امامزاده و بقاع متبرکه جعلی چند سالی است که در ایران حاشیه‌ساز شده است. چند سال قبل مجلس شورای اسلامی خواستار بررسی اصالت «امامزاده»ها  شد. یک نماینده مجلس اما می‌گوید: هنوز اتفاق چندانی برای برچیدن امامزاده‌های جعلی نیفتاده است.

تصویر امامزاده حمزه‌علی در استان چهارمحال و بختیاری

سازمان اوقاف ایران می‌گوید در ایران ۱۱ هزار امامزاده وجود دارد. آماری که به گفته غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده مجلس نسبت به قبل از انقلاب رشد ۱۰۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.

مسئله امامزاده‌های جعلی پیش از این در کمیسیون امنیت ملی دور نهم مجلس شورای اسلامی ایران به بحث گذاشته شده بود. جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت اما یکشنبه ۶ مرداد به سایت «خبرآنلاین» گفت: هیچ تغییری در این باره رخ نداده و «هنوز اتفاق چندانی برای برچیدن این امامزاده‌ها نیفتاده است».

او خواستار شفاف‌سازی سازمان اوقاف و امورخیریه نسبت به امامزاده‌های جعلی شد و گفت:

«هنوز می‌بینیم که مردم به بعضی از درخت‌ها هم پارچه یا قفل می‌بندنند. درحالیکه بعضی از این امامزاده‌ها و بقعه‌ها هیچ شجره‌نامه‌ای ندارند. بزرگترین وظیفه اوقاف این است که اجازه ندهد در هیچ یک از شهرها و محله‌ها با احساسات دینی و مذهبی مردم بازی شود و خدای نکرده توسل به ائمه یک دکان کاسبی برای شورای یک محله یا دهیاری شود».

امامزاده‌های ساحل‌نشین

قصه امامزاده‌های جعلی در ایران سال‌ها است ادامه دارد. یکی از نمونه‌های آن امامزاده بیژن است و دیگری هم مقبره‌ای که مجید مجیدی برای فیلمش ساخت و بعدها به یک مکان زیارتی تبدیل شد.

نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی معتقد است: «بعضی از امامزاده‌ها تبدیل به دکان‌هایی برای درآمدزایی شده است».

او گفت: «نمی‌داند چطور شده که یک امامزاده‌ای در شمال در کنار دریا دفن شده است».

جعفرزاده ایمن‌آبادی با بیان اینکه «الان جوان‌ها در این زمینه از ما سوال می‌کنند»، افزود: «بعضی از این امامزاده‌ها فاقد شجره هستند و کسی هم جرات نمی‌کند به آن‌ها دست بزند».

امامزاده زنجیری و آهنی

غلامرضا عادل معاون فرهنگی اجتماعی سازمان اوقاف و امورخیریه ایران  اظهارات جعفرزاده ایمن آبادی را رد کرده و گفته است: آمار و کتاب امامزادگان «در یک پروسه زمانی و مبتنی بر روش و پایش علمی» جمع‌آوری شده است.

او «استفاده نادرست مردم از برخی القاب و اصطلاحات برای امامزادگان و بقاع متبرکه» را دلیل آنچه که «انتشار خرافات در حوزه بقاع» خوانده، دانسته و گفته است: «به عنوان مثال امامزاده بیژن در اصل امامزاده سید محمد معروف به بی جن است که اشتباها بیژن تلفظ می شود و وجه تشمیه آن به بی جن به دلیل عدم وجود جن در آن محل بوده است و یا امامزاده سیدجلال الدین که در کنار مسجد تاریخی نصیرالملک شیراز واقع شده و به سیدالحرمین شهرت دارد در اصطلاح عموم به امامزاده زنجیری معروف شد و دلیل این نامگذاری آن است که در گذشته زنجیری به در آن امامزاده متصل بوده که زائران برای برآورده شده حوائج خود به آن دخیل می بستند. یا امامزاده محمدشهرستان ممسنی به دلیل نصب در آهنی برای آن در گذشته در افواه عمومی مردم منطقه به امامزاده آهنی شهرت یافت.»

معاون فرهنگی سازمان اوقاف حتی پای فتوشاپ را هم به میان کشیده و گفته است: « متاسفانه در برخی تابلوهای نصب شده در بین راه و یا سردر بقاع متبرکه اشتباهاتی رخ داد به این شکل که به جای اسامی صحیح و واقعی شهرت آن ها درج شد و همین امر موجب ایجاد برخی سوء استفاده ها توسط مغرضین شد. گاهی هم برخی از این افراد با فتوشاپ و امکاناتی که در اختیار دارند این عمل نادرست را ترویج می دهند».

عادل مدعی شده که تمامی امامزادگان دارای اسناد تاریخی و اسم و شجرنامه هستند.

او هم در نهایت تلاش برای امامزاده‌سازی را رد نکرده و گفته که سازمان اوقاف نسبت به تخریب و امحای بقاع جعلی اقدام کرده است. یک نمونه از امامزاده‌های تخریب شده محل دفن میرحمایت میرزاده نماینده گرمی در مجلس شورای اسلامی است.

امامزاده‌‌های بی‌درآمد

یک کارشناس اداره اوقاف که نامش فاش نشد یکی از اهداف ساخت امامزاده‌ها را کسب درآمد عنوان کرده اما گفته است: درآمد بعضی از امامزاده‌ها در طول سه ماه یک میلیون تومان هم نمی‌شود.

سازمان اوقاف و امور خیریه ایران شش سال قبل میانگین درآمد امامزاده‌ها را ۱۸۰ میلیون تومان در سال اعلام کرده بود. علی محمدی رئیس سابق این سازمان اما دو سال قبل گفت: ۵۲ درصد از امامزادگان کشور هیچ درآمدی ندارند و برای اداره این بقاع متبرکه ۷۰۰۰ میلیارد تومان بودجه لازم است.


در همین زمینه: