محمد جواد ظریف و یوسف بن علوی، وزیران خارجه ایران و عمان شنبه ۵ مرداد در ساختمان وزارت خارجه در تهران با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو می‌کنند. تنش تهران و لندن و حوادثی که برای نفتکش‌ها در هفته‌های اخیر در خلیج فارس اتفاق افتاده است در دستور کار وزیران خارجه ایران و عمان قرار دارد. سفیر بریتانیا در تهران خاطرنشان کرد این کشور در پی پیوستن به یک ائتلاف نظامی علیه ایران نیست.
وزارت خارجه عمان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده است سفر یوسف بن علوی، وزیر خارجه این کشور به تهران در راستای «روابط دوجانبه، رایزنی‌های مستمر و به ویژه درباره تحولات اخیر منطقه» است. رسانه‌های داخلی اما گزارش داده‌اند که این‌بار تنش ایران و بریتانیا در مرکز توجه وزیر خارجه عمان قرار دارد. پیش از این محمد محمدی گلپایگانی رئیس دفتر خامنه‌ای ادعا کرده بود که بریتانیا واسطه‌ای را به ایران فرستاده است. بریتانیا اما این خبر را تکذیب کرد.
پس از توقیف نفتکش «استینا ایمپرو» بریتانیا توسط سپاه پاسداران که به عنوان پاسخ ایران به توقیف نفتکش «گریس ۱» در تنگه جبل الطارق درک شد، آمریکا و بریتانیا در تلاش برای تشکیل یک ائتلاف دریایی‌اند. مایک اسپر، وزیر دفاع جدید آمریکا اعلام کرده که طرح بریتانیا و آمریکا مکمل یکدیگرند. پنجشنبه ۲۵ ژوئیه/ ۳ مرداد نمایندگان نظامی آمریکا، بریتانیا و برخی کشورهای دیگر در ستاد سنتکام واقع در «تامپا» در ایالت فلوریدای آمریکا جلسه ویژه‌ای برای ایجاد ائتلاف دریایی در خلیج فارس تشکیل دادند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا جمعه ۲۶ ژوئیه/ ۴ مرداد در گفت‌وگو با شبکه فاکس‌نیوز درباره حفاظت از کشتی‌ها در تنگه هرمز گفت:
«ما در مراحل مقدماتی طرح امنیت دریانوردی‌مان هستیم. ما و همچنین کشورهایی از سراسر جهان در این عملیات شرکت خواهند کرد. ما از بریتانیا، فرانسه، آلمان، نروژ، ژاپن و کره جنوبی و استرالیا درخواست کرده‌ایم [در این عملیات] شرکت کنند.»
پیش از این ۳۰ اردیبهشت یوسف بن علوی همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها در خلیج فارس به تهران سفر کرده بود. این دومین سفر وزیر خارجه عمان در فاصله پنج هفته به تهران است. عمان از معدود کشورهای منطقه خلیج فارس است که هم با آمریکا و هم با ایران روابط دوستانه دارد. سفیر عمان در واشنگتن ۱۹ اردیبهشت سال جاری از آمادگی کشورش برای میانجیگری بین ایران و آمریکا خبر داده بود. حنينه المغيری با اشاره به نقش عمان در سال ۲۰۱۳ در مناقشه هسته‌ای گفته بود:
«ما بخشی از میانجیگری (برای دستیابی به توافق هسته‌ای) نبودیم، بلکه ما کانال لازم را فراهم کردیم. دلیل اینکه ما در این زمینه نقش ایفا کردیم این بود که از ما خواسته شده بود.»
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در گفت‌وگویی که روز جمعه فاکس نیوز با او انجام داد درباره اینکه آمریکا چه تقاضایی از ایران دارد و چه کاری می‌تواند برای آوردن ایران بر سر میز مذاکره انجام دهد، گفت:
«استراتژی ما ساده است: کارزار فشار اقتصادی ما برای متوقف کردن ظرفیت آن‌ها برای تحمیل کردن فعالیت‌های بدخواهانه طراحی شده و موفق هم بوده‌ایم. ما با این که آن‌ها سیستم تسلیحاتی دفاعی داشته باشند مخالف نیستیم. اما آن‌ها نمی‌توانند کارزار آدم‌کشی به راه بیندازند، نمی‌توانند به حزب‌الله و حوثی‌های یمن کمک کنند. این‌ها کارزار ترور بوده و قابل تحمل نیستند.»
در همان حال، یک روز قبل از سفر وزیر خارجه عمان برای میانجیگری در تنش بین تهران و لندن ابرت مک‌ایر، سفیر بریتانیا در ایران در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد خاطرنشان کرده که بریتانیا قصد ندارد به ائتلاف نظامی علیه ایران ملحق شود:
«ما رسماً و علناً اعلام کردیم که از سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران حمایت نمی‌کنیم، هدف ما کاهش تنش در منطقه است. وزیر خارجه ما اعلام کرده که ما به ائتلافی علیه ایران نمی‌پیوندیم. طرح ما برای حفاظت از امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس و تنگه هرمز به دلیل اتفاق‌هایی است که اخیراً در این منطقه رخ داده است.»
مایک اسپر، وزیر دفاع آمریکا اما اعلام کرده است که طرح بریتانیا و ایالات متحده برای تأمین امنیت دریانوردی در خلیج فارس مکمل یکدیگرند. مشکل بریتانیا این است که نیمی از ناوگان دریایی‌اش فرسوده و در دست تعمیر است.
آلمان پیش از این اعلام کرده بود که به حضور نظامی در خلیج فارس چندان علاقه‌ای ندارد. فرانسه، چین و روسیه نیز گفت‌وگو درباره تأمین امنیت دریایی در منطقه را به تشکیل یک ائتلاف نطامی ترجیح داده‌اند.
حسن روحانی چهارشنبه گذشته اعلام کرد که ایران در پی تنش با بریتانیا نیست. رئیس جمهوری اسلامی در نشست هیأت دولت گفته بود:
«اگر از اقدام خلاف خود در جبل‌الطارق دست بردارند، پاسخ متناسبی از ایران دریافت می‌کنند.»
بیشتر بخوانید: