ایران می‌گوید که گام دوم کاهش تعهدات برجامی را برداشته و این روند ممکن است به خروج کامل تهران از توافق هسته‌ای بیانجامد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت که تهران در نامه‌ای به نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی، جزئیات گام دوم کاهش تعهدات هسته‌ای را بیان می‌کند. ایران به کشورهای اروپایی دو ماه دیگر فرصت داد تا برای انجام تعهداتشان اقدام کنند.
گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران به صورت رسمی آغاز شد. سخنگوی دولت، سخنگوی سازمان انرژی اتمی و معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران در یک نشست خبری جزئیات اقدامات ایران را تشریح کردند.
عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران، اقدامات تهران در «کاهش تعهدات برجامی» را در راستای حفظ برجام و نه از بین بردن آن دانست اما گفت که روند کاهش تعهدات ممکن است به «خاتمه حضور ایران در برجام منجر شود».
ایران از یک ماه قبل افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم به ۳,۶۷ درصد را آغاز کرد و شامگاه شنبه منابع خبری به نقل از «یک مقام آگاه» که نامش فاش نشد، از افزایش سطح غنی‌سازی به پنج درصد خبر دادند.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی این موضوع را تائید کرد و گفت که به دلیل انجام نشدن تعهدات طرف اروپایی در پایان مهلت ۶۰ روزه، ایران از امروز سطح غنی‌سازی را تا پنج درصد افزایش می‌دهد.
تهران پیش از این به طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای دو ماه فرصت داده بود تا اقدامات لازم را جهت حفظ توافق و تعهداتشان انجام دهند.
آیا ایران گام سوم را هم برمی‌دارد؟
عراقچی کاهش سطح تعهدات ایران را ناشی از مفید نبودن «رفت و آمد» کشورهای اروپایی دانست و گفت:
«اگر اروپایی‌ها از طریق اینستکس پاسخ خواسته ما را داده بودند امروز در گام دوم نبودیم».
او اینستکس یا همان ساز و کار تبادل مالی ایران و پنج کشور اروپایی را به عنوان پایه ای برای تبادلات تجاری بین دو طرف «خوب» توصیف کرد اما گفت که این ساز و کار «خیلی طولانی شده و ساز و کار درآمدی ندارد» و «تا وقتی اعتبار لازم و کافی برای آن تامین نشود، مفید نیست».
عراقچی اظهار امیدواری کرد؛ تلاش کشورهای اروپایی نتیجه‌ای داشته باشد و «راه‌حل‌هایی پیدا شود» تا به گفته او ایران ناچار نشود ۶۰ روز بعد گام سوم را بردارد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران از بیان جزئیات گام سوم در صورت برآورده نشدن انتظارات تهران خودداری کرد، اما گفت که ایران از آمریکا و اروپا به دلیل کوتاهی در احرای تعهداتشان در برجام شکایت می‌کند.
برنامه‌ریزی برای گام سوم
علی ربیعی سخنگوی دولت جمهوری اسلامی هم در این نشست خبر عبور ایران از غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۳,۶۷ درصد را تائید کرد و گفت که سطح غنی‌سازی به اندازه‌ای که مورد نیاز است، انجام خواهد شد.
او با وجود اینکه «برجام» را به نفع همگان توصیف کرد، گفت که ایران حاضر نیست به هر قیمتی در برجام بماند و سطح تعهداتش را بر اساس توافق هسته‌ای کاهش می‌دهد.
هیچ یک از سه مقام حاضر در نشست خبری اعلام کاهش سطح تعهدات ایران در باره جزئیات گام بعدی تهران در صورتی که کشورهای اروپایی به تعهداتشان عمل نکنند، توضیحی ندادند، اما معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت که برنامه‌ریزی برای گام سوم هم انجام شده و تهران «امید و اتکایی به اینستکس ندارد».
نشست وزیران خارجه برگزار می‌شود
عراقچی در بخش دیگری از اظهاراتش از برگزاری نشست وزیران امور خارجه ایران و پنج کشور اروپایی خبر داد.
او گفت که ایران از نشست و رفت و آمد دیپلماتیک استقبال می‌کند اما خواهان رفت و آمد «نمایشی» نیست، بلکه خواستار رفت‌و‌آمدهایی است که «منجر به نتیجه و تصمیمی برای اصلاح وضعیت موجود در برجام شود».
به گفته عراقچی وزیران امور خارجه پنج کشور اروپایی و ایران در ماه میلادی جولای برگزار می‌شود. او گفت که آمریکا هم در صورتی که به تعهداتش عمل کند، می‌تواند در گفت‌وگوها حضور داشته باشد.
شامگاه شنبه ۱۵ تیر نیز حسن روحانی رئیس جمهوری ایران با امانوئل مکرون همتای فرانسوی خود در باره توافق هسته‌ای گفت‌وگو و توافق کردند که تا ۱۰ روز آینده برای گفت‌وگوهایی به منظور حفظ برجام تلاش کنند.
در همین زمینه: