نشست کمیسیون مشترک برجام در وین پایان یافت. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران دستاورد این نشست را به این شکل ارزیابی کرد: اگرچه سه کشور اروپایی اقداماتی را در مورد اینستکس انجام داده‌اند اما این اقدامات هنوز با خواسته‌های ایران فاصله زیادی دارد. هلگا اشمید معاون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که اینستکس اجرایی شد و نخستین تراکنش مالی آن در جریان است.

نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیران و مدیران کل سیاسی ایران، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و بریتانیا در هتل پله کوبورگ وین.
نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیران و مدیران کل سیاسی ایران، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و بریتانیا در هتل پله کوبورگ وین.

نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیران و مدیران کل سیاسی ایران، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و بریتانیا به ریاست عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمید، معاون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل پله کوبورگ وین شامگاه جمعه ۷ تیر / ۲۸ ژوئن به پایان رسید. عباس عراقچی درباره این نشست گفت:

«ما امروز یک جلسه طولانی داشتیم بیش از سه ساعت، در مجموع جلسه مثبت و سازنده‌ای بود و نسبت به جلسات گذشته ما یک گام به جلو به شمار می‌آید، البته هنوز تا خواسته‌های جمهوری اسلامی فاصله قابل توجهی وجود دارد و با دستاوردهای ملموسی که جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد، هنوز فاصله داریم.»

میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفته است:

«پیشرفتی حاصل نشد اما شکست هم نبود. همه شرکت‌کنندگان با وجود تمام مشکلات، به برجام متعهد هستند.»

لورنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال در گزارش‌های توئیتری خود از راه‌اندازی خط اعتباری سه کشور اروپاییِ پایبند به توافق هسته‌ای، فرانسه، آلمان و بریتانیا، خبر داده و به‌نقل از یک منبع دیپلماتیک آورده است که به نمایندگان ایران گفته شد سازوکار مالی تجاری اروپا و ایران (اینستکس) «نه تنها در حال حاضر عملیاتی شده، بلکه اولین پرداخت‌ها در حال انجام است». از این پرداخت به عنوان «پیش‌پرداخت» یاد شده است. هلگا اشمید معاون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با انتشار پیامی در توییتر اجرایی شدن اینستکس را تأیید کرد.

اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران اینستکس را راه‌اندازی کرد اما مشخص شد که این سازوکار مالی دست‌کم در مرحله نخست تنها به واردات غذا و دارو به ایران کمک خواهد کرد و هنوز کاملاً اجرایی نشده است.

پیش از این، روزنامه بریتانیایی گاردین اعلام کرده بود که دولت‌های اروپایی یک خط اعتباری چند میلیون یورویی برای سهولت روابط تجاری بین تهران و اتحادیه اروپا تحت تحریم‌های آمریکا در نظر خواهند گرفت تا برجام را نجات دهند. قرار بود جزئیات این خط اعتباری که گاردین «به نسبت محقر» توصیفش کرده بود، در جلسه کمیسیون مشترک جمعه اعلام شود.

عباس عراقچی از میزان این مبلغ اعتباری چیزی نگفت اما تأکید کرد که «اینستکس الان دیگر عملیاتی شده و دو سه مورد کاری هم در حال انجام شدن است و به‌زودی ظرف روزهای آینده تبادل مالی از طریق اینستکس انجام خواهد شد».

معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در جمع خبرنگاران گفت:

«نمایندگان اروپایی در حال بررسی هستند که اینستکس به روی کشورهای دیگر هم باز شود و این کشورها نیز بتوانند از طریق این سازوکار با ایران معامله داشته باشند»

عراقچی در همین حال افزود بدون این‌که خرید نفت از ایران صورت بگیرد یا اعتبارات خاصی برای اینستکس در نظر گرفته شود، اینستکس نمی‌تواند به‌صورت کامل انتظارات جمهری اسلامی را برآورده کند:

«انتظار داریم کشورهای اروپایی به‌صورت جدی بحث فروش نفت ایران را هم مدنظر داشته باشند.»

با این حال در نشست وین هیچ جدول زمانی برای خرید نفت از ایران اعلام نشد.

به‌گفته عراقچی در مورد راکتور اراک هم پیشرفت‌هایی به‌دست آمد و همه اعضا تعهد کردند که در جدول زمانی مشخص شده ساخت این راکتور جدید به پایان برسد.

بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی ایران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری تولید اورانیوم غنی‌شده در تأسیسات نظنز را افزایش داده است. ضرب‌الاجل ایران به اتحادیه اروپا روز گذشته (پنج‌شنبه) به پایان رسید. گام دوم کاهش تعهدات ایران در برجام ۱۶ تیر با توقف محدودیت در تولید آب سنگین در تأسیسات اراک آغاز می‌شود.

فدریکا موگرینی تنها یک روز قبل از پایان مهلت ایران به اتحادیه اروپا برای اجرای تعهداتش در برجام نسبت به مبادلات بانکی و معاملات نفتی با ایران اعلام کرد اینستکس آماده است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهار امیدواری کرد که با پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، برجام تداوم بیابد.

عراقچی درباره توقف برخی تعهدات ایران در برجام بار دیگر سخنان قبلی مقامات جمهوری اسلامی را تکرار و بر تصمیم جمهوری اسلامی در صورت برآورده نشدن خواسته‌هایش در برداشتن گام بعدی در کاهش سطح تعهدات ایران در برجام که از ۱۶ تیر با رفع محدودیت از تولید آب سنگین در تأسیسات اراک آغاز می شود گفت:

«انتظارات ما به‌صورت کامل برآورده نشده اما فکر می‌کنیم قدم‌های مثبتی که برداشته شده، ارزش بررسی کردن را دارد، لذا من این‌ها را به تهران منتقل خواهم کرد.»

قرار است نشست وزیران خارجه ایران، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و بریتانیا نیز به‌زودی برگزار شود اما تاریخ آن هنوز تعیین نشده است.

بیشتر بخوانید:

عراقچی: ایران یک‌طرفه به تعهدات برجامی خود عمل نمی‌کند