و بی نام و نشان هستند.”به گفته این جانباز روی جعبه “سالبتامول” به وضوح و با افتخار نام کشور چین درج شده است.

غلام دلشاد جانباز ۷۰ درصد شیمیایی می‌گوید: “به اعتقاد ما کسی که زهر را ساخته پادزهر را هم تهیه کرده است. کشور آلمان که بخشی از سلاح‌های شیمیایی جنگ را تهیه کرده بهترین داروها را نیز در اختیار مصدومانش قرار می‌دهد.”

به گفته وی “اسپریوا” کپسولی استنشاقی با یک دستگاه خاص است و مدت هاست این دستگاه نیز نایاب شده‌ است. اين دستگاه در کاهش تنگی نفس مجروحان تاثیر مثبت دارد و جانبازان شيميايي به آن نیاز زیادی دارند. بسته ۳۰ تایی آن ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد که متاسفانه در بازار هم یافت نمی‌شود.

شیوع بیماری‌های روانی در ایران: از هر چهار ایرانی یک نفر “اختلال روانی” دارد.

به نقل از دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت بیماری افسردگی شایع‌ترین اختلال روانی در ایران به ویژه میان زنان است. آمار خودکشی در ایران در سال ۱۳۸۹ نسبت به سال ۸۸ افزایشی ۱۷ درصدی داشته است.

بی شک تحریم‌های شدید اقتصادی علیه ایران و به تبع آن موج بیکاری، فقر، افزایش قیمت‌ها، کاهش سطح رفاه اجتماعی و استانداردهای زندگی، نا امیدی نسبت به آینده و افزایش خشونت‌های خانگی به افزایش آمار ۲۵ درصدی افسردگی به خصوص در میان زنان منجر خواهد شد.

احمد نوربالا، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در نشستی خبری در سوم اسفند ماه ۱۳۹۰ در تهران برگزار شد گفت، دو مطالعه‌ای که در سال‌های ۱۳۷۸ و ۱۳۸۷ انجام شده نشان می‌دهد که میزان شیوع اختلال‌های روانی در میان ایرانیان در فاصله‌ ۹ سال ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده و به اندکی بیش از ۳۴ درصد رسیده است.

دبیر انجمن روان پزشکان ایران می‌گوید از هر چهار ایرانی یک نفر اختلال روانی دارد. نومیدی نسبت به آینده، عدم آگاهی از نشانه‌های اختلال روانی و بی‌توجهی به درمان از جمله دلایل افزایش تعداد بیماران به شمار می‌روند. وزارت بهداشت و درمان ایران افزایش آمار آسیب‌ها و بیماری‌های روانی در ایران را تأیید کرده است. به گفته پرویز مظاهری، دبیر انجمن روان‌پزشکان ایران، آمار وزارت بهداشت حاکی از ابتلای نزدیک به ۲۲ تا ۲۵ درصد افراد جامعه ایران به اختلال های روانی است.

بی شک تحریم‌های شدید اقتصادی علیه ایران و به تبع آن موج بیکاری، فقر، افزایش قیمت‌ها، کاهش سطح رفاه اجتماعی و استانداردهای زندگی، نا امیدی نسبت به آینده و افزایش خشونت‌های خانگی به افزایش آمار ۲۵ درصدی افسردگی به خصوص در میان زنان منجر خواهد شد.

زنان قربانی شماره یک

در کل سیستم پزشکی ایران تنها دوهزار و ۳۰۰ متخصص روانپزشکی فعالیت می‌کنند .نکته مهم اینجاست که بیمه‌های خدمات درمانی هزینه‌های درمان اختلال‌های روانی را نمی‌‌پردازند. حتی در مواردی که فرد نیازمند بستری شدن در بیمارستا‌ن است هم مراکز درمانی ظرفیت پذیرش بیمار را ندارد.

بنابر آمار وزارت بهداشت و درمان در کل ایران تنها هزار تخت روانپزشکی وجود دارد که ۴۱ درصد آن‌ها نیز در تهران قرار دارند. یعنی ۴۱۰ تخت برای ۶۳ میلیون نفر ایرانی یا به عبارتی ۲۰۰ تخت خواب برای ۳۱ میلیون زن در ایران به بیماری‌های روانی اختصاص داده شده است.

بنابر آمار وزارت بهداشت و درمان در کل ایران تنها هزار تخت روانپزشکی وجود دارد که ۴۱ درصد آن‌ها نیز در تهران قرار دارند. (بنگرید به این لینک) یعنی ۴۱۰ تخت برای ۶۳ میلیون نفر ایرانی یا به عبارتی ۲۰۰ تخت خواب برای ۳۱ میلیون زن در ایران به بیماری‌های روانی اختصاص داده شده است.

زنان قربانی اصلی مشکلات به وجود آمده در پی نابه‌سامانی‌های اقتصادی در ایران هستند که با تحریم‌های بین‌المللی به شدت بر تاثیر آنها افزوده شده است. نگرانی نسبت به آینده، اخراج گسترده در قالب تعدیل نیرو، شیوع کار خانگی بیش از ۱۲ ساعت در روز با حقوق پایین مانند سبزی پاک کردن و شکستن قند در حجم انبوه، ضرب و شتم جسمی یا آزارهای روانی و کلامی توسط مردان بیکار و درمانده از تامین خانواده، وادار شدن به تن‌فروشی، فرار دختران از خانه، تحمیل ازدواج‌های اجباری برای کاهش افراد نان خور خانواده، اذیت و آزار جنسی در خیابان توسط سیل جوانان بیکار و سرگردان در خیابان، رها شدن زنان دارای بیماری‌های شدید توسط شوهران‌شان به دلیل هزینه‌های سرسام‌آور درمان، ضعف جسمی به دلیل کاهش کمی و کیفی سبد تغذیه و شیوع کم خونی و پوکی استخوان بین زنان، وادار شدن به سقط جنین، افزایش به‌کارگیری زنان و دختران در کارهایی مانند انتقال مواد مخدر، فروش کلیه توسط زنان سرپرست خانوار برای تامین مالی فرزندان، کوچک شدن و کمتر شدن امکانات محل زندگی به دلیل هزینه سرسام‌آور مسکن و نبود شغل و سیستم حمایت اجتماعی- دولتی و مسائل متعدد از این دست تنها بخشی از ستمی است که در این وضعیت بیش از پیش به زنان ایرانی وارد می‌شود. روندی که به گواهی آمار و ارقام موجود و مستند در عراق، در صورت بروز یک جنگ میان ایران و قدرت‌های جهانی که معمولاً در پی این تحریم‌های شدید به شدت بر عمق فاجعه‌ای که قربانی شماره یک آن زنان و کودکان هستند خواهد افزود.